|
فەرموودەعه‌قیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وته‌ی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی ره‌مه‌زانگۆشەی فه‌توا
|
چه‌ند ئامۆژگارييه‌كى به‌نرخ بۆ شوێنكه‌وتووانى سه‌له‌فيه‌ت چه‌ند ئامۆژگارييه‌كى به‌نرخ بۆ شوێنكه‌وتووانى
سه‌له‌فيه‌ت
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ سوپاس و نرخ دانان سوپاسى خاوه‌ن ڕێزو شكۆ شێخ و فره زاناو شاره‌زا:(ربيع بن هادى المدخلى) ده‌كه‌م، له‌سه‌ر بوار دانى پێم به خوێندنه‌وه‌ى ئه‌و ناميلكه‌يه له‌سه‌رى، وه جوان ئاڕاسته كردنى له‌وه‌دا. هه‌روه‌كو سوپاسى شێخ: (عبدالمالك رمضاني)يش ده‌كه‌م، له‌سه‌ر خوێندنه‌وه‌و پێداچوونه‌وه‌ى. وه به‌هه‌مان شێوه: برا نوافى كوڕى خه‌ليفه، له‌سه‌ر به‌خشينى كۆشش و كاتى له ڕێكخستن و پۆلێن كردنى ئه‌و ناميلكه‌يه له‌سه‌ر كۆمپيوته‌ر. وه داوا له خواى به‌هێزو به‌ده‌سه‌ڵات ده‌كه‌م، كه به‌ره‌كه‌ت بخاته ئه‌هلى سوننه‌و زاناكانى، وه نيازو بڕيارو تواناو سوربوونيان به‌هێز بكات، وه كارو باريان باڵاو به‌شكۆ بكات، كه بێگومان ئه‌و له‌سه‌ر ئه‌وه به توانايه‌و دۆستى ئه‌وه‌شه. پێشه‌كى نووسه‌ر إنَّ الحَمْدَ للهِ، نَحْمَدُهُ، وَنَسْتَعِيْنُهُ، وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوْذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ أَنْفُسِنَا وَسَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلا مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلا هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاّ الله وَحْدَهُ لا شَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ. ( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ) آل عمران [102] ـ آل عمران: ١٠٢. ( يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا ) النساء: ١. ( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا يُصْلِحْ لَكُمْ أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا ) الأحزاب: ٧٠ – ٧١. أَمَّا بَعْدُ: فَإِنَّ أَصْدَقَ الحَدِيْثِ كِتَابُ اللهِ، وَخَيْرَ الهَدْيِ هَدْيُ مُحَمَّدٍ ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ ـ، وَشَرَّ الأُمُوْرِ مُحْدَثَاتُهَا، وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلالَةٌ، وَكُلَّ ضَلالَةٍ فِي النَّارِ. له دواييدا:ـ سوپاسى خوا ـ جَلَّ پَنَاۆُهُ ـ ده‌كه‌م له‌سه‌ر نازو به‌خششه زۆره‌كانى كه ڕژاندويه‌ته سه‌ر ئه‌و گه‌له به‌گشتى، وه به‌سه‌ر ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌ش به‌تايبه‌تى، به ڕوانگه‌يه‌ك ڕێگه‌ى بۆ ڕۆشن كردونه‌ته‌وه؛ بۆيه ڕێگه‌كه‌يان ده‌بينن، وه پێشى ئارام و دڵنيان. چۆن نابينن وه دڵيان ئۆقره‌و ئۆخژن ناگرێت؟! له كاتێكدا ئه‌وان داواى ڕۆشنايى له كتابى خواى په‌وه‌ردگاريان ده‌كه‌ن، وه له سووننه‌تى پێغه‌مبه‌ره‌كه‌يان ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، له‌سه‌ر فه‌هم و تێگه‌يشتنى پێشينى چاكيان؛ له هاوه‌ڵان و شوێنكه‌وتووه‌كانيان، ئه‌هلى چاخه پيرۆزه‌كه ئه‌وه‌ى كه گه‌لێك لێى گومڕابوون، وه ئه‌وه‌كانى تريش ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌يان توشهاتوو لێيان تێكه‌ڵ بوو، وايان لێ هاتووه ـ په‌نا به خوا ـ له‌ناو گومانه گومڕاكه‌ره‌كان تاقيكراونه‌ته‌وه، وه له‌ناو شه‌هوه‌ت وئاره‌زووشدا نقوم و ڕۆچوونء تلاونه‌ته‌وه. