يه‌كه‌م كه‌س كه‌ ده‌چێته‌ ناو به‌هشت

يه‌كه‌م كه‌س كه‌ ده‌چێته‌ ناو به‌هشت

يه كه م كه‌س كه‌ ده‌چێته‌ ناو به‌هشته‌وه‌ پێش هه‌موو دروستكراوانى خوا پێغه‌مبه‌رى ئازيز و سه‌روه‌رمانه‌(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ئه‌نه‌س(ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى :((...انا اول من يقرع باب الجنة)) ( اخرجه: مسلم (331).) واته‌ ((...من يه‌كه‌م كه‌سم كه‌ ته‌قه‌ ده‌ده‌م له‌ده‌رگاى به‌هه‌شت)).وه‌ خواى گه‌وره‌ فه‌رمانى كردووه‌ كه‌ يه‌كه‌م جار ده‌رگاى به‌هه‌شت بۆ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) بكرێته‌وه‌ , ئه‌نه‌س(ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى :((...فيقول :بك امرت ان لا افتح لاحد قبلك)) ( اخرجه: مسلم(333).) واته‌ : ((فريشته‌ى ده‌رگه‌وانى به‌هه‌شت پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌ڵێت: فه‌رمانم پێكراوه‌ كه‌ بۆ هيچ كه‌سى ترى نه‌كه‌مه‌وه‌ له‌پێش تۆدا )).وه‌يه‌كه‌م ئوممه‌ت كه‌ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ , ئومه‌تى ئيسلامه‌ كه‌ باشترين ئومه‌تن وه‌ئومه‌ت باشترين پێغه‌مبرانن. ئه‌بو هوره‌يره‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى:((نحن اول من يدخل الجنة)) ( اخرجه: مسلم(2/585)) واته‌:((ئێمه‌ يه‌كه‌م ئوممه‌تين كه‌ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌)). وه‌يه‌كه‌م كۆمه‌ل كه‌ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ له‌ ئوممه‌تى پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) , ئه‌و حه‌فتا هه‌زار كه‌سه‌ن كه‌ خواى گه‌وره‌ په‌يمانى دابوو به‌ پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) . جابر (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى :((... فتنجو اول زمرة وجوههم كالقمر ليلة البدر سبعون الفا لا يحاسبون ثم الذين يلونهم ...)) ( اخرجه: مسلم (316)) واته‌ : (( . . . .يه‌كه‌م كۆمه‌ل كه‌ رزگاريان ده‌بێت و ده‌چنه‌ ناو به‌ه‌شته‌وه‌, روويان دره‌وشاوه‌يه‌ وه‌ك مانگه‌ شه‌وى چوارده‌ ئه‌و حه‌فتا هه‌زار كه‌سه‌ن كه‌ لێپرسينه‌وه‌ يان له‌سه‌ر نيه‌ پاشان ئه‌وانى تر به‌دواياندا دێن...)).وه‌هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) باسى چۆنيه‌تى چونه‌ ناو به‌هه‌شتى كردوه‌ كه‌ هه‌ندێكيان ده‌ستى هه‌دێكيان گرتووه‌ ,وه‌ رووشيان دره‌وشاوه‌يه‌ وه‌ك مانگ له‌شه‌وى چوارده‌يه‌ميدا, . ئه‌بو هوره‌يره‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى: ((أول زمرةِ تدخل الجنة من أمتي (سبعون ألفأً بغير حساب) (اخرجه: البخارى (3347).) (ولا عذابٍ) (في رواية المسلم (371).) متما سكون اّخذلإ بعضهم ببعض حتى يدخل أولهم و اّخرهم الجنة))( اخرجه: البخارى (3327)) واته‌ : ((يه‌كه‌م كۆمه‌ل له‌ ئوممه‌ته‌كه‌ى من ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شت (حه‌فتا هه‌زار كه‌سن به‌بێ ێپرسينه‌وه‌ )(وه‌به‌بێ سزا) هه‌ندێكيان ده‌ستى هه‌ندێكيان گرتووه‌ به‌يه‌كه‌وه‌ تاوه‌كو هه‌ر حه‌فتا هه‌زار كه‌سه‌كه‌ هه‌موويان ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شت ...)). وه‌ له‌ ريوايه‌تێكى تردا ده‌فه‌رمووێت :(( ... لا اختلاف بينهم ولا تباغض ,قلوبهم على قلب رجل واحد ))( في رواية:البخارى (3245)). واته‌ : ((... هيچ جياوازى و ڕق و كينه‌ و بوغز له‌ نێوانياندا نى يه‌ دڵكانيان وه‌ك دڵى يه‌ك پياوه‌ )). وه‌له‌ريوايه‌ته‌كه‌ى ئه‌بو هوره‌يره‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى: (( تضى وجوههم اضاءة اليلة القمر البدر ...)) ( في رواية: مسلم (216)) واته‌ :(( روويان ده‌دره‌وشێته‌وه‌ وه‌كو دره‌وشاندنوه‌ى مانگى شه‌وى چوارده‌..)). وه‌عمرانى كورى حصين (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى :(( قيل ومنهم ؟ قال (النبي) (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هم : الذين لا يكتون* (* يكتون: لا يستعملون الكي .), ولا يسترقون*(*لايسترقون: لا يطلبون من احد ان يقرأ عليهم الرقية.) ، ولا يتطيرون* (*لايتطيرون:لايتشاءمون.), وعلى ربهم يتوكلون ...))( في رواية:البخارى (2/1406),ومسلم (371)) واته‌ : ((وترا : كێن ئه‌وانه‌ ئه‌ى پێغه‌مه‌رى(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رمووى : كه‌داخ به‌كارناهێن و داوا له‌موسولمانه‌كانيان ناكه‌ن كه‌ دوعايان به‌سه‌ردا بخوێنێته‌وه‌ وه‌هيچ شتێك به‌ شووم نازانن وه‌هه‌ر پشت وپه‌نايان به‌ خواى خۆيانه‌)). وه‌هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) روونى كردۆته‌وه‌ كه‌ هه‌ژاره‌ كۆچه‌ره‌كان له‌ پێشره‌وى ئه‌و كۆمه‌ڵه‌ن كه‌ ده‌چنه‌ به‌هه‌شت, له‌ عه‌بدوڵاى كورى عومه‌ره‌وه‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى : (( ... أول من يدخل الجنة من خلق الله, الفقراء المهاجرون الذين يسدبهم الثغور , وتتقى بهم المكارة*(*وتتقى بهم المكار:كانوا فداء اللأسلام وأهلها.),ويموت احدهم وحاجته في صدره , لا يستطيع لها قضاء, فيقول الله لمن يشاء من ملاّئكته: ايتوهم فحيوهم, فيقول ملاّئكته:ربنا نحن سكان سمواتك وخيرتك من خلقك أفتأمرنا ان نأتي هؤلاء, فنسلم عليهم ؟ قال(الله تعالى): انهم كانوا عباداً يعبدون لايشركون به شيئاً, وتسد بهم الثغور, وتتقى بهم الكارة, ويموت احدهم وحاجته في صدره لا يستطيع لها قضاء,فتأتيهم الملائكة عند ذلك,فيدخلون عليهم من كل باب : (سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ) الرعد: ٢٤ (اخرجه: صحيح الشيخ اللألباني في(صحيح الترغيب) (3183)) واته‌ : ((...يه‌كه‌م دروستكراوانێكى خوا كه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ هه‌ژاره‌ كۆچه‌ره‌كه‌كانن كه‌ هه‌موو كه‌لێنێكيان پێ پرده‌كرێته‌وه‌ وه‌ هه‌موو نارحه‌تيه‌كيان لێ دوورده‌خرێته‌وه‌ ,ئه‌وانه‌ به‌ئاواتى خۆيانه‌وه‌ سه‌ريان ده‌نايه‌وه‌ و نه‌يان ده‌توانى به‌دى بهێنن, خواى گه‌وره‌ به‌وفريشتانه‌ى خۆى ده‌فه‌رمووێت:برۆن پێشوازيان لێ بكه‌ن, فريشته‌كان ده‌ڵێن: ئه‌ى خودايه‌ نيشته‌جێى ئاسمانه‌كانى تۆين وه‌چاكترين درووستكراوانى تۆين فه‌رمانمان پێ ده‌كه‌ى كه‌ بچنه‌ لاى ئه‌وانه‌ و سه‌لاميان لێ بكه‌ين ؟ خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێت: ئه‌وانه‌ به‌نده‌ى من بوون ده‌يان ده‌په‌رستم و هيچ هاوتايان بۆبريار نه‌ده‌دام وه‌هه‌موو كه‌ڵێنێكيان پێ پرده‌كرايه‌وه‌ و هه‌موو نارحه‌تيه‌كى رۆژگاريان پێ دورخرايه‌وه‌ , يه‌ك له‌وانه‌ ده‌مردوو هيواكانى له‌ناو سينگ دابوو نه‌يده‌توانى بيهێنێته‌ دى , فرشته‌كانيش له‌هه‌موو ده‌رگه‌كانه‌وه‌ پێشوازيان لێ ده‌كه‌ن و ده‌ڵێن:سلامتان لێ بێت به‌هۆى ئارامگريتانه‌وه‌ گه‌يشتنه‌ چاكترين دوا هه‌وارگه‌تان)). وه‌له‌ريوايه‌تێكى تردا كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ((... اول ثلة يدخلون الجنة الفقراء والمهاجرون: الذين تتقى بهم الكارة , اذا امروا وسمعوا وأطاعوا , وان كانت للرجال مهم حاجة الى سلطان لم تقض له حتى يموت وهي في صدره , وان الله عز وجل ليدعوا يوم القيامة الجنة فتأتي بزخرفها وزينتها فيقول : اين الذين قاتلوا في سبيلي وقوتلو في سبيلي واوذوا في سبيلي وجاهدوا في سبيلي ادخلوا الجنة ,فيدخلونه بغير حساب (عذاب) و تأتي الملائكة فيسجدون فيقولون : ربنا نحن نسبح بحمدك اليل وانهار و نقدس لك, من هؤلاء الذين اثارهم علينا؟ فيقول رب عزجل : هؤلاء الذين قاتلوا في سبيلي , واوذوا في سبيلي, فتدخل عليهم الملائكة من كل باب : (سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ) الرعد: ٢٤ (اخرجه: صحيح الشيخ اللألباني في(صحيح الترغيب) (3183).) (... يه‌كه‌م دروستكراوانێكى خوا كه‌ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ هه‌ژاره‌كۆچه‌ره‌كانن كه‌ هه‌موو كه‌لێنێيان پێ پرده‌كرێته‌وه‌ وه‌ هه‌موو نارحه‌تيه‌كه‌يان پێ دوور ده‌خرايه‌وه‌, ئه‌وان به‌ ئاواتى خۆيان سه‌ريان ده‌نايه‌وه‌ و نه‌يان ده‌توانى به‌دى بهێنن, خواى گه‌وره‌ به‌و فيشتانه‌ى خۆى ده‌فه‌رموێت: بڕۆن پێشوازيان لێ بكه‌ن,فريشته‌كان ده‌ڵێن: ئه‌ى خودايه‌ ئێمه‌ نيشته‌جێى ئاسمانه‌كانى تۆين وه‌ چاكترن دروستكراونى تۆين فه‌رمانمان پێده‌كه‌يت كه‌ بچينه‌ لاى ئه‌وانه‌و سه‌لاميان لێ بكه‌ين؟ خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت ئه‌وانه‌ به‌نده‌ى من بوون ده‌يان په‌رستم هيچ هاوتايان بۆ بريار نه‌ده‌دام وه‌ هه‌موو كه‌لێنێكيان پێ پرده‌كرايه‌وه‌ و هه‌موو نارحه‌تيه‌كى ڕۆژگاريان پێ دورخرايه‌وه‌, يه‌ك له‌ وانه‌ ده‌مردوهيواكاى له‌ناو سنگيدا بوو نه‌يده‌توانى بهيێنێته‌ دى, فريشته‌كانىش له‌ هه‌موو ده‌رگاكانه‌وه‌ پێشوازيان لێ ده‌كه‌ن و ده‌ڵێن: سه‌لامتان لێ بێت به‌هۆى ئارامگريتانه‌وه‌ گه‌يشتنه‌ چاكترين دوا هه‌وارگه‌تان)). وه‌له‌ ريوايه‌تێكى تردا پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ((...اول ثلة يدخلون الجنة الفقراء والمهاجرين : الذين تتقي بهم المكارة, اذا مروا وسمعوا وأطاعوا, وان كانت للرجل منهم حهجة الى سلطان لم تقض له حتى يموت وهي في صدره, وان الله عزوجل ليدعوا يوم القيامية الجنة فتأتي بزخرفها وزيتها يقول: اين عبادي الذين قاتلوا في سبيلي وقتلوا و اوذوا في سبيلي و جاهدوا في سبيلي ادخوا الجنةو فيدلونها بغير حساب{عذاب}, وتأتي الملائكة فيسجدون فيقولون: ربنا نحن نسبح بحمدك الليل وانهار ونقدس لك ,من هؤلاء الذين آثرتهم علينا؟ فيقول الرب عزوجل:هؤلاء قاتلوا في سبيلي , و اوذوا في سبيلي, فتدخل عليهم الملائكة من كل باب (سَلَامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ ) الرعد: ٢٤( اخرجه: صحيح الشيخ اللألباني في((سلسلة الأحاديث الصحيحة)) (2559)) واته‌:(( يه‌كه‌م كۆمه‌ل كه‌ ده‌چنه‌ به‌هه‌شته‌وه‌ هه‌ژاره‌ كۆچكه‌ره‌كانن ئه‌وانه‌ن نارحه‌تيه‌كانى رۆژگاريان پێ دوورخرايه‌وه‌ ئه‌گه‌ر فه‌رمانيانن پێ بكرايه‌ گوێڕايه‌ليان ده‌كرد، و ئه‌گه‌ر يه‌كێكيان پێويستيه‌كى به‌كاربه‌ده‌ستێك هه‌بووايه‌ ئه‌وا‌ ئه‌و پێويستيه‌ى بۆ نه‌ده‌هاته‌دى و ئه‌وه‌ به‌و ئاواته‌وه‌ سه‌رى ده‌نايه‌وه‌ ، وه‌ له‌و ڕۆژه‌دا خواى گه‌وره‌ بانگى به‌هه‌شت ده‌كات و ئه‌ويش به‌ خۆڕازاندنه‌وه‌و جوانيه‌كانيه‌وه‌ دێت و خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووێت : له‌كوێن ؟ به‌نده‌كانى من ئه‌وانه‌ى له‌ پێناوى مندا به‌شه‌ر هاتوون و شه‌ڕيان له‌گه‌ڵ كراوه‌ و ئازار دراوان و كوژراون با بچنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ و ئه‌وانيش ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ به‌بێ لێپرسينه‌وه‌ ،وه‌فريشته‌كان دێن و سوجده‌ بۆ خواى خۆيان ده‌به‌ن و ده‌ڵێن: ئه‌ى په‌روه‌رديگارمان ئێمه‌ شه‌وو ڕۆژ ته‌سبيحات و سوپاسى تۆ ده‌كه‌ين و به‌ گه‌وره‌ت ده‌زانين ، ئه‌مانه‌ كێن كه‌ پێش ئێمه‌ت خستوون ؟ خواى په‌روه‌رديگار ده‌فه‌رمووێت ؟ ئه‌مانه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ن كه‌ له‌ پێناوى مندا به‌شه‌ر هاتوون و شه‌ڕيان له‌گه‌ڵ كراوه‌و ئازاردراون ، فريشته‌كانيش له‌ هه‌موو ده‌رگاكانه‌وه‌ پێشوازيان لێده‌كه‌ن و ده‌چنه‌ لايان و پێيان ده‌ڵێن : ( سلام عليكم بما صبرتم ) واته‌ : ( سڵاوتان لێبێت بۆ ئارامگرتن و خۆڕاگريتان ) ).وه‌ يه‌كم له‌ هه‌ژاره‌ كۆچكه‌ره‌كان كه‌ ده‌چێته‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ ئه‌بو به‌كرى صديقه‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌ ئه‌بو به‌كرى فه‌رموو : (( ... اما انك يا ابن بكر اول من يدخل الجنة من متي...)) ( أخرجه: ابو داود (4652),واالحاكم (2/73)) واته‌ .((تۆ ئه‌ى ئه‌بو به‌كر يه‌كه‌م كه‌س ده‌بيت له‌ ئومه‌ته‌كه‌م كه‌ ده‌چيته‌ ناو به‌هه‌شته‌ه‌ ...)), وه‌ هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ڕوونى كردۆته‌وه‌ كه‌ هه‌ژاره‌ كۆچه‌ره‌كان پێش ده‌وڵمه‌نديه‌كانيان به‌ چل ساڵ يان به‌ پێچ سه‌د ساڵ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ (والله اعلم). له‌ عه‌بدوڵاى كورى عومه‌ره‌وه‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى: ( ... بشر فقراْ ء المهاجرين انهم ليدخلون الجنة قبل الاغنياْ (اليوم القيامة) باربعين خريفاً...)) ( اخرجه: مسلم في ((كتاب