باسێکی گرنگ حوكمی بە شداری كردن لە(كۆمپانیاكانی تەئمین) یان پڕۆژەی دڵنیای كردنی پێشینەی خانوبەرە, هاوسەرگیری, ژیان, تەندروستی, سەیارە

باسێکی گرنگ حوكمی بە شداری كردن لە(كۆمپانیاكانی تەئمین) یان پڕۆژەی دڵنیای كردنی پێشینەی خانوبەرە, هاوسەرگیری, ژیان, تەندروستی, سەیارە....

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه ومن والاه، وبعد:

ئاشكرايه كه ئاده ميزاد له ژيانى دا بۆ ده سته به ر كردنى پێداويستيه كانى پێويستى به خه ڵكانى تر هه يه به تايبه ت خزم و كه سء كارو هاوڕێكانى له كاتى ڕوودانى هه ر كاره ساتێكدا, بۆيه هه ر له كۆنه وه خه ڵك يارمه تى يه كتريان داوه و به ده م يه كه وه ڕۆيشتونء له ئه نجامدا په يوه نديه كى پته و له نێوان خێزانه كاندا دروست بووه و خۆشه ويستى له نيوانياندا بڵاوبوه ته وه به شێوازێكى گشتى. وه موسڵمانان به درێژايى مێژوو به م شێوازه ژيانيان بردۆته سه ر, به ڵام كاتێك له ڕۆژئاوا خێزانه كان له به ريه ك هه ڵ وه شانه وه و كه س ئاوڕى له وى تر نه ئه دايه وه , هه ستان به دروست كردنى كۆمپانياكانى ته ئمين بۆ ئه وه ى به خه ياڵى خۆيان پێداويستى تاكه كان پڕبكه نه وه به ڵام به م كاره يان قوڕه كه يان خه ستتر كرده وه و بوو به هۆى زياتر له به ريه ك هه ڵ وه شاندنه وه ى خێزانه كان و تاكه كانيش زياتر له يه كتر دوركه وتنه وه به شێوه يه ك هه ركه سێك به ته نها بۆ خۆى ده ژيا دور له باوكء دايك و خانه واده كه ى . وه له پاش بڵاوبونه وه ى ئه م نه حۆشييه له ئه وروپا دزه ى كرده ناو جيهانى ئيسلامى وله نێوان موسڵمانانيشدا بڵاو بوه وه . كه واته : مێژووى دروست بوونى (ته ئمين): به م شێوه يه ى كه ئێستا كارى پێده كرێت له جيهاندا ده گه ڕێته وه بو سه ده ى چوارده ى زايينى له ئيسپانيا ئه ويش بريتى بوو له ته ئمين كردنى ئه و شتانه ى كه به كه شتى ده گوێزرانه وه ، وه يه كه م گرێ به ست له سه ر ته ئمين كردنى ژيان له ساڵى(1583)ز له به ريتانيا ده رچوو به ڵام قاڵبێكى ياسايى متمانه پێكراوى وه رنه گرتبوو هه تا ساڵى(1774)ز كه به ته واوى خه ڵكى ئه وروپا ڕويان تێ كردو قاڵبێكى ياسايى وه رگرت.

پێناسه ى ته ئمين:

ته ئمين بريتييه : له و گرێبه سته ى كه له نێوان كۆمپانياكانى ته ئمينء ئه و هاوڵاتيانه ى كه به شدارى ده كه ن بۆ وه رگرتنى پێشينه ى خانوبه ره يان هاوسه رگيرى يان ئۆتۆمبيل...... ڕوو ده دات، وه كۆمپانيا پابه ند ده بێت به بژاردن و قه ره بوو كردنه وه ى هه ر زيانێك له به شداربوو بكه وێت له و شته ى كه ته ئمينه كه ى بۆ كردووه له به رامبه ردا به شداربوو به يه ك جار يان مانگانه مه بله غێك پاره ته سليمى كۆمپانيا ده كات.