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا به‌ڕاستى ـ سوپاس بۆ خوا ـ به‌رده‌وام زۆرێك له خه‌ڵكى ڕوو له تۆبه ده‌كه‌ن بۆ لاى خوا له‌سه‌ر به‌رنامه‌ى پێشينى چاك: (السَّلَفُ الصَّالِحُ)، وڕاده‌كه‌ن له پێڕو ده‌سته گومڕاكان، وه له گومانه نه‌خۆشه‌كان؛ ئه‌وه‌ى دڵ و هۆشى نه‌خۆش كردوون، ساڵانێكى زۆره‌و كۆششى به‌زايه داوون كات گه‌لێكى درێژه. حاڵيان واى لێ هاتووه ده‌ڵێت: ...نه حزبايه‌تى و نه قه‌ومايه‌تى... ...وه نه ته‌بليغايه‌تى نه‌ش صۆفيه‌تى... ...وه نه ئيخوانيه‌تى نه قوتبيه‌تيش... ...وه نه كۆمارى و نه‌ش په‌ڕله‌مانى.... ....به‌ڵكو ته‌نها سه‌له‌فيه‌تى پێغه‌مبه‌رايه‌تى، باشترين صه‌ڵات و سه‌لام له‌سه‌ر خاوه‌نه‌كه‌ى بێت. بێگومان گه‌ڕانه‌وه‌ى ئه‌و تۆبه‌كارانه بۆ به‌رنامه‌ى سه‌له‌فيه‌ت ئێمه‌ى كۆمه‌ڵى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌ت دڵخۆش ده‌كات؛ له‌به‌رئه‌وه‌ى به‌ڕاستى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه به‌سۆزترينى خه‌ڵكن به ئاده‌ميزادو خه‌ڵك، هه‌روه‌كو زاناترينيشيانن به هه‌ق و ڕاستى. وه چۆن دڵ خۆش نابن به تۆبه‌ى تۆبه‌كاران؟! كه گوێبيستى قسه‌ى پێغه‌مبه‌ره‌كه‌شيان ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، ده‌بن: ((للهُ أفْرَحُ بِتَوْبَةِ عَبْدِهِ مِنْ أَحَدِكُمْ سَقَطَ عَلَى بَعِيرهِ، وَقَدْ أَضَلَّهُ فِي أَرْضٍ فَلَاةٍ)) رواه البخاري من حديث أنس بن مالك ـ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ـ : 6309، وهذا لفظه؛ ومسلم: 6896. ، واته: (خوا خۆشحاڵ تره به تۆبه‌ى به‌نده‌كه‌ى له يه‌كێك له ئێوه كه له ووشتره‌كه‌ى كه‌وتۆته خوارێ و ونيشى كردووه له زه‌ويه‌كى چۆڵه‌وانى و بياباندا). وه فه‌رمايشتى: ((لا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى يُحِبَّ لأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ)) البخاري:13، ومسلم:162. واته: (يه‌كێك له ئێوه باوه‌ڕى ته‌واو نيه؛ هه‌تا بۆ براكه‌ى پێى خۆش نه‌بێت ئه‌وه‌ى كه بۆ خۆى پێى خۆشه). مه‌گه‌ر به‌ڕاستى ئه‌و دڵخۆشيه هه‌ندێك له خه‌مبارى و داخدارى هاوڕێيه‌تى ده‌كات، له‌وه‌ى كه هه‌ستى پێده‌كه‌ين و ده‌يبينين له بارودۆخى هه‌ندێك له تۆبه‌كاران بۆ سه‌له‌فيه‌ت له ته نگ و چه‌ڵه‌مه‌و لێ تێكه‌ڵبوون به‌هۆى ئه‌و گومانه زۆرانه‌ى ئه‌هلى به‌تاڵ ڕه‌واج و بره‌ويان پێ ده‌ده‌ن هه‌ندێ جار گه‌رده‌لول و ڕه‌شه‌با ئاسا ڕاست و چه‌پ به تۆبه‌كاران ده‌كات، وه له‌به‌ر پرسيار نه‌كردنيشيان له خاوه‌ن زانستان له ئه‌هلى سووننه‌و جه‌ماعه له‌وه‌دا