 
			  
         
            
            
            
             |  
						 فەرموودەعهقیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وتهی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی رهمهزانگۆشەی فهتوا					 | خۆشەویستی یان  پەیوەندی نادروست و لەدەستدانی ڕەوشت 	خۆشەویستی یان  	  بسم الله الرحمن الرحیم إن الحمد لله ، نحمده ، ونستعينه ، ونستغفره ، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ، ومن سيئات أعمالنا ، من يهد الله فلا مضل له ، ومن يضلل فلا هادي له . وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، وأشهد أن محمداً عبده ورسوله . أما بعد : فإن خير الحديث كتاب الله وخير الهدي هدي محمدٍ (صلی الله علیه وسلم) وشر الأمور محدثاتها، وكل محدثة بدعة، وكل بدعة ضلالة، وكل ضلالةٍ في النار ، وبعد ... 	پێناسه ى دڵدارى : بريتى يه  له  : په يوه ندييه كى مۆڵه ت پێ نه دراو له  نێوان هه ر دوو ڕه گه زى نێر و مێ دا به مه به ستى چێژ وه رگرتن له  يه كتر. جا پێش ئه وه ى باسى حوكمى دڵدارى يان خۆشه ويستى يان ئه ويندارى له شه رعدا بكه ين پێويسته  ئه وه  بزانين مه به ست له م زاراوانه  چين ، تا بتوانين حوكمى شه رعيان به سه ردا بده ين چونكه  وه ك گوتراوه  (الحكم على الشيء فرع عن تصوره) ده بێ له  پێشدا ماناو ڕاستى ئه م زاراوانه مان لا ڕوون بێت ، پێشه كى : ئه ڵێم ئه م زاراوانه  و چه ندين زاراوه ى په يوه ندى دار به م بابه ته وه  هه ريه ك ده لاله ت له سه ر قۆناغێك يان به شێك له م مه سه له يه  ده كات ، جا ئه م كار و ڕه فتاره  به هه ر يه كێك له و زاراوانه  ناو بنرێت ئه وه  ناو لێنانێكى نادروست و ناته واوه  و واقيع پێچه وانه ى ئه وه يه  چونكه  له  مێژووى عاشقاندا كه  نێر و مێ حه زيان له يه كتر كردبێ به بێ مۆڵه تى شه رع له  قۆناغێك يان به شێك نه وه ستاوه  به ڵكو په لى كێشاوه  بۆ يه كتر بينين و ڕۆچوون تيايدا و چێژ وه رگرتن و شه يدا بوونى يه ك وه  بۆ پێكه وه  دانيشتن و گه ڕان و كات به سه ربردن وه  بۆ ئه وينى يه كتربوون و بگره  چه ندين ده ستبازى حه رام و ئابڕوبه ر ، ئه مه ش لاى هه موو كه سێك زانراوه  كه  به  په يوه ندى بوون ناوده برێت بۆ نموونه  ئه و كه سانه ى پێش ژنهێنانيان كه  دڵداريان كردبێ ده بينى زۆر جار له  دواى ژنهێنانيان وازى لێ دێنن ئه گه ر ته نها خۆشويستن بێ ئه وه  كه سى خۆشه ويست هه ر خۆشه ويسته  به ڵام دڵدارى له گه ڵ ناكات له به ر ئه وه ى ژنى هێناوه  كه وابوو ئه م ديارده يه  بريتى يه  له بوونى په يوه ندييه كى ناشه رعى له  نێوان هه ردوو ڕه گه ز دا ئه مه ش ناوێكى گشتى يه  بۆ هه موو ئه و كردارانه ى هه ردوو لايه نى ئه ويندار ئه نجامى ئه ده ن واقعى پڕ خه م و خه ياڵى ئه وينداره كانيش ئه م ڕاستى يه  ده سه لمێنێ ، جا ئاينى پيرۆزى ئيسلام بۆ پاراستنى ڕه وشت و ئاين و به رژه وه ندى كۆمه ڵايه تى مۆڵه تى نه داوه  به وه ى ڕه گه زى نێر و مێ په يوه ندى به يه كه وه  دروست بكه ن ته نها له  ڕێگه ى ژنهێنان و شوكردنه وه  نه بێ ئه مه ش چه ندين سودو به رژه وه ندى بۆ تاك و كۆمه ڵگه ى تياداىه  ، بۆ نموونه  ئه گه ر مۆڵه ت به  خۆشه ويستى بدرێ و ڕه ها بێت هه ردوو ڕه گه ز بواريان پێ بدرێت هه ريه كه يان هه ركه سێكى خۆشبوێت خۆشى بوێت و په يوه ندى له گه ڵ بكات ، له وانه يه  كه سى وا هه بێت چه ند كه سێكى خۆشبوێت و دڵ بدات به  چه ند كه سێك ، ئايا چاره سه ر چى ده بێت چاره