|
فەرموودەعه‌قیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وته‌ی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی ره‌مه‌زانگۆشەی فه‌توا
|
ئایه نه‌خۆشی گرتنه‌وه هه‌یه ؟ وه ئایه مانای وشه‌ی ( لا عدوی ) چیه له فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبه‌ری خوادا (ﷺ) ؟ ئایه نه‌خۆشی گرتنه‌وه هه‌یه ؟ وه ئایه مانای وشه‌ی ( لا عدوی ) چیه له فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبه‌ری خوادا (ﷺ) ؟ وه‌ڵام : ( العَدوَى ) . واته : گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی له‌نه‌خۆشێكه‌وه بۆ كه‌سێكی له‌شساغ . وه نه‌فی كردن له گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی نه‌فی كردن نیه له‌بوونی گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشیه‌كه ؛ به‌ڵكو نه‌فی كردنی گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشیه‌كه‌یه به‌نه‌فسی خۆی ؛ كارلێكه‌ر له‌گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی خوای په‌روه‌ردگاره نه‌ك خوودی نه‌خۆشیه‌كه . به‌ڵگه له‌سه‌ر ئه‌مه فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبه‌ری خوایه (ﷺ) كاتێك پیاوێك ده‌ڵێت : ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا (ﷺ) كاتێك وشتری ته‌ندروست باش و گورج و گۆڵ كه وه‌ك كارمامزوایه ؛ كاتێك وشترێكی نه‌خۆشی لێ نزیك ده‌كرێته‌وه ڕاسته‌وخۆ نه‌خۆشیه‌كه ده‌گرێته‌وه ؛ پێغه‌مبه‌ری خوا (ﷺ) فه‌رمووی : ئه‌ی وشتری یه‌كه‌م نه‌خۆشیه‌كه‌ی له‌كێ گرتووه ؟ واته : نه‌خۆشیه‌كه تووشی وشتری یه‌كه‌م نه‌بووه به لێگرتنه‌وه به‌ڵكو به فه‌رمان و قه‌ده‌ری خوا تووشی ئه‌م نه‌خۆشیه بووه ؛ به‌هه‌مان شێوه كاتێك نه‌خۆشیه‌كه ده‌گواسترێته‌وه ئه‌وا به‌فه‌رمانی خوا ده‌گواسترێته‌وه . هه‌ندێك شت هه‌یه هۆكاره‌كه‌ی دیار و ئاشكرایه ؛ وه هه‌ندێك شت هه‌یه هۆكاره‌كه‌ی دیار و ئاشكرانیه . نه‌خۆشی یه‌كه‌م هۆكاره‌كه‌ی دیار نیه و به‌فه‌رمان و قه‌ده‌ری خوای په‌روه‌ردگار روویداوه ؛ وه نه‌خۆشی گیانله‌به‌ری دووه‌م هۆكاره‌كه‌ی دیار و ئاشكرایه ؛ به‌ڵام ئه‌گه‌ر ویستی خوای په‌روه‌ردگاری له‌سه‌ر بێت نه‌خۆشیه‌كه ناگواسترێته‌وه و گیانله‌به‌ری دووه‌م تووشی نابێت . بۆیه هه‌ندێك جار وشتر تووشی نه‌خۆشیه‌كه ده‌بێت به‌لێگرتنه‌وه . به‌هه‌مان شێوه نه‌خۆشی تاعون و كۆلێرا ئه‌م نه‌خۆشیانه به ئیزنی خوا ده‌گواسترێنه‌وه ؛ ئه‌م جۆره نه‌خۆشیانه كاتێك ده‌چێته هه‌ندێك ماڵ به‌هۆیه‌وه ئه‌ندامانی ئه‌وماڵه