هه‌ندێ جارى تر. له پێناوى ئه‌وه: بينيم كه چه‌ند ئامۆژگاريه‌ك بنووسم بۆ تۆبه‌كاران بۆ سه‌له‌فيه‌ت، كه‌واشده‌بينم چاره‌سه‌رى هه‌ندێك له‌و تێكه‌ڵى و ته‌نگ و چه‌ڵه‌مانه‌ى كه دووچارى هه‌ندێك له تۆبه‌كاران بووه ده‌كات، وه به‌ڕاستى سوور بووم تێياندا له‌سه‌ر كورتى ده‌سته‌واژه‌و ئاسانيشيان؛ بۆ ئه‌وه‌ى تێگه‌يشتن و وه‌رگرتنيان ئاسان بێت، كه ئومێدم له خواى ميهره‌بان و به‌سۆزو به‌به‌زه‌يىء شاره‌زا ئه‌وه‌يه من و ئه‌وان و تێكڕاى برايانم له‌وه‌دا سوود مه‌ند بكات. وَصَلَّى اللَّهُ وَبَارَكَ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ تَسْليِماً كَثِيْراً. ئامۆژگارى يه‌كه‌م سوپاسء شوكرى خوا ده‌كه‌م له‌سه‌ر ئه‌و به‌خششه به‌ڕاستى نازو به‌خششێكى گه‌وره‌يه خوا به‌هۆيه‌وه ئه‌وه‌ى بيه‌وێت له به‌نده‌كانى منه‌تى له‌سه‌ر ده‌كات، بۆيه باشبه له به‌كاربردنى و سوپاس كردنى. بيرت بێت به‌ڕاستى: چه‌ندين نه‌ناسراوو نه‌زانراو هه‌ن له‌ناو گوماندان، گومانێك ڕووه‌و خۆرهه‌ڵات، ئه‌وه‌كه‌ى تريش ڕووه‌و خۆرئاوا ده‌يبات. نازانێت ده‌رباز بوونى چۆنه؟! وه چه‌نده‌ها نوقم بوو هه‌ن له‌ناو ئاره‌زوودان، به‌ند بووه پێى و نازانێت ساغ وسه‌لامه‌تيه‌كه‌ى كه‌ى ده‌بێت؟! سوپاسى خوا بكه ئه‌ى تۆبه‌كارو بشزانه به‌ڕاستى ئه‌و به‌خششه له لايه‌ن خواوه‌يه‌و به‌س، هيچ هێزو گۆڕانێكى تۆى تێدا نيه، مه‌گه‌ر به خواى شاره‌زاو ميهره‌بان و به‌به‌زه‌يى، ئه‌وه لوتفى له‌گه‌ڵت كردوه‌و ڕێنومايى كردووى و نه‌يمراندى له‌كاتێكدا تۆ غه‌رقى گومان ياخود ئاره‌زوو بووبوويت، له سه‌ره‌تاو كۆتادا سوپاس هه‌ر بۆ ئه‌وه. ئه‌وه ڕێنومايى كردى و ئه‌وه‌شى بۆ ئاسان كردى كه ڕێنومايت بكا بۆ مه‌نهه‌جى سه‌له‌فى صاڵح، چه‌ند زۆره نازو نيعمه‌ته‌كانى له‌سه‌ر من و تۆش، خوا فه‌رمووى:( وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ) إبراهيم: ٣٤. ، واته: (خۆ ئه‌گه‌ر بتانه‌وێ نازو نيعمه‌ته‌كانى خوا بژمێرن، بۆتان ناژمێردرێن). وه وريابه ـ براى تۆبه‌كارم ـ له سه‌رسام بوونء له خۆبايبوون، ياخود منه‌ت له‌سه‌ر خوا بكه‌ى له‌وه‌دا، خوا فه‌رمووى: (كَذَلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَتَبَيَّنُوا )النساء: ٩٤. ، واته: (ئێوه‌ش له‌مه‌وپێش به‌و شێوه‌يه بوون، تا خوا منه‌تى له‌گه‌ڵ كردن، كه‌واته: شته‌كان ڕوون بكه‌نه‌وه‌و په‌له مه‌كه‌ن و له‌سه‌ر خۆو وردبن). وريابه وريابه له گاڵته جاڕى، ياخود به‌كه‌م ڕوانين له خه‌ڵكانى ترو توشبووان له‌وه‌ى كه خوا تۆى سه‌لامه‌ت كردووه، به‌ڵكو سوپاسى خوا بكه له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى كه تۆى سه‌لامه‌ت كردووه‌و تاقى نه‌كردويه‌وه به‌وه‌ى ئه‌وانى پێ تاقى كردۆته‌وه‌و ـ كه توشبووه‌كت بينى ـ بڵێ: ((الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَافَانِي مِمَّا ابْتَلاَكَ بِهِ، وَفَضَّلَنِي عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِيْلاً)) رواه الترمذي في جامعه من حديث أبِي هريرة ـ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ـ وفِي سنده عبد الله بن عمر العمري وهو ضعيف، وللحديث شواهد يرتقي بها إلى الحسن لغيره. ، واته: (سوپاس بۆ ئه‌و خوايه‌ى كه منى سه‌لامه‌ت و بێ كه‌م و كوڕى كردوه له‌وه‌ى تۆى پێ تاقى كردۆته‌وه، وه فه‌زڵى منيشى داوه به‌سه‌ر زۆرێك له‌وانه‌ى درووستى كردوون به ڕێزلێگرتن). به‌سۆزو شه‌فه‌قه‌تبه له‌گه‌ڵيان و به‌زه‌ييت پێياندا بێته‌وه، وه ئومێدى ئه‌وه‌يان بۆ بخوازه كه خوا به تۆى داوه له خێرو ڕێنومايى. وه بشزانه ـ خوا مۆفه‌ق و سه‌ركه‌وتووت بكا ـ بێگومان ده‌بێت ئه‌و هۆكارانه بگريته‌به‌ر كه يارمه‌تيده‌رتن بۆ ڕاست كردنه‌وه‌ى تۆبه‌كه‌ت به گرنگی و چوست و ڕاست گۆى و دڵسۆزيه‌وه. يه‌كه‌م شتيش كه ده‌ستى پێده‌كه‌ى بريتيه له: ئامۆژگارى دووه‌م داواكردنى زانست بنچينه‌يه له به‌ڕاست گه‌ڕاندنى تۆبه‌كه‌ت زانست بنچينه‌يه له ڕاسته‌ڕێكردنى تۆبه‌كه‌ت، ئه‌وه‌ش له‌به‌ر دوو خاڵ: 1 ـ بێگومان گومانه‌كان به‌زۆرى به هۆش و ژيرى و دڵته‌وه هه‌ڵواسراون، كه ڕاستى نه‌كه‌يه‌وه به زانستى به‌سوود؛ ئه‌وا به‌دڵنياييه‌وه ده‌روونى خۆت ده‌بينيه‌وه‌و داواى هاوڕێيه‌تى له‌و گومانانه ده‌كات، له گوفتارو كرده‌وه‌و حاڵ و باڵه‌كانت، به‌ڵكو له بانگه‌وازيشتدا هه‌روه‌كو ئه‌وه حاڵى زۆرێكه له‌و خه‌ڵكانه‌ى كه بازيان داوه له تۆبه‌وه بۆ بانگه‌واز، وايان لێهاتووه بانگ ڕادێڵن و بانگه‌شه ده‌كه‌ن بۆ بانگه‌وازى سه‌له‌فيه‌ت، به‌ڵام تێكه‌ڵه به گومانى ئيخوانى كۆمكارى و خڕكردنه‌وه سه‌ريه‌ك (تجمعيه)، ياخود قوتبى ته‌كفيرى، يان سرورى حزبى، وێنه‌كه سه‌له‌فيه‌ته‌و چێژو بۆنه‌كه‌ش شتێكى تره! بانگه‌وازه سه‌له‌فييه‌كه‌يان واى لێهاتووه له ميانه‌ى چه‌ند پێوه‌رێكى دياريكراو كه بناغه‌كه‌ى چه‌ند شوبوهاتێكه پێش تۆبه‌كردن، له‌گه‌ڵى هاتوون به‌ڵام ڕاستيان نه‌كردۆته‌وه: - ئه‌مه‌يان بانگه‌واز ده‌كات بۆ ئيماڕه‌ت و ميرنشينى بانگه‌وازى...وه ئه‌وه‌يان هه‌ندێك له بنه‌ما سه‌له‌فيه‌كان په‌ك ده‌خات، به بيانووى ئه‌وه‌ى ده‌بێته هۆكارى دڵڕه‌قى، ياخود په‌يوه‌ندى برايه‌تى ده‌پچڕێنێت... - وه ئه‌مه‌شيان بيرى قوتبى دان پێدا ده‌هێنێت... - وه ئه‌وه‌يان بانگه‌شه بۆ حزبايه‌تى ده‌كات... - وه ئه‌مه‌شيان هه‌ڵگرى بيرى هاندان و وروژاندن و جوڵاندنى خه‌ڵكه... - وه ئه‌وه‌يان چادرى خڕكردنه‌وه سه‌ريه‌ك و كۆكردنه‌وه هه‌ڵده‌دات... هه‌موو ئه‌وه‌ش به‌ناوى سه‌له‌فيه‌ته‌وه، بۆ لاى خوايه شه‌كواو گازنده، وه هه‌موومان هى خواين و بۆلاى ئه‌ويش ده‌گه‌ڕێينه‌وه. 2 ـ به‌ڕاستى له‌وانه‌يه گومانێكى گه‌رده‌لوولى گێژه‌ڵووكه‌ت پێ بكات؛ ڕێگه‌و ڕێڕه‌وت له تۆبه كردن بۆ سه‌له‌فيه‌ت ده‌گۆڕێت و وات لێ دێت تێيدا سه‌رگه‌ردان ده‌بيت، ياخود بانگه‌وازى بۆلا ده‌كه‌ى و وا گومان ده‌به‌يت هه‌ق بێت، له كاتێكشدا خودى گومڕاييه! وه هه‌ندێك له خه‌ڵك يارى ده‌كه‌ن به گه‌نجى گه‌ڕاوه بۆ لاى خواو لاف و گه‌زافى زانست و سه‌له‌فيه‌تيش لێ ده‌ده‌ن. ئه‌وه‌ش له‌به‌ر هيچ نيه، ته‌نها له‌به‌ر داوا