سه ريش نييه  ته نها ئه وه يه  خۆشه ويستى سنووردار بكرێت ئه گه ر كه سێ بڵێ ئه ى ڕاتان چى يه  به كه سێك گه ر حه زى له  كچێك يان ژنێك كرد ڕێگر چيه  په يوه ندى له گه ڵدا هه بێت ، ئێمه  ئه ڵێين ئه گه ر پێش يه كتر خۆشويستن و په يوه ندى بونيان گرێبه ستێك (عقد) ێك نه بێت تا مافيان به سه ريه كه وه  دابين و پارێزراو بكات ئه وه  كارێكى هه رزانه يه  و زيان به خشه  وه  له وانه يه  يه كێكيان يان هه ردووكيان سته م له ويتر يان له يه كتر بكه ن وه  به وه فابوون و ڕاستكردن له گه ڵ يه كدا مسۆگه ر ناكرێت وه  له وانه يه  لايه نێك له و دووانه  په يوه ندى له گه ڵ چه ند كه سێكى تردا دروست بكات ئه گه ر مرۆڤ بۆى ڕه ها بكرێت حه زى له  هه ركه س كرد خۆشى بوێ و په يوه ندى له گه ڵ دروستكات جا بۆ ئه وه ى كۆمه ڵێك نه بنه  قوربانى ومافه كانيان بپارێزرێت پێويسته  عه قدێك هه بێت ئه م گرێبه سته ش به باشترين شێوه  ئيسلام سه لماندوويه تى كه وا بوو حوكمى خۆشه ويستييه ك يان دڵدارييه ك يان ئه وينێك هه موو ئه و موخاله فاتانه له خۆ بگرێت وه ك چۆن له واقعدا ده يبينين بێ گومان حه رامه و لاڕێبوونێكى ڕه وشتى گه وره و ترسناكه و كۆمه ڵگا ده بێته قوربانى ئه و هه ڵه يه ضونكة ئةم شتانه له ئه ويندارى دا ڕووده دات : 	يه كه م : بۆ يه كتر ڕوانين پێش ماره  بڕين ئه مه ش حه رامه  و خواى گه وره  ده فه رموێ : دووه م : به ته نها له گه ڵ يه كبوون (الخلوة) پێغه مبه رى خوا صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : (لا يخلون رجلٌ بامرأة إلا كان ثالثها الشيطان) ترمذى رِيوايةتى كردووة (6/284) حديث صحيح غريب . واته : هه رگيز پياوێك له گه ڵا ئافره تێكدا به ته نها نابن ، ئيللا شه يتان سآيه ميان ده بێت . 	سێ يه م : ده ستبازى و چێژ وه رگرتن له  جه سته ى يه كتر (لأن يطعن في رأس أحدكم بخيط من حديد خير له أن يمس امرأة لا تحل له ) أخرجه الطبراني في الكبير برقم چواره م : گوێڕايه ڵى نه كردنى قسه ى دايك و باوك كه شاره زاترين كه سن بۆ چاره نووسى كچ يان كوڕ پێغه مبه ر صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : ( إذا جاءكم من ترضون دينه وخلقه فزوجوه...) . وه چه ندين زيان و خراپه ى تر له وانه : 1- تووشبوون به نه خۆشى (ئه وين) و له ده ستدانى عه زيمه ت و زاڵكردنى ئاره زووه كان به سه ر ژيرى و شه رعدا ، زانايان ئه وينيان به نه خۆشى كوشنده داوه ته قه ڵه م ته نانه ت به به شێك له شيرك داناوه . 	2- ڕێگه  خۆشكردن بۆ ئه نجامدانى داوێن پيسى له به ر ئه وه ى هۆكاره  بۆ زيناكردن وكارى خراپ له  ئاينى ئيسلامدا 	3- شكاندنى سنوورى ڕه وشتى ئيسلامى و كۆمه ڵايه تى و په ره پێدان به ناپاكى و دڵنيا نه بوون له يه كتر . له كۆتايدا ئه ڵێم : 1- پێغه مبه رى خوا صلى الله عليه وسلم ده فه رموێ : ( البرُّ ما أطمأنَّ إليه النفس والإثم ما حاك الصدر ) ضاكة و شتى حه ڵاڵ دڵ پێى ئاسوده ده بێ وخراپه ش ئه وه يه دڵ پێى ناخۆش بێ. 2- ئايا ئه و كه سه ى گاڵته به ڕه وشتى خه ڵكى تر ده كات پێى خۆشه كه سانى تر له گه ڵ خوشك و دايكى په يوه نديان هه بێت ، بۆيه داواكارم له گه نجان به كوڕ و كچه وه هه موويان شوێنى هه نگاوه كان نه كه ون و ساخته ى شه يتان كاريان تێ نه كات و شوێنى چاره سه رى ئيسلام بكه ون كه بريتى يه له ژنهێنان و مێردكردن . (نوسینی مامۆستا خلیل أحمد) (مافی گشت موسڵمانێکه بۆ سود وه رگرتن و بڵاوکردنه وه ی گشت بابه ته کانی ماڵپه ڕی فه رمووده ) 	  |