خۆشەویستی یان پەیوەندی نادروست و لەدەستدانی ڕەوشت

خۆشەویستی یان
پەیوەندی نادروست و لەدەستدانی ڕەوشت


~~~~~~~~~~~~~~~

بسم الله الرحمن الرحیم

إن الحمد لله ، نحمده ، ونستعينه ، ونستغفره ، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ، ومن سيئات أعمالنا ، من يهد الله فلا مضل له ، ومن يضلل فلا هادي له . وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، وأشهد أن محمداً عبده ورسوله .

أما بعد :

فإن خير الحديث كتاب الله وخير الهدي هدي محمدٍ (صلی الله علیه وسلم) وشر الأمور محدثاتها، وكل محدثة بدعة، وكل بدعة ضلالة، وكل ضلالةٍ في النار ، وبعد ...

پێناسه ى دڵدارى : بريتى يه له : په يوه ندييه كى مۆڵه ت پێ نه دراو له نێوان هه ر دوو ڕه گه زى نێر و مێ دا به مه به ستى چێژ وه رگرتن له يه كتر. جا پێش ئه وه ى باسى حوكمى دڵدارى يان خۆشه ويستى يان ئه ويندارى له شه رعدا بكه ين پێويسته ئه وه بزانين مه به ست له م زاراوانه چين ، تا بتوانين حوكمى شه رعيان به سه ردا بده ين چونكه وه ك گوتراوه (الحكم على الشيء فرع عن تصوره) ده بێ له پێشدا ماناو ڕاستى ئه م زاراوانه مان لا ڕوون بێت ، پێشه كى : ئه ڵێم ئه م زاراوانه و چه ندين زاراوه ى په يوه ندى دار به م بابه ته وه هه ريه ك ده لاله ت له سه ر قۆناغێك يان به شێك له م مه سه له يه ده كات ، جا ئه م كار و ڕه فتاره به هه ر يه كێك له و زاراوانه ناو بنرێت ئه وه ناو لێنانێكى نادروست و ناته واوه و واقيع پێچه وانه ى ئه وه يه چونكه له مێژووى عاشقاندا كه نێر و مێ حه زيان له يه كتر كردبێ به بێ مۆڵه تى شه رع له قۆناغێك يان به شێك نه وه ستاوه به ڵكو په لى كێشاوه بۆ يه كتر بينين و ڕۆچوون تيايدا و چێژ وه رگرتن و شه يدا بوونى يه ك وه بۆ پێكه وه دانيشتن و گه ڕان و كات به سه ربردن وه بۆ ئه وينى يه كتربوون و بگره چه ندين ده ستبازى حه رام و ئابڕوبه ر ، ئه مه ش لاى هه موو كه سێك زانراوه كه به په يوه ندى بوون ناوده برێت بۆ نموونه ئه و كه سانه ى پێش ژنهێنانيان كه دڵداريان كردبێ ده بينى زۆر جار له دواى ژنهێنانيان وازى لێ دێنن ئه گه ر ته نها خۆشويستن بێ ئه وه كه سى خۆشه ويست هه ر خۆشه ويسته به ڵام دڵدارى له گه ڵ ناكات له به ر ئه وه ى ژنى هێناوه كه وابوو ئه م ديارده يه بريتى يه له بوونى په يوه ندييه كى ناشه رعى له نێوان هه ردوو ڕه گه ز دا ئه مه ش ناوێكى گشتى يه بۆ هه موو ئه و كردارانه ى هه ردوو لايه نى ئه ويندار ئه نجامى ئه ده ن واقعى پڕ خه م و خه ياڵى ئه وينداره كانيش ئه م ڕاستى يه ده سه لمێنێ ، جا ئاينى پيرۆزى ئيسلام بۆ پاراستنى ڕه وشت و ئاين و به رژه وه ندى كۆمه ڵايه تى مۆڵه تى نه داوه به وه ى ڕه گه زى نێر و مێ په يوه ندى به يه كه وه دروست بكه ن ته نها له ڕێگه ى ژنهێنان و شوكردنه وه نه بێ ئه مه ش چه ندين سودو به رژه وه ندى بۆ تاك و كۆمه ڵگه ى تياداىه ، بۆ نموونه ئه گه ر مۆڵه ت به خۆشه ويستى بدرێ و ڕه ها بێت هه ردوو ڕه گه ز بواريان پێ بدرێت هه ريه كه يان هه ركه سێكى خۆشبوێت خۆشى بوێت و په يوه ندى له گه ڵ بكات ، له وانه يه كه سى وا هه بێت چه ند كه سێكى خۆشبوێت و دڵ بدات به چه ند كه سێك ، ئايا چاره سه ر چى ده بێت چاره سه ريش نييه ته نها ئه وه يه خۆشه ويستى سنووردار بكرێت ئه گه ر كه سێ بڵێ ئه ى ڕاتان چى يه به كه سێك گه ر حه زى له كچێك يان ژنێك كرد ڕێگر چيه په يوه ندى له گه ڵدا هه بێت ، ئێمه ئه ڵێين ئه گه ر پێش يه كتر خۆشويستن و په يوه ندى بونيان گرێبه ستێك (عقد) ێك نه بێت تا مافيان به سه ريه كه وه دابين و پارێزراو بكات ئه وه كارێكى هه رزانه يه و زيان به خشه وه له وانه يه يه كێكيان يان هه ردووكيان سته م له ويتر يان له يه كتر بكه ن وه به وه فابوون و ڕاستكردن له گه ڵ يه كدا مسۆگه ر ناكرێت وه له وانه يه لايه نێك له و دووانه په يوه ندى له گه ڵ چه ند كه سێكى تردا دروست بكات ئه گه ر مرۆڤ بۆى ڕه ها بكرێت حه زى له هه ركه س كرد خۆشى بوێ و په يوه ندى له گه ڵ دروستكات جا بۆ ئه وه ى كۆمه ڵێك نه بنه قوربانى ومافه كانيان بپارێزرێت پێويسته عه قدێك هه بێت ئه م گرێبه سته ش به باشترين شێوه ئيسلام سه لماندوويه تى
كه مافى كه سى و ئاينى و كۆمه ڵايه تى و ڕه وشتى تيادا پارێزراوه .

كه وا بوو حوكمى خۆشه ويستييه ك يان دڵدارييه ك يان ئه وينێك هه موو ئه و موخاله فاتانه له خۆ بگرێت وه ك چۆن له واقعدا ده يبينين بێ گومان حه رامه و لاڕێبوونێكى ڕه وشتى گه وره و ترسناكه و كۆمه ڵگا ده بێته قوربانى ئه و هه ڵه يه ضونكة ئةم شتانه له ئه ويندارى دا ڕووده دات :

يه كه م : بۆ يه كتر ڕوانين پێش ماره بڕين ئه مه ش حه رامه و خواى گه وره ده فه رموێ :
{قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ}
سورة النــور(30).

دووه م : به ته نها له گه ڵ يه كبوون (الخلوة) پێغه مبه رى خوا صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : (لا يخلون رجلٌ بامرأة إلا كان ثالثها الشيطان) ترمذى رِيوايةتى كردووة (6/284) حديث صحيح غريب . واته : هه رگيز پياوێك له گه ڵا ئافره تێكدا به ته نها نابن ، ئيللا شه يتان سآيه ميان ده بێت .

سێ يه م : ده ستبازى و چێژ وه رگرتن له جه سته ى يه كتر (لأن يطعن في رأس أحدكم بخيط من حديد خير له أن يمس امرأة لا تحل له ) أخرجه الطبراني في الكبير برقم
487 و صححه الألباني في الصحيحه برقم 226 .

چواره م : گوێڕايه ڵى نه كردنى قسه ى دايك و باوك كه شاره زاترين كه سن بۆ چاره نووسى كچ يان كوڕ پێغه مبه ر صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : ( إذا جاءكم من ترضون دينه وخلقه فزوجوه...) .

وه چه ندين زيان و خراپه ى تر له وانه :

1- تووشبوون به نه خۆشى (ئه وين) و له ده ستدانى عه زيمه ت و زاڵكردنى ئاره زووه كان به سه ر ژيرى و شه رعدا ، زانايان ئه وينيان به نه خۆشى كوشنده داوه ته قه ڵه م ته نانه ت به به شێك له شيرك داناوه .

2- ڕێگه خۆشكردن بۆ ئه نجامدانى داوێن پيسى له به ر ئه وه ى هۆكاره بۆ زيناكردن وكارى خراپ له ئاينى ئيسلامدا
به ياساى (سد الژرائع)قه ده غه كراوه .

3- شكاندنى سنوورى ڕه وشتى ئيسلامى و كۆمه ڵايه تى و په ره پێدان به ناپاكى و دڵنيا نه بوون له يه كتر .

له كۆتايدا ئه ڵێم :

1- پێغه مبه رى خوا صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : ( البرُّ ما أطمأنَّ إليه النفس والإثم ما حاك الصدر ) ضاكة و شتى حه ڵاڵ دڵ پێى ئاسوده ده بێ وخراپه ش ئه وه يه دڵ پێى ناخۆش بێ.

2- ئايا ئه و كه سه ى گاڵته به ڕه وشتى خه ڵكى تر ده كات پێى خۆشه كه سانى تر له گه ڵ خوشك و دايكى په يوه نديان هه بێت ، بۆيه داواكارم له گه نجان به كوڕ و كچه وه هه موويان شوێنى هه نگاوه كان نه كه ون و ساخته ى شه يتان كاريان تێ نه كات و شوێنى چاره سه رى ئيسلام بكه ون كه بريتى يه له ژنهێنان و مێردكردن .

(نوسینی مامۆستا خلیل أحمد)

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆ سود وه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~