جۆره كانى ته ئمين:

به شێوازێكى گشتى ته ئمين ئه كرێت به دوو به شه وه :

به شى يه كه م:


ته ئمينى ته عاونى يان سندوقى خێرى بريتييه : له وه ى كه چه ند كه سێك هه ڵده ستن به دروست كردنى سندوقێك به مه به ستى يارمه تى دانى كه سانێكى هه ژار كاتێك ڕووبه ڕوى هه ر كاره ساتێك ده بنه وه , ئه مه دروسته و هيچ گومانێكى تێدا نييه ، چونكه ئه چێته ژێر واتاى ئه م ئايه ته پيرۆزه ى قورئان كه ده فه رمووێت: (وتعاونوا على البر والتقوى) (المائدة: 2). واته : هاوكارى يه كترى بكه ن له سه ر هه موو كردارێكى چاكه و ته قوايه ك. وه هه روه ها هيچ لايه كيان به نيازى قازانج كردن به شداريان نه كردووه ، به ڵكو ته نها مه به ستيان يارمه تى دانى يه كتره له كاتى ته نگانه دا, هه روه ك زۆرێك له عه شره ته كان دروستيان كردووه به ڵام به داخه وه له باتى ئه وه ى كه بۆ خه ڵكانى نه دارو نه خۆش و هه ژار به كاربهێنرێتء بكرێت زياتر بۆ دروست كردنى نانى ته عزێ ومه راسيمى ته عزێ سه رف ده كرێت.

به شى دووه م:

ته ئمينى بازرگانى(التجارى) بريتييه له و ته ئمينه ى كه كۆمپانياى ته ئمين بڕێك پاره وه رده گرێت له به شدار بوانى له به رامبه ردا به ڵێن ده دات به بژاردنى زيان و زه ره رى به شداربوانى, وه له هه مان كاتدا كۆمپانياى ته ئمين به ته نها قازانج ده كات ئه گه ر به شدار بووانى بێ زيان و زه ره ر بوون، چونكه كۆمپانيا هيچ بڕه پاره يه ك بۆ كه س ناگێڕێته وه , وه ئه گه ر به شدار بوانى توشى زيان و زه ره رێكى زۆر هاتن ئه وا به ته نها كۆمپانيا دووچارى زه ره رێكى زۆر ده بێت به پێى ئه وگرێ به سته ى كه كردويه تى بۆقه ره بوو كردنه وه ى زه ره رى به شدار بوانى.

حوكمى به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين.

وه ك له پێشه وه ئاماژه مان بۆكرد دروست بوونى(كۆمپانياكانى ته ئمين) به م شێوازه ى كه ئێستا له جيهانى ئيسلاميدا بڵاوه شتێكى تازه يه , هه ربۆيه يه كه م كه س فه تواى حه رامێتى ئه م جۆره گرێ به سته ى داوه پێشه وا (ئيبن عابدين)بووه كه له ساڵى(1250) ك وه فاتى كردووه له زه مانى خۆى فه تواى حه رامێتى ته ئمينى به حرى داوه كه له و كاته دا باو بووه )رد المحتار على الدر المختار3/273، ط البابي الحلبي). پاشان زانايانى متمانه پێكراوى جيهانى ئسلامى به دواى يه كدا فه تواى حه رامێتى به شدارى كردن له (كۆمپانياكانى ته ئمين) يان ده ركرد به هه موو شێوه كانيه وه . پوخته ى وتو وێژى زانايان (ره حمه تى خوايان لێ بێت) له باره ى به شدارى كردن له (كۆمپانياكانى ته ئمين) ئه مه يه كه فه رموويانه له شه ش لاوه ده كه ويته ناو حه رامه وه :

1- به شدارى كردن له (كۆمپانياكانى ته ئمين) هه ردوو جۆرى ڕيباى (فضل) و ڕيباى(نةسيئة) له خۆى ده گرێت، چونكه ئه گه ر ( كۆمپانيا) زياتر له و پاره يه ى كه به شدار بوو داوێتى بۆى بگه ڕێنێته وه ئه وه ڕيباى (فضل)ه ، وه له لايه كى تريشه وه ريباى (نه سيئه يه ) چونكه كۆمپانيا له دواى ماوه يه ك هه ندێك پاره بۆ به شدار بوو ده گه ڕێنێته وه ئه ويش ئه گه ر توشى زيانێك بوو. وه هه ردو جۆرى ڕيباى (فضل)و (نةسيئةيش) به پێى ده قى قورئان و سوننه ت و كۆده نگى زانايان حه رامه .