نه‌كردنيانه بۆ زانستى به‌سوود، وه پرسيار نه‌كردنيان بۆ ئه‌هلى زانست له ئه‌هلى سووننه‌و جه‌ماعه. پێويسته له‌سه‌رت ئه‌ى تۆبه‌كار ـ خوا سه‌ركه‌وتووت بكات ـ داواى زانستى به‌سود بكه‌ى؛ له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ئه‌وه تۆبه‌كه‌ت وه ڕاست ده‌گێڕێء ساغ و دروستى ده‌كات و ڕێگه‌و ڕێڕه‌وه‌كه‌ت هه‌ڵده‌سه‌نگێنێت، جا به‌هۆى ئه‌وه‌وه سه‌لامه‌ت ده‌بيت له گومان و پێخليسكانه‌كان، وه ده‌ربازت ده‌بێت له تۆڕو ڕاوچيه‌كان به‌ويست و سه‌ركه‌وتنى خوا. وه به‌ڵام به‌ڵگه‌كان له‌سه‌ر گه‌وره‌يى زانستء گه‌له‌كه‌ى به‌ڕاستى زۆرو به‌ناوبانگن، جا لێيان باسده‌كه‌م به باسكردنى قسه‌ى خواى به‌رز: ( شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ) آل عمران: 18. واته : (خوا شايه‌تى داوه به‌وه‌ى كه‌وا به‌ڕاستى هيچ په‌رستراوێك نيه به هه‌ق شايسته‌ى په‌رستن بێت ته‌نها ئه‌و نه‌بێت، وه فريشته‌كان و خاوه‌ن زانستانيش شايه‌تى ده‌ده‌ن به‌وه‌ى كه هيچ په‌رستراوێك نيه به هه‌ق شايسته‌ى په‌رستن بێت ته‌نها ئه‌و نه‌بێت، وه خوا هه‌ميشه دادگه‌ره له كارو به‌ڕێوه‌بردنه‌كانى له نێو به‌نده‌كانى، له‌وه‌ى فه‌رمانى پێكردوه‌و له‌وه‌ش قه‌ده‌غه‌ى كردوه، ياخود ئه‌وه‌ى ئه‌ندازه‌ى بۆ كێشاوه يا دروستى كردوه، خوا ده‌سه‌ڵاتدارو كار به‌جێ يه). وه قسه‌ى خوا :( إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ) فاطر: ٢٨. ، واته:(به‌ڕاستى ته‌نها زاناكانن له به‌نده‌كانى خوا كه له خوا ده‌ترسن). وه قسه‌ى خواى به‌رز:( يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ) المجادلة: ١١. ، واته:(ئه‌وانه‌تان كه باوه‌ڕيان هێناوه به‌رز ده‌كاته‌وه، وه ئه‌وانه‌ش كه زانستيان پێدراوه چه‌نده‌ها پله به‌سه‌ر ئيمانداره‌كاندا به‌رزده‌كاته‌وه). وقسه‌ى خواى به‌رز وه‌كو منه‌ت كردن له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ر ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، به‌وه‌ى كه دايبه‌زاندۆته سه‌رى له قورئان و سوننه‌ت و پاراستنى له‌وه‌ى خه‌ڵكى بتوانن گومڕاى بكه‌ن: ( وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِنْ شَيْءٍ وَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ عَظِيمًا ) النساء: ١١٣. ، واته: (ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر ـ صَلَّى اللَّهُ عَڵيْهِ ۆآلِهِ ۆسَلَّم ـ، ئه‌گه‌ر به‌خشش و به‌زه‌يى خوا نه‌بايه به‌سه‌رته‌وه، ئه‌وا هه‌ندێك له‌وان ويستيان گومڕات بكه‌ن، كه به‌س خۆشيان گومڕا ده‌كه‌ن و دڵنياشبه ئه‌وان ناتوانن هيچ جۆره زيانێكت پێ بگه‌يه‌نن، وه خوا قورئان و دانايى به‌سه‌رتدا دابه‌زاندوه‌و ئه‌وه‌ش كه نه‌تده‌زانى فێرى كردووى و به‌خششى خواش به‌سه‌رته‌وه هه‌رده‌م گه‌وره‌و زۆره). كه گرنگى و گه‌وره‌يى زانستت زانى ـ ئه‌ى تۆبه‌كار ـ، و ترسناكى گوێ پێنه‌دانى؛ ئه‌وا بزانه يه‌كه‌م شت كه ده‌ستى پێده‌كه‌يت له زانسته‌كان بريتيه له: ئامۆژگارى سێ يه‌م ده‌ست بكه به