الزهد والرقائق)) (7388))  واته‌ :((... مژده‌ بده‌ به‌ هه‌ژاره‌ كۆچكه‌ره‌ كان كه‌ ئه‌وان به‌ چل ساڵ پێش ده‌وڵه‌مه‌نده‌كان (يوم القيامه‌) ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ ...)) پێ ده‌چێت پێش سه‌رجه‌م موسوڵمانانى به‌هه‌شت به‌ چل ساڵ بچنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ . و له‌دواى هه‌ژاره‌ كَچكه‌ره‌كان انصاريه‌كان ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ ,پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ((...الأنصار ... أول من يدخل الجنة من أمتي )) ( أخرجه: البزاز باسناد الحسن, كما قال الهيثمي في ((الجمع))(10/41)) واته‌ :((... ئه‌نصاريه‌كان ... يه‌كه‌م كه‌سانێكن ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شت )).وه‌ له‌ريوايه‌تێكى ترا ده‌فه‌رمووێت :((ان فقراْ المهاجرون يدجلون الجنة قبل اغنيائهم بمقدار خمسمائة عام))( أخرجه: ابن ماجه (4123)) واته‌:(( هه‌ژاره‌ كۆچكه‌ره‌ كان پێش ده‌وڵمه‌ند كانيان به‌ ماوه‌ى پێچ سه‌د ساڵ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌)). وه‌ئه‌م هه‌ژارانه‌ فريشته‌كان پێشوازيان لێ ده‌كه‌ن كاتێ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شته‌وه‌ , وه‌ده‌وريان ئه‌ده‌ن وه‌ خوا گه‌وره‌ له‌زياده‌ى جگه‌رى نه‌هه‌نگ خواردنيان ده‌داتێ وه‌ له‌ رووبارى سه‌لسه‌بيل پێ نۆش ده‌كات ، وه‌كو له‌ فه‌رمووده‌كه‌ى سه‌وباندا (ڕه‌زای خوای لێبێت) هاتووه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رمووێت: (( ...قال ((اليهودي)) فمن اول الناس اجازة)) واته‌ (( جوله‌كه‌يه‌ك پرسيارى كرد له‌ پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) وتى : يه‌كه‌م كۆمه‌ڵ رێيان پێ ده‌درێت بۆ چوونه‌ ناو به‌هه‌شت كێن؟ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رمووى :(( فقراء المهاجرين , قال اليهودى : فما تحفتهم حين يدخلون الجنة ؟ قال: زيدة كبد النون , قال : فما غذائهم على اثرها ؟ قال : ينحر لهم ثور الجنة الذي كان يأكل أطرافها)) ( أخرجه: : مسلم(315)) واته :(( هه‌ژاره‌ كۆچكه‌ره‌ كانن , پاشان وتى :خواردنى چيان ده‌درێتێ ؟ فه‌رمووى : زياده‌ى جگه‌رى نه‌هگ پاشان وتى: كامخواردنيان له‌ دواى ئه‌وه‌ پێده‌ديرێت ؟ فرمووى: گايه‌كى به‌هه‌شتيان بۆ سه‌ر ده‌برێت كه‌ له‌ ده‌وروپشتى به‌هه‌شت دله‌وه‌رێت...)). له‌ريوايه‌تێكى ئه‌بى سه‌عدى خودرى دا (ڕه‌زای خوای لێبێت)ده‌گه‌رێته‌وه‌ كه‌ پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى:(( ثور ونون يأكل من زيادة كبدهما سبعون ألفا ...)) ( اخرجه: البخارى (6520).) واته‌:(( يه‌كه‌م خاوردنيان زياده‌ى جگه‌رى گا و نه‌هه‌نگه‌ كه‌ه‌فتا هه‌زار لێى ده‌خوات)), وه‌له‌ريوايه‌تێكى تردا ده‌ فه‌رمووێت:(( أول شيء يأكل أهل الجنة رأس الحور وكبد حوت ...)) ( اخرجه: ابن حبان (7423):وقال محققه: اسناد صحيح على شرط مسلم) واته‌ : (( يه‌كه‌م شتێك كه‌ ئه‌هلى به‌هه‌شت ده‌يخۆن سه‌رو كه‌لله‌ى گايه‌كه‌ له‌ گه‌ڵ جگه‌رى نه‌هه‌نگێگ)). وه‌له‌ريواته‌كه‌ى سه‌وبانه‌وه‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت) ده‌ فه‌رمووێت:((... قال: فما شرابهم عليه؟)) واته‌: (( پرسيار كرا خواردوه‌يان له‌دواى ئه‌وه‌ چيه‌؟پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رمووى  ((من عين تسمى سلسبيلا...))( اخرجه: ابن حبان (7422):وقال محققه: حديث صحيح) واته‌:(( له‌ كانياوێكى به‌هه‌شت كه‌ پێى ده‌وترێت سه‌لسه‌بيل)). پاشان هاوه‌له‌ به‌رێزه‌كان جێگه‌ى خۆيان ده‌گرن له‌ به‌هه‌شدا خۆيان و خێزانه‌كانيان و كوره‌كانيان و نه‌وه‌كانيان پێش هه‌موو موسوڵمانانى تر به‌ گشتى , وه‌كو له‌ فه‌رمووده‌كه‌ى رَوفاعه‌دا هاتووه‌ (ڕه‌زای خوای لێبێت)كه‌ پێغه‌مبه‌ر(صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رمووێت: ((...ولقد وعدني ربي ان يدخل من أمتي سبعين ألفا بغير حساب واني لآرجوا ان لا يدخلها, حتى تتبؤوا أنتم ومن صلح من أزواجكم ((وذرياتكم)) مساكن في الجنة)) ( اخرجه: احمد (4/16) وقال محققه: اسناد صحيح )  واته‌: ((... خواى گه‌وره‌ په‌يمانى پێداوم كه‌ حه‌فتا هه‌زار له‌ ئومه‌ته‌كه‌م به‌بێ لێپرسينه‌وه‌ بچنه‌ ناوبه‌هه‌شت هيوادارم ئه‌وان نه‌چنه‌ ناو به‌هه‌شت تاكو خۆتان و ژنه‌كانتان و كوره‌كانتان و منداڵه‌كانتان شوێنى خۆتان وه‌رده‌گرن له‌ به‌هه‌شت دا .)). يه كه م كه‌س له‌ هاوه‌له‌ به‌رێزه‌كان ده‌چێته‌ ناو به‌هشته‌وه‌, كۆچه‌ره‌ به‌رێزه‌كانن وه‌كو له‌ فه‌رمووده‌كه‌ى عه‌بدوڵاى كورى عه‌مرودا (ڕه‌زای خوای لێبێت)هاتووه‌ كه‌ ده‌فه‌رمووێت پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) پێى وتم:((أتعلم اول زمرة تدخل الجنة من أمتي ؟)) واته‌:(( ئايه‌ ده‌زانى يه‌كه‌م كۆمه‌ڵ له‌ ئومه‌ته‌كه‌م كێن كه‌ ده‌چنه‌ ناو به‌هه‌شت؟)) "قلت: الله ورسوله‌ اعلم" وتم: خواو پێغه‌مبه‌رى خوا باشتر ده‌زانن,فه‌رمووى:((المهاجرون ياتون الى باب الجنة, ويستفتحون, فيقول لهم الخزنة اوقد حوبستم ؟ فيقولون:بأي شيء ؟ وانما كانت أسيافنا على عواتقنا في سبيل الله حتى متنا على ذلك ؟ قال يفتح لهم , فيقيلون فيه أربعون عاما قبل ان يدخل الناس ))( اخرجه: صحيح الشيخ اللألباني في((سلسلة الأحاديث الصحيحة)) (853) وقال : صحىح على شرط مسلم). واته‌ :(( كۆچه‌ره‌كان له‌ رۆژى قيامه‌ت دا دێنه‌ به‌رده‌م ده‌رگاى به‌هه‌شت وه‌ ده‌رگايان بۆ ده‌كرێته‌وه‌ و ده‌رگاوانى به‌هه‌شت پێيان ده‌ڵێت: ئايا خواى گه‌وره‌ لێپرسينه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ دا كردن؟ئه‌وانيش ده‌ڵێن له‌ كام شت لێمان بپرسێته‌وه‌ ؟ ئێمه‌ شمشيره‌كانمان به‌رده‌وام له‌سه‌ر شانمان بوو له‌ پێناو خوادا تاكو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ مردين.ده‌فه‌رموێت: ده‌رگاى به‌هه‌شتيان بۆ ده‌كرێته‌وه‌, پيش ئه‌وه‌ى خه‌ڵكان بچنه‌ ناوى به‌ چل ساڵ و ئه‌وان تێدا ده‌حه‌وێنه‌وه‌)). 

(به‌هه‌شت له‌قورئان و فه‌رمووده ‌صحیحه‌کاندا / له‌نوسینی مامۆستا محمد ملا فائق)
له‌بڵاوکراوه‌کانی ماڵپه‌ڕی فه‌رمووده‌ هه‌میشه‌ڕاستگۆیی دروشمانه‌