2- وه هه روه ها به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين (غه ره رى) تيايه غه ره ريش بريتييه : له هه ر جۆره كڕين وفرۆشتنێك كه سه ره نجامه كه ى ناديار بێت، وه ك فرۆشتنى ماسى له ئاوێكى زۆردا، يان فرۆشتنى شير له ناو گوانى ئاژه ڵدا، چونكه ئينسان نازانێت ئه ندازه ى ئه و شيره چه نده كه مه يا زۆره . كه واته : ئێستا ده توانين به جوانى تێ بگه ين ئه و كه سه ى كه به شدارى ده كات له كۆمپانياكانى ته ئمين سه ره نجامى كاتى وه رگرتنى ئه و پاره يه نازانێت كه بڕياره پێى بدرێت, جارى وا هه يه به شدار بوو بڕێك يان دووبڕ له پاره كه ى ته سليم ده كات و له ناكاو توشى زه ره رێكى گه وره ده بێت له م حاڵه ته دا كۆمپانياكه ناچاره زه ره ره كه ى بۆ ببژێرێت ئه گه ر چى زۆر زياتريش بێت به چه ند قاتى ئه و پاره يه ى كه داوێتى, يان به شدار بوو توشى هيچ كاره ساتێك نابێتء هه موو پاره كه ى ته سليم ده كات و هيچ شتێكيش له به رامبه ردا وه رناگرێت, به ڵكو كۆمپانيا هه مووى بۆ خۆى هه ڵده گرێت, وه هه روه ها وه رگرتنى پاره يه ك به رامبه ر زه ره رێكى چاوه ڕوانكراوى ناديار كه هێشتا ڕووى نه داوه به ڕاستى ئه مه غه ره رێكى ئاشكرايه ، وه پێغه مبه ر(صلی الله علیه وسلم) كڕين و فرۆشتنى غه ره رى قه ده غه كردووه وه ك ئه بو هوره يره فه رموويه تى:(ان النبي (صلی الله علیه وسلم): نهى عن بيع الغرر) (رواه مسلم برقم: (3381)، وأبو داود: (3376) والترمذى: (1230) .واته : به راستى پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم) كڕين و فرۆشتنى غه ره رى قه ده غه كردووه ).

3- وه هه روه ها به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين جۆرێكه له جۆره كانى قومار، چونكه به شدار بوو پاره يه كى كه م ته سليم ده كاتء به نيازى ده ست كه وتنى پاره يه كى زۆرتره ، وه ئه مه ش قوماره به بێ چه ندو چون, وه هه روه ها پاره ى به شداربوو ده كه وێته مه ترسيه وه و سه ره نجامێكى ناديار چاوه ڕێى ده كات، چونكه هيچ كام له به شداربوو يان كۆمپانياكه نازانن ئاخۆ كاميان براوه ده بن, وه هه روه ها به خودى به شدارى كردنت له كۆمپانياكانى ته ئمين براوه ده بيت يان دۆڕاو، وه ئه مه ش كوت ومت پێناسه ى قوماره وه ك پێشه وا (ماوه ردى) (ره حمه تى خواى لێ بێت) له پێناسه ى قوماردا فه رموويه تى:  ( الميسر: هو الذي لا يخلو الداخل فيه من أن يكون غانماً إن أَخَذ ، أو غارماً إن أَعْطَى) (الحاوي الكبير: 15/192). واته : قومار بريتييه : له وه ى ئه و كه سه ى كه به شدارى تێدا كردووه له وه به ده ر نييه قازانج ده كات ئه گه ر بيباته وه ،
ياخود زه ره ر ده كات ئه گه ر بيدۆڕێنێت. وه به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمينيش له م دوو حاڵه ته به ده ر نييه .واته : به خودى به شدارى كردنت يان براوه ده بى يان دۆڕاوى, نه ك به پێى به رز بوونه وه ى نرخ يان دابه زينى, چونكه كه سابه تى حه ڵاڵ ئه وه يه كه قازانج و زه ره ر تيايدا به پێى به رز بوونه وه و دابه زينى نرخه .وه به راستى خواى گه وره له قورئانى پيرۆزدا قومارى حه رام كردوه ، وه ك فه رموويه تى:  [يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ] (المائدة: 90). واته : ئه ى ئه وانه ى كه بڕواتان هێناوه ئاگادار بن به ڕاستى مه ى خواردنه وه و قوماركردن و بت په رستى و به خت خوێندنه وه , پيسن و كارو كرده وه ى شه يتانن ده لێى دور بكه ونه وه به ڵكو سه رفرازبن.