ده‌مرن ؛ وه هه‌ندێكیان سه‌لامه‌ت ده‌بن و تووشی ئه‌م نه‌خۆشیه نابن . لێگرتنه‌وه هه‌یه به‌ڵام به ئیزنی خوا ؛ به‌لگه له‌سه‌ر ئه‌مه فه‌رمووده‌ی پێغه‌مبەری خوایه (ﷺ) كه فه‌رموویه‌تی : گیانله‌به‌ری نه‌خۆش مه‌هێننه‌لای گیانله‌به‌ری له‌سشاغ و ته‌ندروست باش . واته : خاوه‌نی وشتری نه‌خۆش با وشتره‌كه‌ی نه‌باته لای وشتری ئه‌وكه‌سه‌ی كه وشتره‌كه‌ی ساغ و ته‌ندروست باشه ؛ بۆ ئه‌وه‌ی نه‌خۆشیه‌كه نه‌گواسترێته‌وه - بێگومان به ئیزن و فه‌رمانی خوا - . وه هه‌روه‌ها پێغه‌مبەری خوا (ﷺ) فه‌رموویه‌تی : له‌وكه‌سه ڕابكه كه نه‌خۆشی گوولی لێیه وه‌ك چۆن له‌شێر ڕاده‌كه‌ی . فه‌رمان كردن به‌راكردن له‌وكه‌سه‌ی نه‌خۆشی گوولی لێیه بۆ ئه‌وه‌یه نه‌خۆشیه‌كه‌ی ئه‌و بۆتۆ نه‌گواسترێته‌وه ؛ ئه‌مه به‌ڵگه‌یه كه لێگرتنه‌وه و گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی هه‌یه ؛ به‌ڵام گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشیه‌كه مسۆگه‌ر نیه و خوودی نه‌خۆشیه‌كه به‌نه‌فسی خۆی ناگواسترێته‌وه به‌ڵكو به‌فه‌رمان و قه‌ده‌ری خوای په‌ره‌وه‌ردگاره . فه‌رمان كردنی پێغه‌مبەری خوا (ﷺ) به‌راكردن له‌وكه‌سه‌ی نه‌خۆشی گوولی لێیه وه فه‌رمان كردنی به تێكه‌ڵنه‌كردنی ئاژه‌ڵی نه‌خۆش له‌گه‌ڵ ئاژه‌ڵی له‌شساغ بۆ خۆپاراستن و دوورخستنه له هۆكاره‌كان ؛ وه هۆكاره‌كان به‌نه‌فسی خۆیان كارلێكه‌رنین بۆ نه‌خۆشیه‌كه به‌ڵكو به‌ئیزن و فه‌رمانی خوای په‌روه‌ردگاره . هۆكاره‌كان به‌نه‌فسی خۆیان كاریگه‌رنین ؛ به‌ڵام پێویسته له‌سه‌رمان خۆمان له‌هۆكاره‌كان بپارێزین كه به‌ئیزنی خوا ده‌بن به‌هۆكاری نه‌خۆشیه‌كان . به به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : : (وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ) . البقرة : 195 . . واته : به‌ده‌ستی خۆتان، خۆتان به‌ره‌و تیاچوون مه‌به‌ن كه‌واته : مانای ( لا عَدوَی ) ئه‌و شه‌یه‌ی پێغه‌مبەری خوا (ﷺ) فه‌رموویه‌تی ؛ واته : نه‌خۆشی به‌خوودی خۆی ناگواسترێنه‌وه له‌كه‌سی نه‌خۆش بۆ كه‌سی له‌سشاغ به‌ڵكو به فه‌رمان و قه‌ده‌ری خوای په‌روه‌ردگار ده‌گواسترێته‌وه . تێكه‌ڵ بوونی كه‌سی نه‌خۆش له‌گه‌ڵ كه‌سی له‌شساغ هۆكارێكه له‌هۆكاره‌كانی گواستنه‌وه‌ی نه‌خۆشی به‌ڵام مانای ئه‌وه‌نیه به‌دڵنیایی ئه‌م گواستنه‌وه‌یه ڕووده‌دات نه‌خێر ئه‌گه‌ر فه‌رمانی خوای په‌روه‌ردگاری له‌سه‌ر نه‌بێت هه‌رگیز ڕوونادات و هه‌مووشتێك به‌ویست و مه‌شیئه‌تی خوای په‌روه‌ردگار ڕووده‌دات . وه‌رگێڕانی : مامۆستا هه‌ڵگورد گه‌لاڵه‌یی . |
