( ئه‌و مامه‌ڵانه‌ی نه‌هی لێكراوه ) عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - : ( أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - نَهَى. عَنْ الْمُنَابَذَةِ - وَهِيَ طَرْحُ الرَّجُلِ ثَوْبَهُ بِالْبَيْعِ إلَى الرَّجُلِ قَبْلَ أَنْ يُقَلِّبَهُ، أَوْ يَنْظُرَ إلَيْهِ - وَنَهَى عَنْ الْمُلَامَسَةِ. وَالْمُلَامَسَةُ: لَمْسُ الثَّوْبِ وَلَا يُنْظَرُ إلَيْهِ ) . رواه البخاري و مسلم .
واته : له ئه‌بو سه‌عیدی خودریه‌وه - ره‌زای خوای لێبێت – ده‌ڵێ : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) مامه‌ڵه‌ی مونابه‌ذه‌ی قه‌ده‌غه‌كرد ؛ مونابه‌ذه : بریتییه له‌وه‌ی پیاوێك جله‌كه‌ی هه‌ڵدا بۆ پیاوێكی تر ببێت به ماڵی پێش ئه‌وه‌ی ئه‌ودیوو ئه‌ودیوی بكات یاخود سه‌یری بكات ؛ وه مامه‌ڵه‌ی مولامه‌سه‌ی قه‌ده‌غه‌كرد . مولامه‌سه : واته : هه‌ربه‌ده‌ست لێدانی ببێته ماڵی و سه‌یری نه‌كات .
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ -: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - قَالَ ( لَا تَلَقَّوْا الرُّكْبَانَ، وَلَا يَبِعْ بَعْضُكُمْ عَلَى بَيْعِ بَعْضٍ. وَلَ تَنَاجَشُوا. وَلَا يَبِعْ حَاضِرٌ لِبَادٍ. وَلَا تُصَرُّوا الْغَنَمَ. وَمَنْ ابْتَاعَهَا فَهُوَ بِخَيْرِ النَّظَرَيْنِ، بَعْدَ أَنْ يَحْلُبَهَا. وَإِنْ رَضِيَهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ سَخِطَهَا رَدَّهَا وَصَاعًا مِنْ تَمْرٍ ) . رواه البخاري و مسلم .
وَفِي لَفْظٍ : ( هُوَ بِالْخِيَارِ ثَلَاثًا ) . مسلم .
واته : له ئه‌بو هوره‌یره‌وه - ره‌زای خوای لێبێت – ده‌ڵێ : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رمووی : ڕووبه‌ڕووی كاروانی مه‌ڕۆن ( واته پێش ئه‌وه‌ی بێنه بازاره‌وه ماڵه‌كه‌یان لێبكڕن ) وه با هه‌ندێكتان مامه‌ڵه له‌سه‌ر مامه‌ڵه‌ی هه‌ندێكتان نه‌كات ؛ وه زه‌مكاری مه‌كه‌ن ( واته كه‌سێكی تر به‌بێ ئه‌وه‌ی نیازی كڕینی هه‌بێت نرخی ماڵه‌وه به‌رز بكاته‌وه ) وه‌با شار نشینێك شت و مه‌ك بۆ گوند نشینێك نه‌فرۆشێت ( له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌وكه‌سانه‌ی كه ده‌یكڕن خێریان بۆ بمێنێته‌وه یاخود هه‌ڵیان ده‌خه‌ڵه‌تێنن به نرخێكی كه‌م بۆ خۆیانی بكڕن ) وه گوانی مه‌ڕوماڵات مه‌به‌ستن ( بۆ ئه‌وه‌ی شیری زۆر تێبێت بۆ كاتی فرۆشتن ) هه‌ركه‌سێك ئه‌مه‌ی كڕی دوو ڕێگه‌ی له‌به‌رده‌مدایه دوای ئه‌وه‌ی كه دۆشی ؛ ئه‌گه‌ر پێی ڕازی بوو ئه‌وا با بیهێڵێته‌وه ؛ وه ئه‌گه‌ر حه‌زی لێنه‌بوو ئه‌وا با بیگێڕێته‌وه بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی وه مه‌نێك خورماش ( له‌بری ئه‌و شیره‌ی كه دۆشیویه‌تی ) .
وه له ده‌ربڕینێكی تردا هاتووه : كه پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) فه‌رموویه‌تی : (( كڕیار تا سێ ڕۆژ سه‌رپشكه )) .
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا - قَالَ ( نَهَى رَسُولُ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - أَنْ تُتَلَقَّى الرُّكْبَانُ، وَأَنْ يَبِيعَ حَاضِرٌ لِبَادٍ قَالَ: فَقُلْتُ لَابْنِ عَبَّاسٍ: مَا قَوْلُهُ حَاضِرٌ لِبَادٍ؟ قَالَ: لَا يَكُونُ لَهُ سِمْسَارًا ) . رواه البخاري و مسلم .
واته : له عبدالله ی كوڕی عه‌باسه‌وه - ره‌زای خوایان لێبێت – ده‌ڵێ : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) ڕووبه‌ڕووی قافڵه و كاروانی قه‌ده‌غه كرد ؛ وه شارنشینێك شت و مه‌ك بۆ گوند نشینێك بفرۆشێت ) . گێره‌ره‌وه‌ی فه‌رمووده‌كه كه ناوی طاوسی كوڕی كه‌یسانی یه‌مانییه - ره‌حمه‌تی خوای لێبێت – ده‌ڵێ : به عبدالله ی كوڕی عه‌باسم وت – ره‌زای خوای لێبێت – مه‌به‌ست چییه له‌وه‌ی با شارنشینێك شت و مه‌ك بۆ گوند نشینێك نه‌فرۆشێت ؟ فه‌رمووی : نه‌بێت به ده‌ڵاڵ بۆی . عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ - رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ – ( نَهَى عَنْ بَيْعِ حَبَلِ الْحَبَلَةِ . وَكَانَ بَيْعًا يَتَبَايَعُهُ أَهْلُ الْجَاهِلِيَّةِ وَكَانَ الرَّجُلُ يَبْتَاعُ الْجَزُورَ إلَى أَنْ تُنْتَجَ النَّاقَةُ. ثُمَّ تُنْتَجَ الَّتِي فِي بَطْنِهَا. قِيلَ : إنَّهُ كَانَ يَبِيعُ الشَّارِفَ - وَهِيَ الْكَبِيرَةُ الْمُسِنَّةُ - بِنِتَاجِ الْجَنِينِ الَّذِي فِي بَطْنِ نَاقَتِهِ ) . رواه البخاري و مسلم .
واته : له عبدالله كوڕی عومه‌ره‌وه - ره‌زای خوای لێبێت – ده‌ڵێ : پێغه‌مبه‌ری خوا ( صلی الله علیه وسلم ) مامه‌ڵه‌ی حه‌به‌لی حه‌به‌له‌ی قه‌ده‌غه‌ی كرد ؛ ئه‌مه مامه‌ڵه‌یه‌ك بوو خه‌ڵكی سه‌رده‌می نه‌فامی ده‌یان كرد ؛ كه‌سێك وشتری ده‌فرۆشت وه ئه‌و به‌چكه‌یه‌ش كه له‌سكیایه‌تی وه پاشان ئه‌وه‌ی كه له سكی ئه‌ویشدایه ) .