4- وه هه روه ها به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين خواردنى سامانى خه ڵكه به هه وانته و بێ به رامبه ر وه ئه مه ش حه رامه وه ك په روه ردگار فه رموويه تى: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ ) (النساء: 29). واته : ئه ى ئه وانه ى كه باوه ڕتان هێناوه سه روه ت و سامانى يه كترى به خوتو خۆڕايى له نێوان يه كتردا مه خۆن, مه گه ر له ڕێگاى بازرگانى و كڕين وفرۆشتنه وه بێت, واته له ڕێگه ى حه رامه وه سه روه ت و سامان پێكه وه مه نێن. وه ئاشكرايشه كه به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين جۆرێك نييه له بازركانى و كه سابه تى حه ڵال.

5- وه هه روه ها به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين سه پاندنى شتێكه به سه ر به شدار بوودا كه له شه رعدا به سه ريدا ناسه پێت, بۆ نمونه : كۆمپانياى ته ئمين نه بۆته هۆكارى زيان گه ياندن به به شدار بوو هه تاوه كو له سه رى پێويست بێت زيانه كه ى بۆ ببژێرێت له كاتى زياندا, هه روه ك چۆن كارو كرده وه يه كيشى پێشكه ش به به شدار بوو نه كردووه هه تا موسته حه قى خواردنى ئه و پاره يه بێت له كاتى زيان لێ نه كه وتنيدا. كه واته : حه رامێكى ئاشكرايه و ديسان خواردنى سامانى خه ڵكه له خوت وخۆڕايى.

