به‌كافر زانين – بنچينه‌كانى و ڕێك خه‌رو به‌سته‌ره‌كانى

به كافر زانين – بنچينه كانى و ڕێك خه رو به سته ره كانى

كافر كردنى هه موو كه سێك كه حوكم نه كات به قورئان به بێ درێژى (تفصيل) ديارده يه كى ترسناكه و ناشاردرێته وه له هه موو كه سێكى خاوه ن عه قڵ و دين، وه په له كردن له ده ربڕينى كوفر به م شێوه يه ى كه ئه مڕۆ ده يبينين، وه زمان درێژى كردن له ئابڕووى كاربه ده ستان هۆكارى ئاشكراو سه رئه نجامى خراپى خۆى هه يه كه له زۆر ووڵات و شوێن دا گه يشتۆته ئاژاوه و ده رچوون، كه له ئه نجامى دا ماڵ وێرانى و گيان ده رچوون و ناموس پێشێل كردن ڕووى داوه ، وه پارچه پارچه يى و جياوازى و بچڕان له نێوان موسڵمانان دا دروست بووه ، وه ڕێگاى بانگه واز كردن و چاكسازى ته نگ بووه ، وه ئه ميش ئاشكرايه و بينراوه . وه له به ر گرنگى روون كردنه وه ى حه ق له م بابه ته دا هه ندێ له قسه ى زانا باوه ڕ پێكراوه كانم كۆ كردوه ته وه له م ئيشه گه وره يه دا، ره حمه تى خوا له وانه يان بێت كه نه ماون وه ئه وه يشى كه ماوه بيانپارێزێت، به جه خت له سه ركراوى بابه تى (حوكم نه كردن به قورئانيان) ئاشكرا روون كردۆته وه و درێژه يان پێ داوه بۆ(إقامة الحجة) كردنه سه ر ئه و كه سانه ى كه ده قى كورت و گۆڕينى مانا و ڕه هاو به ربڵاو گومڕاكردن وه رده گرن (الإجمال و التأويل والإطلاق والتضليل).

ره حمه تى خوا له ابن القيم بێت كه ده فه رمێت:

فعليك بالتفصيل والتبين فال
إطلاق والإجمال دون بيان

قد أفسد هذا الوجود خبطا ال
أذهان والآراء كل زمان

واته : ده ست بگره به ده قه درێژو ڕوون كراوه كانه وه ، چونكه ده قى به ربڵاو ڕه هاو كورت به بێ روون كردنه وه ئه م بوونه وه ره يان توشى ئاشوب كردووه ، وه بيرو هۆش و بۆچونيان له هه موو سه رده مێك دا تێك داوه . وه پێش ئه وه ى بچمه سه ر ووته ى زانا به ڕێزو پايه به رزه كان، وه هه تا خوێنه ر بخه مه ناو شێوه يه كه وه كه ئه م كه سانه ى پێ گه يشتون له ئه نجامى تێكه ڵ كردن و ئيش كردن به ده قه كورته كان و لادان و گۆڕين، له گه ڵ كه مێ زانيارى و تێگه يشتن، زانيارى يه كى تازه باس ده كه م كه چاوه ڕوانى روودانيم نه ده كرد له كه سانێكه وه كه بانگه شه ى ئه وه ده كه ن كه چاكسازن، ئه ويش ئه وه يه : له گه ڵ روونى و ديارى ده قه يه كلاكه ر و ئاشكرا ودرێژه كان له په رتوكه كانى ئه هلى سونه ت و جه ماعه ت له پێشينه كان وپاشينه كان (السلف والخلف) له بابه تى ته كفير، بينراوه كه كه سانێك قسه كانيان كۆده كه نه وه له شوێنێكى تايبه تى ده ست نيشان كراودا كه خۆى له ماناو ناوه ڕۆكه كه ى تێنه گه يشتوه له به ركه مى هه ست كردنى، پاشانيش ده قه كه مل كه چ ده كات و ده گۆڕێت به گوێره ى زانيارى يه كه مه كه ى و بۆچونه هه ڵچووه توڕه كه ى، هه تا له يه كێكيان گێڕاوه ته وه ووتويه تى: گه يشتووه ته ئه وه ى كه وا هه ڵوێستى فڵانه زانا- كه پێش چه ند سه ده يه ك كۆچى دواى كردووه -بنيات نراوه له سه ر(به رنامه ى سه له فى و رووبه ڕووبوونه وه ى سه رده مى) (سلفية المنهج وعصرية المواجهة)كه ئه ميش له دروشمه به تاڵه كانيانه ، چۆن ئه بێت كه سێك به رنامه كه ى سه له فى بێت و رووبه ڕووبونه وه كه ى سه رده مى بێت له يه ك كاتدا... سه له فى ئه وه يه كه زانا گه وره كانمانى له سه ره وه ئه ويش خۆشه ويسته له دڵماندا وه داواكارين له خواى گه وره له و كه سانه بين كه ئه و شوێنه وارانه يان گرتۆته به ر.

