(گرنگی فریاكه‌وتنی سه‌ره‌تایی و  رزگاركردنی نه‌فس له‌مردن )

بێگومان به‌هۆی رووداوه‌كانی هاتووچۆ خه‌ڵكانێكی زۆری تووشی قوربانی دبن‌!

وه‌ كاره‌ساتی گه‌وره‌ ئه‌‌وه‌یه‌ خه‌ڵكی به‌ده‌وری برینداربوه‌كه‌ وه‌ستاوه‌ و ته‌صویری ده‌كه‌ن بێ ئه‌وه‌ی یارمه‌تی بده‌ن !

به‌ڵێ ژیان و ته‌مه‌نه‌كان به‌ده‌ستی خوای په‌روه‌ردگاره‌ .

به‌ڵام ده‌توانین له‌سه‌ره‌تای رووداوه‌كان یارمه‌تی یه‌كتربده‌ین و برینداره‌كان به‌ ئیزنی خوا له‌مردن رزگاربكه‌ین .

رۆژێك له‌رۆژان له‌وه‌یه‌ خۆت ببینی له‌به‌رامبه‌ر خزمێكت یان هاوڕێیه‌كت كه‌ تووشی رووداوی هاتووچۆبووه‌ و زۆر به‌سه‌ختی برینداربووه‌ یان تووشی سوتان بووه‌ یان تووشی خنكان ده‌بێت ؛ وه‌ تۆ ناتوانی به‌شێوه‌یه‌كی باش یارمه‌تی بده‌یت به‌هۆی شاره‌زا نه‌بوونت له‌ فریاكه‌وتنه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان .

بۆیه‌ له‌سه‌ر هه‌موو تاكێك پێویسته‌ خۆی شاره‌زا بكات له‌فریا كه‌وتنه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان .

فریاكه‌وتنه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان بریتیه‌ له‌ چاودێریه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان بۆ رزگاركردنی مرۆڤ له‌مردن هه‌تا ده‌گات به‌ چاودێری تایبه‌ت و نه‌خۆشخانه‌ .

بێگومان رزگاركردنی مرۆڤ له‌مردن یه‌كێكه‌ له‌پێویستی و داخوازیه‌كانی شه‌ریعه‌تی پیرۆزی ئیسلام كه پێی ده‌و‌ترێت (حفظ النفس) واته‌ : پاراستنی نه‌فس .

خوای په‌روه‌ردگار فه‌رموویه‌تی : ( وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا ۚ  ) . المائدة : 32 .

واته‌ : ‌ هه‌ركه‌سێك نه‌فسێك له‌مردن رزگاربكات هه‌روه‌ک ئه‌وه‌ وایه‌ هه‌موو خه‌ڵکی له‌مردن ڕزگار کردبێت و ژیانی پێ به‌خشی بن .

لێكۆڵێنه‌وه‌ زانستیه‌كان دڵنیایی ده‌ده‌ن كه‌ فریاكه‌وتنه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان زۆر گرنگ و كاریگه‌رن بۆ رزگاربوونی بریندار و نه‌خۆشه‌كان له‌مردن .

ئه‌وترێت زۆرترین ئه‌وكه‌سانه‌ی خه‌ڵكی له‌سه‌رده‌ستیان له‌مردن رزگاركراوه‌ كه‌سه‌ نزیكه‌كانی تووش بوو به‌روداوه‌كه‌ن ؛ وه‌ك هاوڕێ و خانه‌واده‌ و دراوسێ .

وه‌ به‌گوێره‌ی خێرایی فریاكه‌وتن رزگاربوونی تاكه‌كان زیاتر و سه‌ركه‌وتوو تر ده‌بێت .

بۆ نموونه‌ ته‌نها له‌وڵاتی ئه‌مریكا هه‌موو ساڵێك نزیكه‌ی  92000 نه‌وه‌د و دووهه‌زار كه‌س به‌فریاكه‌وتنی خێرایی رزگار ده‌كرێت له‌مردن .

وه‌ خنكان و ته‌نگه‌نه‌فسی هۆكاری سه‌ره‌كین بۆ مردنی  منداڵان و به‌فریاكه‌وتنی خێرایی رزگار ده‌كرێن ؛ ساڵانه نزیكه‌ی‌ 16 ملیۆن منداڵ ده‌گه‌یه‌نرێته‌ نه‌خۆشخانه‌كان .

سوود و كاریگه‌ری فریاكه‌وتنه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان له‌ خووله‌كه‌كانی سه‌ره‌تاوه‌ ده‌ست پێ ده‌كات .

 ئه‌گه‌ر له‌چوار خووله‌كی سه‌ره‌تایی ده‌ستی پێكرد ئه‌وا له‌ده‌ستدانی مێشك له‌وه‌یه‌ روونه‌دات .

وه‌ ئه‌گه‌ر له‌نێوان 4 خووله‌كه‌ك بۆ شه‌ش خووله‌ك بێت ئه‌وا له‌ده‌ستدانی مێشك له‌وه‌یه‌  رووبدات !

وه‌ ئه‌گه‌ر فریاكه‌وتنه‌كه‌ له‌نێوان شه‌ش خووله‌ك بۆ 10 خووله‌ك بێت ئه‌وا له‌ده‌ستدانی مێشك له‌وه‌یه‌ به‌مسۆگه‌ری رووبدات !

بۆیه‌ پێویسته‌ له‌گشت مه‌ره‌حه‌له‌كانی خوێندن زانستی فریاكه‌وتنی سه‌رتایی فێری كوتابیه‌كان بكرێت بۆ رزگاركردنی مرۆڤه‌كان .

بێگومان ئه‌مه‌ زانسته‌ زانستێكی زۆر گرنگ و زۆر سوودبه‌خشه‌ بۆ كۆمه‌ڵگا بۆیه‌ پێویسته‌ گرنگی پێ بدرێت .

به‌ڕاستی پاراستنی نه‌فس له‌مه‌به‌سته‌ گه‌وره‌كانی شه‌ریعه‌تی پیرۆزی ئیسلامه‌ ؛ كه‌ پێویسته‌ پارێزگاری لێبكرێت و كه‌م ته‌رخه‌می تیادا نه‌كرێت و به‌رپرسیاریه‌كی زۆر گه‌وره‌ و مه‌زنه‌ له‌سه‌ر هه‌موو تاكێك .

دكتور : ولید فتيحي .

وه‌رگێڕانی : مامۆستا هه‌ڵگورد مسته‌فا گه‌ڵاڵه‌یی .

30/محرم/1446-6/8/2024م