6- وه هه روه ها پێويسته ئينسانى بڕوادار متمانه ى ته واوى به خواى خۆى هه بێت و به ته نها پشت به و ببه ستێت له دابين كردنى ژيان و به خشينى ئارامى و پاراستنى له هه موو گرژيو ئاڵۆزييه كانى دونيا, (چونكه ئه گه ر خواى گه وره ويستى لێ بێت دووچارى زيانێك ببيت كه س ناتوانێت به رگريت لێ بكات بێجگه له خۆى, وه ئه گه ر بيه وێت خێرو چاكه يه كت ده ستبخات كه س ناتوانێت بيگێڕێته وه , وه هه ركام له به نده كان په روه ردگار بييه وێت ميهره بانى خۆى به سه ريدا ده ڕژێنێت وه ته نها ئه و لێخۆش بوو ميهره بانه ).وه ك له قورئانى پيرۆزدا ده فه رمووێت: ( وَإِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَإِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ) (يونس: ١٠٧).كه واته : ته نها په روه ردگارى جيهانيانه خۆشی و ئارامى به دڵه كان ده به خشێت و ڕزق و ڕۆزى به نده كانى به ده سته نه ك كۆمپانياكانى ته ئمين, به ڵكو ناتوانن ئارامى ودڵنيايى به به شدار بووه كانيان ببه خشن. به پێى ئه و ڕاپرسيه ى كه كراوه له ئه مريكاو ئه وروپاو ئه ڵمانياو ميسر زۆربه ى هاووڵاتيان دژى ئه وه ن كه كۆمپانياكانى ته ئمين سودى به خه ڵك گه ياندبێت, وه سه ره نجامه كه ى به م شێوه يه ى لاى خواره وه بوو:له (55%) ى خه ڵك ئه ڵێن كۆمپانياكانى ته ئمين لايه نه شه ڕو خراپه كه ى زاڵ بووه به سه ر لايه نه چاكه كه يدا.وه له ( 25%) ى خه ڵك ئه ڵێن هه موى شه ڕو خراپه يه و هيچ خێرى تيادا نييه .وه له ( 15%)ى خه ڵك ئه ڵێن خێرو شه ڕى به رامبه ره .وه به س ته نها له (5%)ى خه ڵك ئه ڵێن لايه نه خێره كه ى زياتره .وه له ساڵى (2003)ز يه كێك له كۆمپانياكانى ته ئمين له ده وڵه تێكى كه نداو نزيكه ى(179) مليۆن ڕياڵى كۆكرده وه له به شدار بوانى, به ڵام ته نها (18) مليۆنى بۆ گه ڕانده وه , واته به ڕێژه ى له ( 10%)، وه له (90%) ماوه ته وه بۆ كۆمپانيا, ئايا ئه مه به پێى چ ده قێكى قورئان و سوننه ت يان به پێى فه تواى كام له زانايانى متمانه پێكراوى جيهانى ئيسلامى حه ڵاڵه , ئيتر جياوازى نێوان قومارو كۆمپانياكانى ته ئمين چييه ؟!!!.وه ئايا ئه مه خواردنى سامانى خه ڵك نييه به هه وانته ؟.پاشان بۆ به رچاو ڕوونى موسڵمانان چه ند فه توايه كى گه وره زانايانى جيهانى ئيسلامى ئه خه ينه ڕوو له باره ى به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين:

1/حوكمى ته ئمين كردنى ژيان.ژماره ى فه توا (999) پرسيار كرا له زاناى پايه به رز (محمد بن صالح العثيمين) (رحمه الله) ده رباره ى حوكمى ته ئمين كردنى ژيان؟ له وه ڵام دا فه رمووى:(التأمين على الحياة غير جائز, وهذا خطأ وسَفَهٌ وضلال، وفيه اعتماد على هذه الشركة من دون الله؛ فهو يعتمد أنه إذا مات فالشركة ستضمن لورثته قوتهم ونفقتهم، وهذا اعتماد على غير الله .وأصل هذه المسألة: مأخوذ من المَيْسِر؛ بل هي في الواقع ميسر، وقد قرن الله الميسر في كتابه بالشرك والاستقسام بالأزلام والخمر). واته : (ته ئمين كردنى ژيان دروست نييه وه به ڕاستى ئه مه هه ڵه يه و بێ ئه قڵى و گومڕاييه , چونكه پشت به ستنه به م كۆمپانيايه بێجگه له خواى په روه ردگار, وه به شدار بوو بڕواى وايه ئه گه ر مرد ئه وا كۆمپانيا زه مانه تى ڕزق و ڕۆزى خێزانه كه ى بۆ ئه كه ن, وه ئه مه ش پشت به ستنه به غه يرى خواى گه وره . وه هه روه ها بنچينه ى ئه م باسه له قومار وه رگيراوه و به ڵكو هه ر قوماره , وه په روه ردگاريش له قورئانى پيرۆزدا قومارى به راورد كردووه له گه ڵ هاوبه ش په يدا كردن و به خت خوێندنه وه و مه ى خواردنه وه ).له پێشه وه ئاماژه مان كرد بۆ ئايه ته كه .

