خێزانی سه‌ركه‌وتوو

خێزانی سه‌ركه‌وتوو

دره‌ختێكی جوان و ڕازاوه‌ .

دره‌ختێكی به‌رهه‌م خۆش و به‌چێژ .

دره‌ختێكی دڵخۆشكه‌ر و  چاو ڕۆشه‌نكه‌ر  .

كه‌ بریتیه‌ له‌ دره‌ختی خێزان .

جا بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م دره‌خته‌ به‌رهه‌مه‌كه‌ی به‌رده‌وام بێت ئه‌وا پێویسته‌ پارێزگاری له‌گشت تاكه‌كانی بكرێت  وه‌ك دایك و باوك و منداڵه‌كان و كه‌سه‌ نزیكه‌كان .

پێویسته‌ تاكه‌كانی خێزان به‌گه‌وره‌ و بچووكه‌وه‌ به‌رده‌وامیان هه‌بێت له‌سه‌ر مه‌نهه‌جی په‌رتووكی خوای په‌روه‌ردگار بۆ ئه‌وه‌ی به‌خته‌وه‌ری دونیا و دواڕۆژبن .

خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ ..) . النحل : 97 .

واته‌ : هه‌رکه‌س له‌نێر یان له‌ مێ کرده‌وه‌ی چاکی کردبێ و بڕواداریش بوو بێت ئه‌وه‌ سوێند به‌خوا به‌ ژیانێکی خۆش ده‌یان ژیه‌نین .

پێشه‌وا ئبن عه‌باس – ره‌زای خوای لێبێت – له‌ته‌فسیری ( حَيَاةً طَيِّبَةً ) فه‌رموویه‌تی : واته‌ : خۆشی و كامه‌رانی .

وه‌ له‌سه‌ر هه‌موو تاكه‌كانی خێزان پێویسته‌ مافه‌كانی یه‌كتر جێ به‌جێ بكه‌ن به‌ته‌واوی و  به‌بێ كه‌م و كوڕی .

سه‌لمان – ره‌زای خوای لێبێت - به‌ ئه‌بو ده‌ردائی فه‌رموو : ( به‌ڕاستی په‌روه‌ردگارت مافی له‌سه‌رتۆ هه‌یه‌ ؛ وه‌ نه‌فسی خۆت مافی له‌سه‌ر تۆ هه‌یه‌ ؛ وه‌ كه‌س و كارت مافیان له‌سه‌رتۆ هه‌یه‌ ؛ هه‌موو خاوه‌ن مافێك مافی پێ بده‌ ) . پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) فه‌رمووی : ( سه‌لمان ڕاستی فه‌رموو ) . رواه البخاري .

وه‌ به‌رپرسیاریه‌تی گه‌وره‌ له‌سه‌ر دایك و باوكه‌ له‌ په‌روه‌رده‌كردنی خێزان و پارێزگاری لێكردنی ؛ پێغه‌مبه‌ری خوا ( ) فه‌رموویه‌تی : ( گشتان چاودێرن ، وه‌ گشتان به‌رپرسيارن سه‌باره‌ت به‌ چاودێرى كردنه‌كه‌ى  ...... ؛ پياو چاودێره‌ له‌ناو ماڵ و منداڵه‌كه‌ى وه‌ به‌رپرسياره‌ به‌رامبه‌ريان ، وه‌ ئافره‌ت چاودێره‌ له‌ ماڵى مێرده‌كه‌ى وه‌ به‌رپرسياره‌ سه‌باره‌ت به‌ چاودێريه‌كه‌ى ) . متفق علیه .

وه‌ له‌سه‌ر باوكان پێویسته‌ منداڵه‌كانیان فێری عه‌قیده‌ و بیرو باوه‌ڕی ڕاست و دروست بكه‌ن ؛ پێغه‌مبه‌ری خوا ( ﷺ ) به‌ ئبن عه‌باسی فه‌رموو : ئه‌ی منداڵ من چه‌ند وشه‌یه‌كت فێرده‌كه‌م :

سنووره‌كانی خوا بپارێزه‌ خوا ده‌تپارێزێت ؛ سنووره‌كانی خوا بپارێزه‌ یارمه‌تی خوا ده‌بینی ؛ ئه‌گه‌ر پاڕایته‌وه‌  ئه‌وا ته‌نها له‌خوا بپاڕێوه‌ ؛ وه‌ ئه‌گه‌ر داوای یارمه‌تیت كرد ئه‌وه‌ ته‌نها له‌خوا داوای یارمه‌تی بكه‌ ) . صححه الألباني .

وه‌ هه‌روه‌ها له‌سه‌ر باوك پێویسته‌ كاتێك ته‌رخان بكات بۆ دانیشتن له‌گه‌ڵ ئه‌ندامه‌كانی خێزانی بۆ ئامۆژگاری كردنیان و گفتوگۆكردن له‌گه‌ڵیان به‌وپه‌ڕی ڕێز و  خۆشه‌ویستیه‌وه‌ .

وه‌ پێویسته‌ له‌سه‌ر باوك گوێ له‌داوا و سكاڵای منداڵه‌كانی بگرێت و به‌گوێره‌ی توانا داواكانیان جێ به‌جێ بكات و كێشه‌كانیان چاره‌سه‌ر بكات ؛ بۆ ئه‌وه‌ی منداڵه‌كان نه‌چن له‌ده‌ره‌وه‌ی ماڵ ئه‌م داوا و سكاڵانه‌یان له‌كه‌سانی خراپه‌كار بكه‌ن .

وه‌ پێوستیه‌ له‌سه‌ر دایك و باوك منداڵه‌كانیان له‌دونیادا له‌سه‌ر گوێڕایه‌ڵی كردنی خوای په‌روه‌ردگار په‌روه‌رده‌بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی له‌به‌هه‌شتدا له‌گه‌ڵ یه‌كتری كۆببنه‌وه‌ و به‌یه‌كه‌وه‌بن .

خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ ۚ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ ) . الطور : 21 .

واته‌ : وه‌ ئه‌وانه‌ی بڕوایان هێناوه‌ وه‌ نه‌وه‌کانیشیان دوایان که‌وتوون به‌ باوه‌ڕدارێتی نه‌وه‌کانیان ده‌گه‌یه‌نین پێیان (له‌ پله‌ی به‌هه‌شتدا) وه‌ هیچ له‌ کرده‌وه‌ی باوکه‌کانیان که‌م ناکه‌ینه‌وه‌ هه‌رکه‌سه‌ بارمته‌ی کرده‌وه‌کانی خۆیه‌تی.

وه‌رگێڕانی : مامۆستا هه‌ڵگورد مصطفى گه‌ڵاڵه‌یی .

7 / ذوالقعدة / 1443 ك ----- 6 / 6 / 2022 م