چیرۆكی ( أَصْحابُ البُسْتان ) خاوه‌نانی باخ و بێستانه‌كه‌

چیرۆكی ( أَصْحابُ البُسْتان )

خاوه‌نانی باخ و بێستانه‌كه‌

خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ .. ) . القلم : 17 .

واته‌ : به‌ڕاستی ئێمه‌ قوره‌یشیه‌كانی شاری مه‌ككه‌مان تاقی كرده‌وه‌ به‌ ماڵ  و سامان و رزق و رۆزی بۆ ئه‌وه‌ی شوكری خوا بكه‌ن نه‌ك له‌خۆبایی ببن ؛ كاتێك له‌خۆبایی بوون  تاقیمان كردنه‌وه‌ به‌ برسیه‌تی و تینویه‌تی وه‌ك چۆن خاوه‌نانی باخ و بێستانه‌كه‌مان تاقی كردنه‌وه‌ ؛ باخ و بێستانێكی ناسراوبوو هه‌بوو له‌وڵاتی یه‌مه‌ن له‌نزیك شاری صه‌نعاء ؛ هی كه‌سانێكی باوه‌ردار بوو له‌هۆزی ثه‌قیف ؛ به‌میرات له‌باوكیانه‌وه‌ بۆ به‌جێمابوو كه‌ پربوو له‌دار خورما و ترێ و چه‌ندین دره‌ختی به‌رهه‌مداری  تر .

باوكیان ئه‌وكاته‌ی له‌ژیاندابوو له‌م باخه‌دا به‌شی هه‌ژارانی ده‌دا له‌كاتی چنین و لێكردنه‌وه‌ی به‌رهه‌مه‌كان ؛ به‌ڵام منداڵه‌كانی له‌دوای مردنی باوكیان كۆبوونه‌وه‌ و وتیان ماڵه‌كه‌مان زۆرنیه‌ وه‌ منداڵ و خێزانمان زۆره‌ بۆیه‌ ئه‌وه‌ به‌ ئێمه‌ ناكرێت ئه‌وه‌ی‌ باوكمان ده‌یكرد ؛ بڕیاریاندا هه‌ژاران بێ به‌ش بكه‌ن له‌به‌رهه‌می ئه‌م باخه‌ ! ‌

نه‌یانده‌زانی كه‌ خوای په‌روه‌ردگار بۆیان ئاماده‌یه‌ و ئاگای لێیانه‌ و تۆڵه‌یان لێ ده‌ستێنێت و پێش كاری ئه‌وان ده‌كه‌وێت .

چاره‌نووسی باخه‌كه‌یان ئه‌وه‌بوو كه‌ خوای په‌روه‌ردگار له‌قورئانی پیرۆزدا باسی كردووه‌ و فه‌رموویه‌تی : ( فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ . فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ ) . القلم : 19 – 20 .

واته‌ : ئه‌وسا په‌روه‌ردگارت به‌ڵایه‌کی داباراند به‌سه‌ر باخه‌که‌دا له‌کاتێکدا ئه‌وان خه‌وتبوون ؛ ئیتر وه‌ك باخێکی لێهات که‌ هه‌مووی چنرابێته‌وه‌و هیچی پێوه‌ نه‌ما بێت .

كاتێك به‌یانی داهات منداڵه‌كان به‌ره‌و باخه‌كه‌یان به‌ڕێكه‌وتن كاتێك گه‌ییشتن به‌شوێنی باخه‌كه‌یان بینیان هیچی نه‌ماوه‌ ! بۆیه‌ شۆك بوون و وتیان ئێمه‌ ڕێگه‌مان وونكردووه‌  و ئێره‌ شوێنی باخه‌كه‌مان نیه‌ !

به‌ڵام دوای ئه‌وه‌ی دڵنیابوون ڕێیان هه‌ڵه‌ نه‌كردووه‌ ؛ به‌ڵكو خوای په‌روه‌ردگار سزای داون و باخه‌كانی سووتاندووه‌ و له‌ناوبردووه‌‌ ؛ وتیان نه‌خێر به‌ڵكو ئێمه‌ به‌ش بڕاو كراوین ! به‌هۆی بڕیاردانمان له‌سه‌ر بێ به‌شكردنی هه‌ژاران له‌خێر و به‌رهه‌مه‌كه‌ی .

جا كاتێك دانیاننا به‌هه‌ڵه‌ی خۆیان وه‌ زانیان كه‌ سنووری خوای په‌روه‌ردگاریان به‌زاندووه‌ وه‌ مافی به‌نده‌كانی خوایان پشت گوێ خستووه‌ له‌خوا پاڕانه‌وه‌ كه‌ باخێكی باشتر له‌باخه‌كه‌یان پێ ببه‌خشێت ؛ وتیان : ( عَسَىٰ رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا رَاغِبُونَ ) . القلم : 32 .

 واته‌ : ئومێده‌وارین که‌ په‌روه‌ردگارمان له‌م باخه‌ باشترمان پێ ببه‌خشێت (ئێمه‌ ئیتر ته‌مێ بووین، ده‌رس و ئامۆژگاریمان وه‌رگرت) ئیتر ئێمه‌ به‌ڕاستی به‌هیوای ره‌‌زامه‌ندی خوا هه‌وڵ ده‌ده‌ین و به‌هیوای به‌خششی ئه‌وین .

وه‌ بریاریاندا وه‌ك باوكیان به‌شی هه‌ژاران بده‌ن له‌وباخه‌ی خوای په‌روه‌ردگار پێیان ده‌به‌خشێت ؛ خوای په‌وه‌ردگار دوعاكه‌ی گیراكردن و باخێكی باشتر له‌باخه‌كه‌ی ئه‌وانی پێ به‌خشین .

ئا سزای دونیا به‌م شێوه‌یه‌ بۆ ئه‌وكه‌سانه‌ی هۆكاره‌كانی تووش بوون به‌سزا ده‌گرنه‌‌به‌ر ؛ خوای په‌وره‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( كَذَٰلِكَ الْعَذَابُ ۖ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ) . القلم : 33 .

 واته‌ : سزای ئه‌م ژیانه‌ ئاوایه‌ و سزاو ئازاری قیامه‌تیش سه‌ختتره‌ ئه‌گه‌ر خه‌ڵکی بیانزانیایه‌ .

وه‌رگێڕانی : مامۆستا هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی .

17 / شوال / 1443 ك ----- 18 / 5 / 2022 م