2/ حوكمى ته ئمين كردنى بازرگانى: فه تواى ژماره (4900) فه تاواى ليژنه ى دائيمه (15/258). پرسيار كرا له ليژنه ى دائيمه ى فه توا له باره ى به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين له وه ڵامدا فه رموويان: ( التأمين التجاري بجميع أنواعه محرم: سواء كان على نفس أو بضاعة أو سيارة أو عقار، ولو كان مسجدا أو وقفا؛ لما يشتمل عليه من الجهالة والغرر والقمار والربا وغير ذلك من المحاذير). وبالله التوفيق، وصلى الله على نبينا محمد وآله وصحبه وسلم.واته : (ته ئمين كردنى بازرگانى به هه موو شێوه كانييه وه حه رامه , ئايا ته ئمين كردنى نه فس بێت يان هه رجۆره كه لوپه لێكى تر بێت وه ك سه ياره و خانوبه ره و دوكان و بازاڕ, يان ئه گه ر مزگه وت و وه قفيش بێت, چونكه كۆمه ڵێك حه رامى تيادا كۆبوه ته وه وه ك (جه هاله و غه ره رو قومارو ڕيباو... بێجگه له مانه ش). وه ك له پێشه وه ڕونمان كرده وه .

3/حوكمى ته ئمين كردنى ئۆتۆمبيل دژى ڕوداوه كان:  فه تواى ژماره (2759) فه تاواى ليژنه ى دائيمه (15/248). پرسيار كرا له ليژنه ى دائيمه ى فه توا له باره ى به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمينى ئۆتۆمبيل له وه ڵامدا فه رموويان: ( التأمين على السيارات من التأمين التجاري، والتأمين التجاري محرم؛ لما يشتمل عليه من الربا والغرر والجهالة وغير ذلك من مبررات التحريم، ومن ترك شيئا لله عوضه الله خيرا منه، كما قال سبحانه: (وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مخرجا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ) وبالله التوفيق، وصلى الله على نبينا محمد وآله وصحبه وسلم.واته : ته ئمين كردنى ئۆتۆمبيل به شێكه له ته ئمين كردنى بازرگانى وه ته ئمين كردنى بازرگانيش حه رامه ، چونكه كۆمه ڵێك حه رامى تێَ ده كه وێت وه ك (جه هاله و غه ره رو قومارو ڕيباو... بێجگه له مانه ش له هۆكاره كانى حه رام كردن, وه هه ر كه سێك له به رخوا واز له شتێك بهێنێت خواى گه وره شوێنه كه ى بۆ پڕ ئه كاته وه به باشتر, وه ك ده فه رمووێت: (وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مخرجا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ) (الطلاق: 2-3). واته : (هه ر كه سێك له خوا بترسێت و سنوره كانى بپارێزێ, خوا ده روى خێرى لێ ئه كاته وه و ڕزقء ڕۆزى پێ ئه به خشێ له شوێنێكه وه كه خۆيشى گومانى پێ نه ده برد).وه هه روه ها ئه گه ر كۆمپانيايه ك به مه رجى گرتبێت هه ركه سێك سه ياره ى لێ بكڕێت پێويسته ته ئمينيشى بكات ديسان له م حاڵه ته شدا حه رامه سه ياره له و كۆمپانيايه بكڕيت وه ك له فه تواى ژماره (4737) ليژنه ى دائيمه دا هاتووه (15/257).

4/حوكمى ته ئمين كردنى ته ندروستى:فه تواى ژماره (20587) فه تاواى ليژنه ى دائيمه (15/316). پرسياركرا له ليژنه ى دائيمه له سه ر ته ئمين كردنى ته ندروستى له وه ڵامدا فه رموويان: (ته ئمينى ته ندروستى به شێكه له ته ئمينى بازگانى ودروست نييه و حه رامه .....)  ليژنه ى دائيمه بۆ توێژينه وه زانستييه كان و فه توا

ئه ندام ... ئه ندام
... ئه ندام
...

جێگرى سه رۆك ... سه رۆك

بكر أبو زيد ... صالح الفوزان... عبد الله بن غديان ... عبد العزيز آل الشيخ ... عبد العزيز بن عبد الله بن باز .