فێربوونى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه وه بزانه ـ خوا سه‌ركه‌وتووت بكا بۆ گوێڕايه‌ڵى خۆى ـ من مه‌به‌ستم به بنه‌ماكان به‌س سێ جۆره‌كانى ته‌وحيدو خوا به ته‌نها په‌رستن نيه، به‌ڵكو ئه‌وانم يه‌كه‌مجار مه‌به‌سته، وه دووه‌م جاريش جگه له‌وانم مه‌به‌سته له‌و بنه‌ماو بنچينانه‌ى كه ئه‌هلى سووننه‌و جه‌ماعه له‌سه‌رى كۆبوونه‌وه‌و پێشيانه‌وه له ئه‌هلى بيده‌ع و په‌رته‌وازه‌يى جيابوونه‌ته‌وه: وه‌كو خۆشويستن و ڕق لێبوونه‌وه‌و فه‌رمان به چاكه‌و ڕێگرى له خراپه‌و هه‌ڵوێست ده‌رهه‌ق به هاوه‌ڵان و ڕێزلێنان و به‌رگرى لێكردنيان و هه‌ڵوێستيش به‌رامبه‌ر به كاربه‌ده‌ستان و سه‌رپه‌رشتيارانى كارو بار: (ولّاة الأمور) وهه‌ڵوێست له ئه‌هلى گوناه و تاوانه گه‌وره‌كان و مه‌وقيفيش ده‌رهه‌ق به ئه‌هلى بيده‌ع و قسه ده‌رباره كردنيان و مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ كردنيان و جگه له‌وانه‌ش له‌و بنه‌مايانه‌ى كه ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه له‌سه‌ريان كۆكن و خستووشياننه‌ته نێو كتێبه بيروباوه‌ڕييه‌كانيانه‌وه، بۆ ده‌رخستنى هه‌ق و ڕاستى و جيابوونه‌وه‌ى ئه‌وانيش له ئه‌هلى لادان و فيتنه‌و ئاشووب و ئاره‌زوو په‌رته‌وازه‌يى، گه‌رچيش له بنچينه‌دا كارێكى نا بيروباوه‌ڕييه. جا كه ئه‌و بنه‌ماو بابه‌تانه‌ت ڕێكخست و له‌به‌رت كردن؛ ئه‌وا تۆ ـ به‌ويستى خوا ـ پارێزراو ده‌بيت، له زۆرێك له گومانه‌كان، كه له جيهانى ئيسلامى ڕاست و چه‌پ هه‌ڵده‌كات. وه كاتێك كه زۆرێك له تۆبه‌كاران كه‌مته‌رخه‌م بوون له‌و بابه‌ته، له سه‌ره‌تاى تۆبه‌كه‌يان و ڕوويان نه‌كرده فێربوونى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌و مه‌نهه‌ج و ڕێبازيان؛ وايان لێهاتووه كه تێكه‌ڵ و ناڕێك و به ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌ن به كه‌مترين گومان، داواى سه‌لامه‌تى و ساغى له خوا ده‌كه‌ين. وهه‌ركه‌سێكيش له حاڵيان وردبێته‌وه ئه‌وا به‌ڕاستى وێنه‌و نمونه‌ى زۆر ده‌بينێت له‌سه‌ر ئه‌و ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌و ئاڵۆزى و تێكه‌ڵاوييه. له‌وه‌وه، نمونه‌ى يه‌كه‌م: به‌ڕاستى تۆ ده‌بينيت تۆبه‌كار سووره له سه‌ره‌تاى تۆبه‌كه‌يدا، له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى كه دووربێت له ئه‌هلى بيده‌ع و په‌رته‌وازه‌يى ماوه‌يه‌ك له كات، هه‌ر كه گوێبيستى گومانێك بوو له‌وانه‌ى پۆشاكى سه‌له‌فيه‌تيان پۆشيووه، پوخته‌كه‌ى: = به‌ڕاستى دوورى له ئه‌هلى بيده‌ع و له‌گه‌ڵ دانه‌نيشتنيان وتێكه‌ڵ نه‌بوونيان ڕاست نيه.. وه به‌ڕاستى قازانجى زۆر له كيس و به‌زايه ده‌دات.. = وه كه‌سيش پارێزراو نيه له‌دواى پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، وه بێگومان هاوه‌ڵانيش ـ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ ـ هه‌ڵه‌يان كردووه.. ئيللا ده‌بينيت و دڵى نه‌خۆش بووه، وه ئه‌و گومانه‌ى خواردۆته‌وه‌و تێكه‌ڵ به لاشه‌ى بووه خێراتر له ئاو، كه‌واى لێ هاتووه به‌دڵنياييه‌وه تێكه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌هلى بيده‌ع و شلگيريشه بۆ بنه‌ما سه‌له‌فيه‌كان به‌ناوى سه‌له‌فييه‌تيشه‌وه(((مه‌به‌ستى ئه‌م خاڵه كابرا له سه‌ره‌تادا خاوه‌ن هه‌ڵوێستێكى گونجاوه، به‌ڵام به تێپه‌ڕبوونى كات و گوێگرتنى بۆ ئه‌و گومانانه‌ى سه‌ره‌وه دوچارى ئه‌و ئه‌نجامه ده‌بێت كه نووسه‌ر باسى كرد، وه‌رگێڕ. ))). وه بێگومان ئه‌و تێكه‌ڵ و پێكه‌ڵى و ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌يه‌ش بۆيه دروست بووه؛ به‌هۆى ڕووتێ نه‌كردنى بۆ فێربوونى قورئان و سووننه‌ت به‌پێى تێگه‌يشتنى پێشينى ئه‌و ئوممه‌ته، وه له‌سه‌ر لێكۆڵينه‌وه‌و خوێندنه‌وه‌ى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه، كه ڕووى تێكردبا؛ ده‌يزانى به‌ڕاستى ئه‌و گومانه باتڵ و پووچه‌و جياوازه به حاڵى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه له‌گه‌ڵ ئه‌هلى هه‌واو هه‌وه‌س و بيده‌ع له كۆنء تازه‌شدا، وه ده‌شيزانى كه قسه‌ى كابراى تێكه‌ڵ كار (الملبّس): كه‌س پارێزراو نيه دواى پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَڵيْهِ ۆآلِهِ ۆسَلَّم ـ، وه هه‌موو يه‌كێك هه‌ڵه ده‌كات، به‌ڕاستى وشه‌يه‌كى ڕاسته، به‌ڵام مه‌به‌ستى پێى به‌تاڵ و پووچيه (((كَلِمَةُ حَقٍّ أُرِيدَ بِهَا بَاطِلٌ، وةرطيَرِ.)))، ئه‌وه‌ش به‌ڕاستى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه له هاوه‌ڵان و شوێنه‌كه‌وتوه‌كانيان به چاكه كاتێك كه يه‌كێك له‌وان هه‌ڵه بكات ئه‌وا هه‌ڵه‌كه‌ى له هه‌واو ئاره‌زووه‌وه نه‌بووه، ياخود له شوێن نه‌كه‌وتنى بۆ شوێنه‌وارو ئه‌سه‌ره‌كان، يان گۆڕينى ده‌قه‌كان، يان شوێن كه‌وتنى بۆ ده‌قه لێك چووه‌كان، هه‌روه‌كو حاڵى ئه‌هلى بيده‌ع، به‌ڵكو ته‌نها به‌هۆى نه‌بوونى زانسته به به‌ڵگه‌كه..يان زانستى پێى بوو، به‌ڵام لاى صه‌حيح و دروست نه‌بوو، ياخود جگه له‌وه‌ش له‌وه‌ى كه تێيدا عوزرو پاساويان هه‌يه. له‌وان و له‌وانه‌ش كه شوێنيان ده‌كه‌وون به چاكه قسه‌ى پێغه‌مبه‌ر ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، داده‌به‌زێندرێتء جێ به‌جێ ده‌كرێت:((إِذَا حَكَمَ الْحَاكِمُ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَصَابَ فَلَهُ أَجْرَانِ وَإِذَا حَكَمَ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَخْطَأَ فَلَهُ أَجْرٌ)) رواه البخاري ومسلم. ، واته: (كه حاكم حوكمى داو كۆششى كرد پاشان پێكاى ئه‌وا دوو پاداشتى بۆ هه‌يه، وه كه حوكمى داوو كۆششى كرد پاشان هه‌ڵه‌ى كرد، ئه‌وا پاداشتێكى بۆ هه‌يه). به پێچه‌وانه‌ى ئه‌هلى بيدعه‌ت و په‌رته‌وازه‌يى كه به‌ڕاستى گوێ ناده‌ن به ئاسارو شوێنه‌وار، وعه‌قڵى خۆيان پێش ده‌قه‌كانى قورئان و سوننه‌ت ده‌خه‌ن، به‌ڵكو بنچينه‌و بنه‌ما داده‌نێن جياواز له بنچينه‌كانى ئه‌هلى سوننه‌ت و جه‌ماعه، ئه‌وانه پاساويان بۆ ناهێندرێته‌وه به‌وه‌ى عوزرى پێ هێناوه‌ته‌وه ئه‌و داپۆشه‌رو تێكه‌ڵكارى هه‌ق به ناهه‌ق، وه پۆلێنيان ناكات