به ڵام ڕووبه ڕووبوونه وه ى هاوچه رخى مه به ستى پێى زانينى ده وربه ره وه كو ده ڵێن، وه هه بوونى توانا به سه ر خۆ گونجاندن له گه ڵ ڕووداوه كان و هه ڵسوكه وت كردن له گه ڵياندا هه رچۆنێكيان بووێت، كه ئه ميش شتێكى ڕه ت كراوه يه له بنچينه كه يه وه ، چونكه دين به بۆچوون نى يه ، وه هه وڵى هه ركه سێك يان ڕێكخراوێك كه (جوابێکى شه رعى) به سته ره وه شه رعيه كان به ڕێوه يان نه بات ئه وا له تاوان نزيك تره وه ك له پارێزراوى، وه له ڕێ ده رچوون نزيكتره وه ك له دامه زراوى. وه پێويسته به ربه ست له م شته به تاڵ و پوچه ڵ و نه زانيانه بكرێت به ووتنى حه ق و ئاشكرا كردنى و ڕوون كردنه وه بۆ خه ڵكى، چونكه هه ڵسوكه وت و قسه ى جوان كردن له سه ر حسابى دين له به رژه وه ندى دا نى يه وله سه ر گه ردنى لاناچێت .وه زۆر له قوتابيانى زانست ڕاوه ستاون وبێ ده نگن له ڕوونكردنه وه ى به رنامه ى ڕاست به چه ند بيانويه كى ناته واوه وه ، يه كێكيان ڕازى نابێت له سه ر دابه شكردنى په رتوكێك كه ئاگادارى خه ڵكى بكاته وه له بيدعه و ئه هلى بيده ع به سه ر قوتابيه كانى دا بۆ ئه وه ى لێى دوور نه كه ونه وه ، يه كێكى تر په رتوكى به رنامه يى (منهجى) ناوێت، چونكه جياوازى دروست ده كات له بۆچوونه كانيدا به قسه ى خۆى، به هيواى چ سودێكه وه ده بێت له ده رسانێكدا كه ئه م زانياريه گه وره يه ى لێ كه م بێت، وه چ زانيارييه ك سوود ده گه يه نێت به خاوه نه كه ى كه خۆى داناوه بۆ دژايه تى كردنى كاربه ده ستانى، وه په رتوكانێك كه خه ڵكى فێره حه ق بكه ن چ جياوازى و ئاشوبێك ده نێنه وه هه تا خه ڵكى خۆيان نه ده ن به ده ست هةموو بيدعه چىيه كى ڕقاويه وه ، وه خۆپاراستن چاكتره له چاره سه ركردن.
نعيب زماننا والعيب فينا
وما لزماننا عيب سوانا

واته : تانه و كه م و كوڕى له سه رده مه كه مان ده گرين كه م و كوڕيه كه ش له خۆماندايه ، سه رده مه كه مان هيچ كه م و كوڕى نى يه جگه له خۆمان.

زاناى پايه به رز عبد العزيز بن عبد الله بن باز (ره حمه تى خواى لێ بێت) ده رباره ى هاندان له سه ر بانگه واز كردن بۆ لاى خوا به درێژى و ڕوونكردنه وه ى ئيسلام بۆ خه ڵكى به به ڵگه ى قورئان و سوننه ت ده فه رمێت: ((پێويسته له سه ر زانايان كه گرنگى بده ن به بانگه واز كردن بۆ لاى خواى گه وره به درێژى و ڕوونكردنه وه ى ئيسلام بۆ خه ڵكى به به ڵگه كه يه وه له قورئان و سوننه ت، وه هانيان بده ن بۆ دامه زراوى له سه ر ئيسلام وه به ڕاسپارده و ئامۆژگارى كردن به مه له گه ڵ ترساندنيان له هه موو شتێك كه پێچه وانه ى حوكمه كانى ئيسلام بێت، به وه ده بن به شوێن كه وتوانى ڕێگاى پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم) (وخوله فا ڕاشدينه كان) و هاوه ڵه خوا لێ ڕازى بووه كان له ڕوون كردنه وه ى ڕێگاى حه ق و ڕێنمايى كردن بۆى و ئاگاداركردنه وه له و شتانه ى كه ئيشكردن پێچه وانه يه تى به فه رمانى خواى گه وره ، كه ده فه رمێت:(وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ)[فصلت: 33]. واته : كێ هه يه ووته ى له ووته ى ئه و كه سه باشتر بێت كه بانگه وازى خه ڵكى بكات بۆ لاى خواى گه وره و كرده وه ى چاك بكات و بڵێت من له موسڵمانانم. وه ده فه رمێت: (قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ) [يوسف: 108]. واته : ئه ى محمد (صلی الله علیه وسلم)
به موسڵمانان بڵێ ئه وه ڕێگا وبه رنامه ى منه بانگه واز ده كه م بۆ لاى خواى گه وره له سه ر چاو ڕۆشنايى (زانيارى و ئيش كردن پێى) ئه مه ڕێگاى منه و هه ركه سێك كه شوێنى من كه وتبێت، وه پاك و بێگه ردى بۆ خواى گه وره له هه موو كه م و كوڕيه ك وه من له و كه سانه نيم كه هاوبه ش بۆ خواى گه وره بڕيار بده م. وه ئه فه رمێت: (ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ) [النحل: 125]. واته : بانگه وازى خه ڵكى بكه بۆ ڕێگاى په روه ردگارت به دانايى وكاربه جێيى (له سه ر سوننه ت) وه به ئامۆژگارى باش، وه گفتوگۆيان له گه ڵ بكه به باشترين شێوه ((رسالة التحذير من فتنة التكفير: ص 99-100 ).).

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆسودوه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )