به‌سه‌رهاتی ئیمام ابوهوڕه‌‌یره‌ له‌گه‌ڵ شه‌یتاندا

به سه رهاتی ئیمام ابوهوڕه یره له گه ڵ شه یتاندا


~~~~~~~

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ. أَمَّا بَعْدُ...

سوپاس و ستايش بۆ خواى په روه ردگار كه ته مه نى درێژ كردم و ئه م جاره ش به خوێنه رانى خۆشه ويست گه يشتمه وه ، به و ئومێده ى كه بتوانم بابه تێك باس بكه م سودو كه ڵكى هه بێت بۆ هه موو لايه ك (إِنْ شَاءَ الله) . ئيمامى (بوخارى) (ڕه حمه تى خواى لێ بێت) له صحيحه كه يدا به سه ر هاتێكى ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» ده گێڕێته وه له گه ڵ شه يتاندا.

ئه مه ش ده قه كه يه تى:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ «ڕه زای خوای لێبێت» قَالَ: وَكَّلَنِي رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وسلم) بِحِفْظِ زَكَاةِ رَمَضَانَ، فَأَتَانِي آتٍ فَجَعَلَ يَحْثُو مِنَ الطَّعَامِ، فَأَخَذْتُهُ، وَقُلْتُ: وَاللهِ لأَرْفَعَنَّكَ إِلَى رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وسلم)، قَالَ: إِنِّي مُحْتَاجٌ وَعَلَيَّ عِيَالٌ، وَلِي حَاجَةٌ شَدِيدَةٌ، قَالَ: فَخَلَّيْتُ عَنْهُ فَأَصْبَحْتُ، فَقَالَ النَّبِيُّ (صلی الله علیه وسلم): « يَا أَبَا هُرَيْرَةَ ! مَا فَعَلَ أَسِيرُكَ الْبَارِحَةَ؟ »، قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ شَكَا حَاجَةً شَدِيدَةً وَعِيَالاً، فَرَحِمْتُهُ، فَخَلَّيْتُ سَبِيلَهُ، قَالَ: « أَمَا إِنَّهُ قَدْ كَذَبَكَ، وَسَيَعُودُ »، فَعَرَفْتُ أَنَّهُ سَيَعُودُ لِقَوْلِ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وسلم): إِنَّهُ سَيَعُودُ، فَرَصَدْتُهُ، فَجَاءَ يَحْثُو مِنَ الطَّعَامِ، فَأَخَذْتُهُ، فَقُلْتُ: لأَرْفَعَنَّكَ إِلَى رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه وسلم)، قَالَ: دَعْنِي فَإِنِّي مُحْتَاجٌ وَعَلَيَّ عِيَالٌ، لا أَعُودُ! فَرَحِمْتُهُ، فَخَلَّيْتُ سَبِيلَهُ، فَأَصْبَحْتُ، فَقَالَ لِي رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وسلم): « يَا أَبَا هُرَيْرَةَ ! مَا فَعَلَ أَسِيرُكَ ؟ »، قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ شَكَا حَاجَةً شَدِيدَةً وَعِيَالاً، فَرَحِمْتُهُ، فَخَلَّيْتُ سَبِيلَهُ قَالَ: « أَمَا إِنَّهُ قَدْ كَذَبَكَ وَسَيَعُودُ »، فَرَصَدْتُهُ الثَّالِثَةَ، فَجَاءَ يَحْثُو مِنَ الطَّعَامِ، فَأَخَذْتُهُ، فَقُلْتُ: لأَرْفَعَنَّكَ إِلَى رَسُولِ اللهِ، وَهَذَا آخِرُ ثَلاثِ مَرَّاتٍ: أَنَّكَ تَزْعُمُ لا تَعُودُ ثُمَّ تَعُودُ، قَالَ: دَعْنِي أُعَلِّمْكَ كَلِمَاتٍ يَنْفَعُكَ اللهُ بِهَا، قُلْتُ: مَا هُوَ؟ قَالَ: إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَاقْرَأْ آيَةَ الْكُرْسِيِّ
( اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ )حَتَّى تَخْتِمَ الآيَةَ، فَإِنَّكَ لَنْ يَزَالَ عَلَيْكَ مِنَ اللهِ حَافِظٌ، وَلا يَقْرَبَنَّكَ شَيْطَانٌ حَتَّى تُصْبِحَ، فَخَلَّيْتُ سَبِيلَهُ، فَأَصْبَحْتُ، فَقَالَ لِي رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه وسلم): « مَا فَعَلَ أَسِيرُكَ الْبَارِحَةَ؟ »، قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ! زَعَمَ أَنَّهُ يُعَلِّمُنِي كَلِمَاتٍ يَنْفَعُنِي اللهُ بِهَا، فَخَلَّيْتُ سَبِيلَهُ، قَالَ: مَا هِيَ؟ قُلْتُ: قَالَ لِي: إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَاقْرَأْ آيَةَ الْكُرْسِيِّ مِنْ أَوَّلِهَا حَتَّى تَخْتِمَ الآيَةَ، وَقَالَ لِي: لَنْ يَزَالَ عَلَيْكَ مِنَ اللهِ حَافِظٌ، وَلا يَقْرَبَكَ شَيْطَانٌ حَتَّى تُصْبِحَ، وَكَانُوا أَحْرَصَ شَيْءٍ عَلَى الْخَيْرِ، فَقَالَ النَّبِيُّ (صلی الله علیه وسلم): « أَمَا إِنَّهُ قَدْ صَدَقَكَ وَهُوَ كَذُوبٌ، تَعْلَمُ مَنْ تُخَاطِبُ مُنْذُ ثَلاثِ لَيَالٍ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ؟ »، قَالَ: لا، قَالَ: « ذَاكَ شَيْطَانٌ » رَوَاهُ الْبُخَارِيّ (رَحِمهُ الله) رَوَاهُ الْبُخَارِيّ فِي "صَحِيحه" [2311]
.

ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) كردمى به سه ر كارى سه ر فتره ى ڕه مه زان كه ئاگادارى بم و بيپارێزم، له ناكاو پياوێك هات ده يويست خواردن ببات و بيدزێت، منيش گرتم و وتم ده تبه م بۆ لاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) پياوه كه ش وتى: من هه ژارو ده ستكورتم، وه خێزان و منداڵى زۆرم به سه ره وه يه ، وه زۆر پێويستيم به و خواردنه هه يه ، ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: منيش وازم لێ هێناو ئازادم كرد، جا كاتێك ڕۆژ بوويه وه پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ئه ى ئه بو هوره يره شه وى ڕابردوو ديله كه ت چى به سه ر هات؟ منيش وتم: ئه ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) پاڕايه وه و سكاڵاى كرد كه زۆر هه ژارو ده ستكورته ، منيش به زه يم پێيدا هاته وه و وازم لێ هێناو ئازادم كرد، پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: به ڵام ئه و درۆى له گه ڵ كردى دڵنيابه ده گه ڕێته وه ، ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: منيش زانيم و دڵنيابووم كه ئه و پياوه ده گه ڕێته وه له به ر قسه كه ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) بۆيه چاودێريم كردوو بۆى دانيشتم، كاتێكم زانى پياوه كه هاته وه و دووباره ده يوويست خواردن ببات و بيدزێت، منيش دووباره گرتمه وه و وتم: ده تبه م بۆ لاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) پياوه كه ش وتى: من هه ژارو ده ستكورتم، وه خێزان و منداڵى زۆرم به سه ره وه يه ، وه زۆر پێويستيم به و خواردنه هه يه ، ئه مجاره ناگه ڕێمه وه ، منيش به زه يم پێيداهاته وه و وازم لێ هێناو ئازادم كرد، جا كاتێك ڕۆژ بوويه وه پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ئه ى ئه بو هوره يره ديله كه ت چى به سه ر هات؟ منيش وتم: ئه ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) پاڕايه وه و سكاڵاى كرد كه زۆر هه ژارو ده ستكورته ، منيش به زه يم پێيدا هاته وه و وازم لێ هێناو ئازادم كرد، پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: به ڵام ئه و درۆى له گه ڵ كردى دڵنيابه كه ده گه ڕێته وه ، ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: منيش بۆجارى سێيه م چاودێريم كردوو بۆى دانيشتم، كاتێكم زانى پياوه كه هاته وه و ده يوويست خواردن بباتء بيدزێت، منيش پياوه كه م گرتمء وتم: ده تبه م بۆ لاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم)، چونكه ئه مه جارى سێيه مه و تۆ ده ڵێى نايه مه وه و به ڵام دێيته وه ، پياوه كه ش وتى: وازم لێ بهێنه با چه ند وشه يه كت فێر بكه م كه به هۆيه وه خواى گه وره سوودو كه ڵكت پێ ببخشێت، ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: ئه و وشانه چييه ؟ پياوه كه وتى: هه ر كات چويته سه ر جێگه ى نوستن ئايه ته لكوورسى بخوێنه
( اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ )تاكو كۆتاى ئايه ته كه ، چونكه به هۆى خوێندنى ئه و ئايه ته وه به رده وام پارێزراو ده بيت خواى گه وره ده تپارێزێت، وه شه يتان ناتوانێت لێت نزيك ببێته وه تاكو به يانى، ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: منيش وازم لێهێناو ئازادم كرد، جا كه به يانى بوويه وه پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ئه ى ئه بو هوره يره شه وى ڕابردوو ديله كه ت چى به سه ر هات؟ منيش وتم: ئه ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) ئه و پياوه گومانى وابوو كه فێرى چه ند وشه يه كى كردووم به هۆى ئه و وشانه وه خواى گه وره سوودو كه ڵكم پێ ده به خشێت، له به ر ئه وه منيش وازم لێهێناو ئازادم كرد، پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ئه و وشانه چييه ؟ ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: پياوه كه وتى: هه ر كات چويته سه ر جێگه ى نوستن ئايه ته لكوورسى بخوێنه
( اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ )تاكو كۆتاى ئايه ته كه ، چونكه به هۆى خوێندنى ئه و ئايه ته وه به رده وام پارێزراو ده بيت و خواى گه وره ده تپارێزێت، وه شه يتان ناتوانێت لێت نزيك ببێته وه تاكو به يانى، - هاوه ڵه كان (خوايان لێ ڕازى بێت) له هه موو كه س زياتر سور بوون له سه ر ئه نجامدانى كارى خێرو چاك(1)(1)( ئه مه وته ى يه كێك له وانه يه كه فه رمووده كه يان گێڕاوه ته وه .)- پاشان پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ڕاستى پێ ووتى ئه و درۆزنه – يان ئه م قسه يه ى ڕاسته به ڵام خۆى درۆزنه - ده زانى ماوه ى سێ شه وه كێ له گه ڵدا قسه و گفتوگۆ ده كات ئه ى ئه بو هوره يره ؟ فه رمووى: نه خێر، پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ئه وه شه يتان بوو . ئيمامى بوخارى (ڕه حمه تى خواى لێ بێت) ئه م فه رمووده يه ى گێڕاوه ته وه .

به دڵنيايى ئه م به سه رهاته پڕه له په ندو ئامۆژگارى بۆ ئێمه ى موسڵمان، ئه وانيش:

1- پێ سپێده ر ئه گه ر ڕێگه نه دات به بريكارو جێگره كه ى، ئه وا دروست نييه ته صه روف به و ماڵه وه بكرێت .

2- شه يتان ده زانێت چ شتێك سوودو كه ڵكى هه يه بۆ موسڵمانان .

3- خراپه كار فێرى زانست و زانيارى ده بێت، به ڵام سوودى لێ نابينێت، چونكه كارى پێ ناكات .

4- كه مجار هه يه شه يتان ڕاست بكات له وته كانيدا، چونكه پيشه ى درۆكردنه ، وه پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: شه يتان « كَذُوبٌ » وه « كَذُوبٌ » صيغه ى موباله غه يه ، واته زۆر دۆزن .

5- كه مجار هه يه درۆزن ڕاست بكات له وته كانيدا .

6- شه يتان ده توانێت خۆى بخاته سه ر شێوه ى مرۆﭫ، وه ئه م ئايه ته ( إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ )[سورة الاعراف 27] واته : بێگومان شه يتان ئێوه ده بينێت، له كاتێكدا ئێوه ناتوانن ئه وان ببينن، تايبه ته به وه ى كه مرۆڤ ناتوانێت شه يتان له سه ر شێوه ى حقيقى خۆى ببينێت كه له ئاگر دروستكراوه .

7- هه ركه سێك له سه ر شتێك دابنرێت بۆ پاراستن، ئه وا ده بێت به وه كيلء ڕاسپێردراو .

8- شه يتانء جن له خواردنى مرۆڤه كان ده خۆن، وه خواى گه وره ده فه رمووێت: (وَشَارِكْهُمْ فِي الْأَمْوَالِ )[سورة الإسراء 64] واته : هاوبه شيان بكه له ماڵء سامانياندا .

9-
شه يتانه كان ده توانن وه كو مرۆڤه كان وه هاو شێوه ى ئه وان قسه و گفتو گۆ بكه ن .

10- شه يتانه كان دزىء فێڵ ده كه ن، وه ئه بوهوره يره «خواى لێ ڕازى بێت» فه رمووى: پياوێك هات ده يويست خواردن ببات و بيدزێت .

11- فه زڵ و گه وره يى خوێندنى ئاته لكورسى پێش نووستن، كه چه ندين فه رمووده ى تر ده رباره ى هاتووه .

12- ئايه ته لكوورسى گه وره ترين ئايه تى قورئانه ، وه هه ركه سێك له شه ودا بخوێنێت، ئه وا ئه و شه وه به رده وام پارێزراو ده بيت و خواى گه وره ده يپارێزێت، وه شه يتان ناتوانێت له و كه سه نزيك ببێته وه تاكو به يانى .

13- شه يتانه كان و جن ده توانن له و خواردنء خواردنه وانه بخۆن كه ناوى خواى له سه ر ناهێنرێت .

14- له شه رعى ئيسلامدا به هۆى دزيكردنى كه مه مه وه ده ست نابڕدرێته وه ، چونكه ئه بوهوره يره «خواى لێ ڕازى بێت» به چاوى خۆى پياوه كه ى بينى كه دزيكرد، له گه ڵ ئه وه شدا ئازاديكرد.

15- له م به سه رهاته دا ئه وه فێرده بين كه مرۆڤى موسڵمان ده بێت عوزرو بيانء قه بوڵ بكات، به تايبه ت له و كه سانه ى كه گومانى ڕاستگۆييان لێ ده كرێت .

16- پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) غه يبى زانيوه ، به وه ى كه خواى گه وره ئاگادارى كردووه ته وه ، چونكه كاتێك كه ئه بو هوره يره «خواى لێ ڕازى بێت» ده هات بۆلاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) باسى به سه ر هاته كه ى بۆ نه ده كرد، به ڵكو پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) خۆى ئاگادارى ده كرده وه به وه ى كه : ئه ى ئه بو هوره يره شه وى ڕابردوو ديله كه ت چى به سه ر هات؟ ئه مه ش ئه وه ده گه يه نێت كه پێشتر پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) ئاگادار كراوه ته وه له و ڕووداوه .

17- دروسته كۆكردنه وه ى زه كاتى سه ر فتره پێش شه وى جه ژن – به ڕۆژێك يان دوو ڕۆژ، وه كه سانێك بكرێت به وه كيلء ڕاسپێردراو و پاراستنى .

18- له م به سه رهاته دا ئه وه فێر ده بين كه زه كاتى سه رفتره به خواردن بووه ، له سه ر ده مى پێغه مبه رى خوادا (صلی الله علیه وسلم) .

19- يه قين و باوه ڕو دڵنيايى هاوه ڵه به ڕێزه كان به پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم)، به وه ى كه ئه بو هوره يره « خواى لێ ڕازى بێت» ده يفه رموو: ده مزانى و دڵنيابووم كه ئه و پياوه ده گه ڕێته وه ، چونكه پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ده گه ڕێته وه .

20-
كاتێك پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) فه رمووى: ڕستى كرد، مه به ست ئه وه نييه كه قسه كه ى شه يتان بووه به شه رع، به ڵكو وته كه ى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) ده بێت به شه رع، وه فه رمووده ى تر زۆره له سه ر خوێندنى ئايه ته لكوورسى .

21-
خوێندنى ئاته لكوورسى ده بێت به ڕێگر له نزيك بوونه وه ى شه يتانء جن، چونكه شه يتان وشه ى (شَيْگَان)ى به كار هێنا، وه وشه ى (شَيْطَانٌ) نه كيره يه : وه ڕسته ى (وَلا يَقْرَبَكَ شَيْطَانٌ حَتَّى تُصْبِحَ)، نه فييه ، واته : هيچ شه ياتنێك ناتوانێت لێت نزيك ببێته وه تاكو به يانى .

22- كه رامه تء شكۆدارىء گه وره يى هاوه ڵى خۆشه ويست ئه بو هوره يره «خواى لێ ڕازى بێت»، به وه ى كه توانيتى شه يتان بگرێت و نه هێلێت دزى بكات، چونكه هيچ كه سێك نه يتوانيووه شه يتان بگرێت، بۆيه فه رمووى: به زه يم پێيدا هاته وه و ئازادم كرد، وه به دڵنيايى ده يتوانى بيبات بۆلاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم) وه به هيچ شێوه يه ك شه يتان نه يده توانى له ده ستى ڕبكات .

23- شه يتان خۆى خسته سه ر شێوه ى مرۆڤێكى هه ژارو ده ستكورت، تاكو زيان به ئه بو هوره يره بگه يه نێت « خواى لێ ڕازى بێت» به ڵام نه يتوانى، بۆيه ده يويست زيانى پێبگه يه نێت ئه گه ر به خواردنى كه مێك خواردنيش بێت له و زه كاته ، وه بێگومان هه ر گيز نه يده توانى زيان به ئاين و ڕه وشت و ئاكارى هاوه ڵه كان بگه يه نێت .

وَآخِرُ دَعْوانا أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ الصَّلاة وَالسَّلامُ عَلَى نَبِيّنَا مُحَمَّد وَعَلَى آلهِ وَصَحْبهِ
أَجمَعين


( نووسينىمامۆستا. أبوبكر أحمد)

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆ سود وه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~