|
فەرموودەعه‌قیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وته‌ی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی ره‌مه‌زانگۆشەی فه‌توا
|
( چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی به ده‌رمانی ئاسمانی و ده‌رمانی زه‌وی ) وه‌رگێڕانی : م هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی . ( چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی به ده‌رمانی ئاسمانی و ده‌رمانی زه‌وی ) وه‌رگێڕانی : م هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی . .... به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ی میهره‌بان . مرۆڤ كاتێك نه‌خۆش ده‌بێت به‌دوای ده‌رمان ده‌گه‌ڕێت له‌هه‌موو شوێنێك . به‌ڵام پرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه . ئایه ده‌رمان ته‌نها یه‌ك جۆره ؟ وه‌ڵام نه‌خێر . ده‌رمان دوو جۆره . جۆری یه‌كه‌میان : ده‌رمانی زه‌وی ؛ كه ئه‌وه‌یه له‌لای پیزیشكه‌كان و نه‌خۆشخانه‌كان ده‌ست ده‌كه‌وێت كه ئه‌مه‌ش بێگومان پێوسته ؛ جارێكیان پیاوێكی ده‌شته‌كی وتی ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم ئایه ده‌رمان به‌كاربهێنین ؟ فه‌رمووی : به‌ڵێ ؛ ئه‌ی به‌نده‌كانی خوا ده‌رمان و تیماری یه‌كتر بكه‌ن ؛ به‌ڕاستی خوای په‌روه‌ردگار هیچ ده‌ردێكی دانه‌ناوه ئیلا ده‌رمانیشی بۆ داناوه ؛ ته‌نها یه‌ك ده‌رد نه‌بێت ؛ وتیان ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ئه‌م ده‌رده چیه ؟ فه‌رمووی ؛ ( الهَرْم ) هه‌رم - واته لاوازی به‌هۆی به‌ساڵاچوون ؛ ئه‌وه ده‌رمانی نیه . جۆری دوه‌میان : ده‌رمانی ئاسمانی . ئایه ده‌رمانی ئاسمانی چیه ؟ بریتیه له دوعا كردن ؛ خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ .. ) . النمل : 62 . واته : ئایا کێیه جگه له زاتی په‌روه‌ردگار که بێت به هانا و هاواری لێقه‌وماو و نه‌خۆشه‌كان ، کاتێک نزا ده‌کات و لێی ده‌پارێته‌وه، ئه‌وسا به‌ڵاو ناخۆشیه‌کان لاده‌بات . به‌ڵام ئایه ئه‌مه واتای ئه‌وه‌یه كه واز له ده‌رمانه‌كانی زه‌وی بێنێن ته‌نها ده‌ست بگرین به دوعا و ده‌رمانی ئاسمانی ؟ نه‌خێر . ده‌ست به‌هه‌ردووكیان بگره ؛ پێغه‌مبه‌ری خوا – صلی الله علیه وسلم – فه‌رموویه‌تی : وشتره‌كه‌ت ببسته‌وه ؛ وه پشت به‌خوا ببه‌سته . زۆرچاكه . ئایه چی بڵێم له‌دوعاكه‌مدا كاتێك داوای شیفا ده‌كه‌م ؟ پێش ئه‌وه‌ی وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره بده‌مه‌وه ئاگاداربه . ئاگاداربه له كاتی به‌كارهێنانی ده‌رمانی ئاسمانی هه‌ڵه‌نه‌كه‌ی ؛ وه‌ك چۆن هه‌ڵه له‌به‌كارهێنانی ده‌رمانی زه‌وی زیان به‌نه‌خۆش ده‌گه‌یه‌نێت به‌هه‌مان شێوه هه‌ڵه له‌به‌كارهێنانی دوعاء كه ده‌رمانی ئاسمانیه زیان به نه‌خۆش ده‌گه‌یه‌نێت ! بۆچی ؟ چونكه تۆ هه‌ندێك وشه ده‌ڵێی كاتێك به‌رزده‌بێته‌وه بۆ ئاسمان زیانی زیاترت لێ ده‌دات له‌سوود ! بۆیه هه‌وڵبده دوعاكانت یه‌كبگرێت له‌گه‌ڵ دوعاكانی قورئان و دوعاكانی پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه وسلم . گوێ له‌م چیرۆكه بگره . پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم سه‌ردانی نه‌خۆشێكی كرد له موسلمانان ؛ ئه‌م نه‌خۆشه ئه‌وه‌نده بێ هێز و لاواز ببوو وه‌ك باڵنده‌یه‌كی بچووكی لێ هاتبوو ده‌نگی كزببوو لاشه‌ی لاوازببوو . پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم پێی فه‌رموو ئایه تۆ له‌خوا ده‌پاڕێیته‌وه به‌شتێك ؟ ئایه داوای شتێكی لێ ده‌كه‌ی ؟ وتی : به‌ڵێ ؛ من ده‌ڵێم : خوایه ئه‌وشتانه‌ی پێم سزاده‌ده‌ی له‌دوارۆژ له‌دونیادا پێم سزا بده ! واته سزاكه‌م پێش بخه له‌دونیا پێش دوارۆژ سزام بده . پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم فه‌رمووی سبحان الله تۆ به‌رگه‌ی ناگری تۆ توانای ئه‌م سزایه‌ت نییه ! بۆچی نه‌تده‌وت : ( اللَّهُمَّ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ) . ئه‌فه‌رموێ ئه‌م پیاوه پاڕایه‌وه به‌م دوعایه گشتگیره ( اللَّهُمَّ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ) . خوای په‌روه‌ردگار شیفایدا . كه‌واته ئاگاداربه له‌ده‌ربڕینی وشه‌كانت به‌هه‌موو جۆره دوعایه‌ك مه‌پارێره‌وه ؛ هه‌وڵبده دوعاكه‌ت راست و دروست بێت ؛ وه جوانترین دوعابێت له‌دوعاكانی پێغه‌مبه‌ران و نێردراوان – علیهم السلام- له‌سه‌رووی هه‌مویانه‌وه دوعای پێغه‌مبه‌ری خوا – صلی الله علیه وسلم - . زۆرچاكه . یه‌كه‌م دوعا : كامه‌یه ؟ ئه‌وه‌ی پێش ئیستا باسمان كرد ( اللَّهُمَّ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ) . وه دوعای پێغه‌مبه‌ر ئه‌یوب – علیه السلام – خوای په‌روه‌ردگار فه‌رمویه‌تی : ( ۞ وَأَيُّوبَ إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ) . الانبیاء : 82 . خوای په‌روه‌ردگار له‌دوای ئه‌مه چی فه‌رموو : ( فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَكَشَفْنَا مَا بِهِ مِنْ ضُرٍّ ۖ ..) . الأنبیاء : 84 . ئه‌م دوعایه زۆر گه‌وره‌یه .. بۆیه پیاوچاكان سووربوون له‌سه‌ر وتنی ئه‌م دوعایه ؛ ره‌بیعی كوڕی كه‌لثوم ده‌ڵێت كاتێك چووینه‌لای حه‌سه‌ن بینیمان ئازاری ددانی هه‌بوو ؛ ده‌یوت : (رَبّی أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ) (رَبّی أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ ) . وه هه‌روه‌ها ده‌ستت له‌سه‌ر شوێنی ئازاره‌كه دابنێی كاتێك دوعاكه ده‌كه‌ی ؛ پیاوێك هاته خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم سكاڵای ئازاری لاشه‌ی خۆی برده‌لای ؛ پێغه‌مبه‌ری خوا – صلی الله علیه وسلم – پێی فه‌رموو : ده‌ستت بخه‌ره سه‌ر ئه‌وشوێنه‌ی ئازاری تێدایه وه 3 جار بڵێ ( بسم الله ) وه 7 جار بڵێ ( أَعُوُّ بِاللهِ وَ قُدْرَتِهِ ( – وه له ریوایه‌تێكی تردا هاتووه - بِعِزَّةِ اللهِ وَ قُدْرَتِهِ ) مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَ اُحَاذِر ) . مَا أَجِدُ . واته : ئه‌وه‌ی هه‌ستی پێده‌كه‌م له ئازار . وَ اُحَاذِر : واته : ئه‌وه‌ی لێی ده‌ترسم له‌نه‌خۆشی یان له‌زیادبوونی نه‌خۆشی . وه هه‌روه‌ها ده‌توانی له‌سه‌رخۆت بخوێنی سوره‌تی ( قل هو الله أحد و سوره‌تی ناس و فه‌له‌ق ) . پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم كاتێك یه‌كێك له‌خێزانه‌كانی نه‌خۆش ده‌بوو سوره‌تی ئیخلاص و ناس و فه‌له‌قی له‌ناو هه‌ردوو له‌پی ده‌ستی ده‌خوێند و به‌لاشه‌ی نه‌خۆشه‌كه‌یدا ده‌هێنا . دایكی باوه‌ڕداران عائیشه - ره‌زای خوای لێبێت – فه‌رموویه‌تی : پێغه‌مبه‌ری خوا – صلی الله علیه وسلم – كاتێك ده‌چووه سه‌رجێگای خه‌وتنی فووی له‌ناو هه‌ردوو له‌پی ده‌ستی ده‌كرد به‌خوێندنی قول هو الله أحد و سوره‌تی ناس و فه‌له‌ق پاشان ده‌ستی به‌روخساری داده‌هێنا وه گشت ئه‌و شوێنانه‌ی ده‌ستی پێ ده‌گه‌ییشت . عائیشه فه‌رمووی : كاتێك پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم نه‌خۆش كه‌وت فه‌رمانی به‌من ده‌كرد كه ئاوای لێ بكه‌م . وصلی الله علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه وسلم . داواكارم له‌خوای مه‌زن په‌روه‌ردگاری عه‌رشی مه‌زن بۆخاتری ناو و سیفاته به‌رزه‌كانی شیفای هه‌موو نه‌خۆشێك بدات . والحمدلله رب العالمین . وه‌رگێڕانی : م هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی . 12 / 3 / 2022
|