وه دكتۆر ( وةهبة زوحةيلى) له كيتابى (فقة الاسلام وأدلته) له پاش ڕوون كردنه وه ى هۆكاركانى حه رام بوونى ته ئمينى بازرگانى به ووته يه كى جوان كۆتايى به باسه كه ى ئه هێنێت و ئه فه رمووێت: (هذا ما أدين الله عليه، وما أزال أستغرب وأستهجن كلام القائلين بمشروعية التأمين التجاري، ولم أجد حاجة لتفنيد أدلتهم، فقد كثر الرد عليها في المجلات والمؤلفات والبحوث والمؤتمرات، بدءاً من أسبوع الفقه الإسلامي بدمشق من 1-6 نيسان (1961م)، وانتهاء بقرار مجمع الفقه الإسلامي في دورته الأولى المنعقدة في شعبان (1398هـ) بمكة المكرمة، بمقر رابطة العالم الإسلامي. ومن أراد الطمأنينة القلبية لحرمة التأمين وإبطال حجج القائلين بالجواز، فليرجع إلى بحوث الأسبوع المذكور في دمشق وإلى قرار هذا المجمع، والله يهدينا إلى سواء السبيل) (فقه الاسلام وأدلته: 5/115)..  واته : (ئه مه يه كه به حه قى ئه زانم پێى بگه مه ليقاى خواى گه وره , وه به رده وام ووته ى ئه وانه ى كه ته ئمينى بازرگانى به حه ڵاڵ ده زانن به نامۆو خراپ ده زانم, وه به پێويستيشى نازانم پوچه ڵ كردنه وه ى به ڵگه كانيان, چونكه وه ڵامێكى زۆرى له سه ر دراوه ته وه له گۆڤارو كتێب و لێكۆڵينه وه زانستيه كان و كۆنگره كانى فيقهى جيهانى ئيسلامى له ده ست پێكى هه فته ى يه كه مى تايبه ت به فيقه له (1بۆ6نيسانى ساڵى 1961)م وه كۆتايى پێهات به بڕياره كانى مه جمه عى فيقهى ئيسلامى له مانگى شه عبانى ساڵى (1398)ك له شارى مه ككه ى پيرۆز, هه ر كه سێك ئه يه وێت دڵ ئارامى ته واو به ده ست بهێنێت له سه ر حه رامێتى ته ئمينى بازرگانى و پوچه ڵ كردنه وه ى به ڵگه ى ئه وانه ى كه به دروستى داده نێن بابگه ڕێته وه بۆئه و لێكۆڵينه وانه ى كه له هه فته ى يه كه مى كۆنگره كه دا كراوه له ساڵى (1961)ز وه هه روه ها بگه ڕێته وه بۆ بڕياره كانى مه جمه عى فيقهى ئيسلامى, خواى گه وره ڕێنومايمان بكات بۆ سه ر ڕێگاى راست).بۆ زياتر دڵنيا بونت له سه ر حه رامێتى به شدارى كردن له كۆمپانياكانى ته ئمين ئه توانيت سه ردانى پێگه ى وه زاره تى ئه وقافى ميسر بكه يت له به شى فه تاواى ئه زهه ر (6/116_121), وه هه روه ها سه يرى بڕياره كانى مه جمه عى فيقهى ئيسلامى بكه كه له ساڵى (1965)ز له ئه زهه ر به سترا. وه هه روه ها سه يرى فه تواو بڕياره كانى مه جليسى ده سته ى گه وره زانايان بكه كه له (4/4/1397)ك له رياچ به سترا, وه هه روه ها فه تواو بڕياره كانى مه جمه عى فيقهى ئيسلامى كه له شارى مه ككه ى پيرۆز له ساڵى( 1398)ك به سترا. وه هه روه ها مه جمه عى فيقهى ئيسلامى سه ربه كۆنگره ى ده وڵه ته ئيسلاميه كان كه له ساڵى (1406ك/1985ز) له جيده به سترا.

وصلى الله وسلم على نبينا محمد وعلى آلة وصحبة اجمعين

(ئاماده کردنی محسن محمود سلیمان)

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆ سود وه رگرتن و بڵاو کردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )