سوودەكانی چاو پۆشین له شتی حه ڕام

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

چاوپاراستن و خۆپاراستن دووهۆكاری زۆر گرنگن، لە بۆ پاراستنی داوێن و شەرمگەو پاراستنی ڕوو سوری و ئابڕوی مرۆڤەكان، هەروەها سودێكی زۆریان هەیە هەروەك پێچەوانەكەی واتە ڕوانین بۆحەرام زەرەرو زیانی خۆی هەیە، جا ئیمامی إبن القیم ( ڕەحمەتی خوای لێبێت ) لە كتێبی الجواب الكافی دا چەند سودێكی چاو پۆشینی ئاماژە پێكردووە لەوانە :

یەكەم : هەركات چاوت لە حەرام پۆشی واتە فەرمانی خوای گەورەت جێ بە جێ كردووە و هۆكارێكی گرنگیشە بۆ بەختەوەری دونیاو دواڕۆژت ، بۆیە مرۆڤیش ئامانجی سەرەكی ئەو بەختەوەریەیە .

دووەم :چاوپۆشین لە شتە حەرامەكان ڕێگرێكی زۆر گەورەو بەهێزە لە تیری ژەهراوی و ناهێڵێت ئەو تیرە ژەهراویە بگاتە سەر دڵ و كاریگەری خۆی هەبێت.

سێ یەم : وا لە دڵ دەكات كە هەمیشە هەست بە نزیكی خوا بكات ، وە ئارەزووی دیداری خوابێت، هەروەك بەرەڵاكردن و گێڕانی بەملاو لادا دڵ تەنگ دەكات و لە خوات دوور دەخاتەوە وە هیچ شتێك ئازاردەر نیە بۆ مرۆڤ بە وێنەی چاوگێڕان .

چوارەم :بەڕاستی دڵ بە هێزو خۆشحاڵ و كامەران دەكات، هەروەك چۆن تێڕوانین دڵ غەمبارو پەست و گرفتار دەكات.

پێنجەم : چاو پۆشین دەبێتە هۆی ڕوناكی بۆسەر دڵ، وەك پێچەوانەكەی دڵ تاریك دەكات .

شەشەم : دەبێتە هۆی دەست كەوتنی فیراسەت و ڕاستگۆیی و پاك كردنەوەو جیاكردنەوەی نێوان ڕاستی و ناڕاستی یان چاك و خراپە .

حەوتەم : ئازایەتی و دەسەڵاتدارێتی دەبەخشَێت بەبەندەی خوا، هەروەك وتراوە ( هەركەسێك دژی
ئارەزووەكان بوەستێت ئەوا شەیتان لە سێبەرەكەی دەترسێت .

هەشتەم : چاو داخستن دەبێتە هۆی داخستنی دەرگای بەڵا لە شەیتان، وەدڵیش ئاوەدان دەكاتەوە، بەوەی كە هاو سنورن .

نۆیەم: دەبێتە هۆی لە دەست دانی بەرژەوەندیەكانی مرۆڤ ، چونكە تێڕوانینی حەرام دڵ وێران و بێ ئاگا دەكات .

دەیەم: نەڕوانینی حەرام دەبێتە هۆی بێزار بوونی شەیتان و ڕاونانی، چونكە شەیتان جێگەی لەو جۆ رە دڵانەدا نابێتەوە(برِوانة: جواب الكافي لابن القيم
( باب منافع غض البصر ) (306).).

برای شاعیر ( عبدالله كە ریم شوانی ) دەنوسێت:

ئەگەر ساتێك نوری ئومێدی خوایی نەمژێنێ.

ئەم دەیجوری شەوە زەنگە هەرەس بەماڵی دڵ دێنێ.

هەر چراخانی نووری تۆیە لە مەملەكەتی دڵمدا.

ئاسوودەیی و كامەرانی هەردوو دونیام بۆ دەهێنێ.

(مافی گشت موسڵمانێکه بۆسود وه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده )

~~~~~~~~~~~~~~~~~~