یه‌كه‌م ( باڵیۆز - نوێنه‌ر ) له‌ ئیسلام

یه‌كه‌م ( باڵیۆز - نوێنه‌ر )  له‌ ئیسلام

گه‌نج سروشتی وایه‌ خاوه‌ن هێز و توانا و چالاكییه‌ .

بێگومان گه‌نجانی صه‌حابه‌ له‌ هاوه‌ڵانی پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) باشترین پێشه‌نگن كه‌ گه‌نجان چاویان لێ بكه‌ن له‌ ڕابه‌رایه‌تی و كاربه‌ده‌ستایه‌تیدا .

له‌وانه‌ هاوه‌ڵی به‌ڕێز باوكی عبدالله ( موصعه‌بی كوڕی عومه‌یری كوڕی هاشمی كوڕی عه‌بدمه‌نافی به‌دری قوره‌یشی ) - ره‌زای خوای لێبێت - .

له‌سه‌ره‌تای هاتنی ئایینی پیرۆزی ئیسلام موسڵمان بوو ئه‌وكاته‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) له‌ماڵی ئه‌رقه‌م بوو .

وه‌ موسڵمانیه‌تیه‌كه‌ی شاردوه‌ له‌ترسی قه‌ومه‌كه‌ی ؛ پاشان كاتێك زانیان موسڵمان بووه‌ گرتیان و به‌ستیانه‌وه‌ ؛ پاشان له‌مه‌ككه‌ ڕای كرد و كۆچی كرد بۆ حه‌به‌شه‌ پاشان گه‌ڕایه‌وه‌ مه‌ككه‌ و كۆچی كرد بۆ شاری مه‌دینه‌ .

موصعه‌ب – ره‌زای خوای لێبێت – پێش موسڵمان بوونی خۆشگوزه‌ران ترین و بۆن خۆشترین گه‌نج بوو له‌ شاری مه‌ككه‌ ؛ وه‌ یه‌كێك بوو له‌ گه‌نجه‌ جوانه‌كانی شاری مه‌ككه‌ .

دایكی موصعه‌ب جوانترین و ناسكترین پۆشاكی له‌به‌ر موصعه‌ب ده‌كرد .

به‌ڵام موصعه‌ب – ره‌زای خوای لێبێت – قوربانیدا و له‌پێناو خواي په‌روه‌ردگار و موسڵمان بوونی ئه‌م خۆشیه‌ كاتیانه‌ی كرد به‌ قوربانی بۆ سه‌رخستنی ئايينيی پیرۆزی ئیسلام .

پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) موصعه‌بی كوڕی عومه‌یری له‌گه‌ڵ به‌شداربووانی به‌یعه‌ی عه‌قه‌به‌ی نارد بۆ شاری مه‌دینه‌ ؛ وه‌ فه‌رمانی پێكرد كه‌ قورئانی پیرۆزیان به‌سه‌ردا بخوێنێته‌وه‌ ؛ وه‌ فێری ئایینی پیرۆزی ئیسلامیان بكات و له‌دین شاره‌زا و تێگه‌ییشتوویان بكات .

موصعه‌ب  له‌ناو شاری مه‌دینه‌دا ناونرا به‌  ( مُقْرِئ ) واته‌ : ئه‌وكه‌سه‌ی خه‌ڵكی فێری خوێندنه‌وه‌ی قورئان ده‌كات ؛ وه‌ به‌مكاره‌ی بوو به‌ یه‌كه‌م نوێنه‌ر له‌ ئیسلام .

به‌ڕڕائی كوڕی عازب – ره‌زای خوای لێبێت – فه‌رموویه‌تی : ( یه‌كه‌م كه‌س له‌ كۆچبه‌رانی شاری مه‌ككه‌  هاته‌ ناومان موصعه‌بی كوڕی عه‌مه‌یر و ابن أم مه‌كتوم بوو ؛ پاشان عه‌مماری كوڕی یاسر و بیلالی حه‌به‌شی – ره‌زای خوایان لێبێت - ) . رواه البخاري : 3924 .

موصعه‌ب – ره‌زای خوای لێبێت – گه‌نجێكی ئازا و چاونه‌ترس بوو ؛ به‌شداری جه‌نگی به‌در و ئوحودی كردووه‌ ؛ له‌جه‌نگی ئوحود بۆ پارێزگاری كردن له‌ ئیسلام و پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) شه‌هید بوو و‌ ئاڵای موسڵمانانی به‌ده‌سته‌وه‌ بوو .

موصعه‌ب – ره‌زای خوای لێبێت – له‌جه‌نگی ئوحود شه‌هید بوو له‌ مانگی شه‌ووال ساڵی ( 3 ) ی كۆچی .

ئه‌وكاته‌ی وه‌فاتی كرد هیچ شتێكی دونیای نه‌بوو كه‌ له‌پێش موسڵمان بوونی هه‌موو شتێكی دونیای هه‌بوو !

خه‌بباب – ره‌زای خوای لێبێت – فه‌رموویه‌تی : ( له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) له‌پێناو به‌ده‌ست هێنانی ره‌زامه‌ندی خوا كۆچمان كرد بۆ شاری مه‌دینه‌ ؛ وه‌ پاداشتی دونیا و دوارۆژمان واجب له‌سه‌ر خوا ؛ جا هه‌مان بوو له‌پاداشتی دونیادا هیچی نه‌خوارد و ڕۆییشت ؛ له‌وانه‌ موصه‌عبی كوڕی عومه‌یر بوو – ره‌زای خوای لێبێت - ) . متفق علیه .

ڕۆژێكیان هه‌ندێك خواردنیان بۆ عبدالرحمن ی كوڕی عه‌وف هێنا – ره‌زای خوای لێبێت – ئه‌وكاته‌ی به‌ڕۆژوو بوو ؛ عبدالرحمن كاتێك خواردنه‌كه‌ی بینی فه‌رمووی : ( موصعه‌بی كوڕی عومه‌ری كوژرا كه‌ زۆر له‌ئێمه‌ باشتربوو ؛ شتێك نه‌بوو پێی كفن بكرێت ته‌نها كراسێك نه‌بێت ؛ له‌وه‌ ده‌ترسێم خۆشیه‌كانی دونیا به‌سه‌رماندا كرابێته‌وه‌ و تووشی فیتنه‌بین ؛‌ ده‌ستی كرد به‌گریان ) . رواه البخاري : 1274 .

وه‌رگێڕانی : مامۆستا هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی .

22 / شوال / 1443 ك --- 23 / 5 / 2022 م