كارى شوانێتى پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) و به‌شدارىكردنى له‌ بازرگانى دا

كارى شوانێتى پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
و به شدارىكردنى له بازرگانى دا


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

(پێغه مبه رى خوا(صلی الله علیه وسلم) هه ر له سه ره تاوه نه يده ويست ئه رك بێت به سه ر ماڵى ماميدا، ئه گه ر بير بكه يته وه له كه سێك كه بێ دايك و باوك و بێ خوشك و برا بێت له ماڵى ماميدا شه و و ڕۆژ چۆن ده باته سه ر له گه ڵ هه ژارى و بێى ده ره تانى ئه بوطاليب چونكه ده ست كورت بوو، بۆيه پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)

ڕازى نه بوو كه دانيشێت و ئه وان كاسبى بكه ن و بيده ن به م تا بيخوات به ڵكو هه ر له منداڵى يه وه بوو به شوان) و نه يده ويست
له سه ر ماندوو بوونى خه ڵكى تر بژى به ڵكو به عاره قى ناوچه وانى خۆى ده يويست نان و پاره ى خۆى په يدا بكات ، هه تا ده ستى كرد به و كاره ى
كه سه رجه م پێغه مبه رانى تر (عليهم السلام) كردوويانه ئه ويش شوانێتى مه ڕ بوو .

( ئةبو هوره يره ) (ڕه زای خوای لێبێت)
ده يگێڕێته وه
كه پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)

ده فه رموێت: (( ما بعث الله نبيا الا رعى الغنم )) واته : ( هيچ پێغه مبه رێك له پێغه مبه رانى خوا نه هاتووه كه شوانى مه ڕى نه كردبێت ، هاوه ڵانى ووتيان : تۆش ئه ى پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
؟ فه رمووى : به ڵێ منيش له سه ر چه ند قيراتێكى كه م
شوانيم ده كرد بۆ دانيشتوانى مه ككه )(1). له ڕيوايه تى ( عه بده ى كوڕى حه زه نى ) ده فه رموێت: ( خاوه ن ووشتره كان و خاوه ن مه ڕه كان ده مه قاڵه يان بوو لاى پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم)
و هه موو لايه كيان شانازيان به خۆيانه وه كرد ، پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
فه رمووى :(( بعث موسى و هو راعي غنم، و بعث داود و هو راعي، و بعثت أنا و أنا ارعى غنما لأهلي بالأجياد)) واته : موسا كاتێك خوا كرديه پێغه مبه ر (25555) شوانى مه ڕ بوو ، داوديش كاتێك خوا كرديه پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
شوانى مه ڕ بوو وه منيش كاتێك خوا ناردمى شوان بووم، شوانى هه ندێك له مه ڕه كانى خزمانم بووم له شاخه كانى (ئه جياد) ده مله وه ڕاندن)(2)، پێغه مبه رى خوا (صلی الله علیه وسلم)
كه گه وره بوو وه كو باقى پياوه كانى ناو شارى مه ككه خۆى سه رقاڵ كرد به بازرگانى كردنه وه ، بۆيه پێغه مبه ر ((صلی الله علیه وسلم)
كاتێك كه شارى مه ككه ى ئازادكرد چاوى كه وته وه به شه ريكه كۆنه كه ى كه ناوى ( سائيبى كوڕى ئه بى سائيب ) بوو و يادى زه مانى زووى له گه ڵ كرده وه كه هه ردووكيان به يه كه وه قازانج به شه راكه ت ئيشيان ده كرد و بازرگانيان ده كرد .وه ك له و ڕيوايه ته دا هاتووه كه ده فه رموێت: ( كاتێ كه پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
به شه ريكه كارى كۆنى خۆى گه يشت له كاتى گرتنه وه ى شارى مه ككه دا كه ناوى (ئه بو سائيب) بوو پێ ى فه رموو: ((مرحبا بأخي و شريكي ، لا يداري و لا يماري ، يا سائب قد كنت تعمل اعمالا في الجاهلية لا تتقبل منك و هي اليوم تتقبل منك
)) واته : ( پێشوازى ده كه م له برا و شه ريكم كه هيچى لێ نه ده شاردمه وه ده مه قاڵه ى له گه ڵمدا نه ده كرد ، ئه ى سائيب چه ند كارێكت ده كرد له زه مانى نه فاميدا لێت وه رنه ده گيرا، ئه و كارانه ئه مڕۆ
لێت وه رده گيرێت ) (3)، وه سائيبيش شانازى ده كرد به كار كردنى له گه ڵ پێغه مبه ردا (صلی الله علیه وسلم)
و باسى خووڕه وشتى جوانى پێغه مبه رى (صلی الله علیه وسلم)
ده گێڕايه وه وه ده يفه رموو : ( كاتێ كه سائيبيش به پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
گه يشت به پێغه مبه رى (صلی الله علیه وسلم)

ووت : ئه ى پێغه مبه ر (صلی الله علیه وسلم)
تۆ شه ريكه كارم بوويت له زه مانى پێشتردا و چاكترين شه ريك هه ر تۆ بووى
ده مه قاڵت له گه ڵم نه ده كرد و هيچت لێ نه ده شاردمه وه )(4).

(1) أخرجه : البخاري ( 2262 )، و
ابن ماجة ( 2149) .

(2) أخرجه: أحمد (3 / 42 )(11918) وقال محققه: حديث صحيح ، و البخاري في ( الأدب المفرد)( 577) و النسائي (الكبرى) (11324)، و البيهقي في (الدلائل )( 2/134)، و صححه الشيخ الألباني في ( صحيح الأدب المفرد )( 449) و في (السلسلة الصحيحة )( 3167).

(3) أخرجه: أحمد ( 3/425)(15505) وقال محققه:اسناده ضعيف، و ابن ابي شيبة ( 14/505 ) ، و النسائي في(عمل اليوم و اليلة)( 312)، والطبراني في ( المعجم الكبير )(6618) والحاكم (2/61) وصححه و وافقه الذهبـي ، وقال الهيثمي في (مجمع الزوائد) ( 337): رواه أحمد والطبراني في الكبير و رجاله رجال الصحيح.

(4) أخرجه : ابن ماجة ( 2287) ، وأبو داود (4836) ، والبيهقي (3/78)، والطبراني في ( المعجم الكبير )

( 6620) ، و
صححه الشيخ الألباني في ( صحيح ابن ماجة )( 1853).

(ژیان نامه ی پێغه مبه ر(صلی الله علیه وسلم) له قورئان و فه رمووده صه حیحه کاندا)


~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~