له پۆلى ئه‌هلى سووننه‌ت و جه‌ماعه‌ت مه‌گه‌ر نه‌زان و جاهيل، ياخود بيدعه‌چيه‌كى چه‌نه‌بازو زۆر بڵێ. له‌وه‌وه، نمونه‌ى دووه‌م:تۆ ده‌بينيت تۆبه‌كار به‌جۆش و خرۆشه له سه‌ره‌تادا له ڕه‌خنه‌گرتنى له ئه‌هلى بيده‌ع، به‌ڵام به‌بێ ڕێخه‌رو زانست، ده‌مێك له كات له‌سه‌ر ئه‌وه به‌رده‌وام ده‌بێت، هه‌ر ئه‌وه‌ى گوێى له شوبهه‌يه‌ك بوو له‌وانه‌ى بانگه‌شه‌ى سه‌له‌فيه‌ت ده‌كه‌ن: - به‌وه‌ى به‌ڕاستى ڕه‌خنه‌گرتن له ڕێگه‌ى ئه‌هلى سوننه‌تء جه‌ماعه‌تدا نيه! - وه بێگومان ڕه‌خنه‌گرتن دڵ ڕه‌ق ده‌كات (((ئه‌وه‌ش له سه‌رسوڕهێنه‌ره‌كانيانه! به‌ڵكو دڵ ڕه‌قى ته‌نها له سه‌رپێچى فه‌رمانه‌كانى خواو پێغه‌مبه‌ره‌وه‌يه ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، نه‌ك له فه‌رمان به‌ردارى بۆيان. چۆن دڵى كه‌سێك ڕه‌ق ده‌بێت كه ڕێگرى له خراپه‌كان ده‌كات، به‌تايبه‌ت بيدعه‌ت و گومڕاييه‌كان؟! وه پێغه‌مبه‌رى خوا ده‌فه‌رمووێت:((تُعْرَضُ الفِتَنُ على القُلُوبِ كالحَصِيرِ عُوداً عُوداً، فأيُّ قَلبٍ أُشْرِبَها نُكِتَتْ فِيهِ نُكْتَةٌ سَوْداءُ، وأيُّ قَلْبٍ أَنْكَرَهَا نُكِتَتْ فِيهِ نُكْتَةٌ بَيْضَاءُ، حَتَّى تصِيرَ: قَلْبَيْنِ عَلَى أبْيَضَ مِثْلَ الصَّفا لا تَضُرُّهُ فِتْنَةٌ ما دَامَتِ السَّمَوَاتُ والأَرْضُ، وَالْآخَرُ أسْوَدَ مُرْبَدّاً كَالْكُوزِ مُجَخِّياً لا يَعْرِفُ مَعْروفاً ولا يُنكِرُ مُنْكَراً إلَّا مَا أُشْرِبَ مِنْ هَوَاهُ)) رواه مسلم: 367. واته: (فيتنه‌كان توشى دڵه‌كان ده‌بن، به‌وێنه‌ى حه‌سير كه دروست كه‌ره‌كه‌ى يه‌ك له‌دواى يه‌ك ده‌يدا له‌يه‌ك، عود عود واته: چيلكه چيلكه، ـ ياخود كه بڵێين: فيتنه به دڵه‌وه ده‌نوسێت، هه‌روه‌كو حه‌سير به‌لاى ئه‌و كه‌سه‌وه ده‌نوسێت كه له‌سه‌رى ده‌خه‌وێت ـ جا هه‌ر دڵێك ئه‌و فيتنه‌و ئاشوبه‌ى چۆ ناوو په‌يوه‌ستى بوو، ئه‌وا خاڵێكى ڕه‌شى دێته‌سه‌رو هه‌ر دڵێكيش ڕه‌تى كرده‌وه ئه‌وا خاڵێكى سپى دێته سه‌ر، هه‌تاوه‌كو ده‌بنه دوو دڵ...يه‌كيان سپيه وه‌كو صه‌فا وايه، واته: هيچ شتێكى پێوه نانوسێت و هيچ فيتنه‌و ئاشوبێكيش زيانى پێ ناگه‌يه‌نێت وكارى تێناكات، هه‌روه‌كو صه‌فا كه به‌ردێكى لووسه‌و هيچ شتێكى پێوه نانوسێت، ئه‌وه‌ى تريشيان ڕه‌شێكى زۆر ڕه‌شه‌و وه‌كو گۆزه‌ى هه‌ڵگه‌ڕاوه‌و سه‌ره‌و خواركراو وايه، چاكه به چاكه نا ناسێت و خراپه‌ش به خراپه نا ناسێت؛ مه‌گه‌ر ئه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ هه‌واوو ئاره‌زووى گونجاوه‌و دێته‌وه).. )))!! - وه به‌ڕاستى فڵان ڕه‌خنه‌ى له تاقمء پێڕه‌كان ده‌گرت كه‌چى به‌و هۆيه‌وه سه‌ر شۆڕو شكست خواردوو بوو!! ئيللا ده‌يبينيت پاشگه‌ز ده‌بێته‌وه، ڕاسته‌وخۆ ئينكارى له‌و بنه‌ما گه‌وره‌يه ده‌كات كه دينى له‌سه‌ر به‌رپابووه، به‌ڵكو له‌وه‌يه له‌دواى ئه‌وه بيبينيت بانگى خه‌ڵك ده‌كات بۆ واز لێ هێنانى ئه‌و بنچينه‌يه به بيانووى ئه‌وه‌ى به‌ڕاستى ڕه‌خنه‌گرتن دڵه‌كان رِةق دةكات. ڕاستى له‌وه‌دا: به‌ڕاستى ئه‌وه بنه‌مايه‌كى گه‌وره‌يه، دينى پاك و بێگه‌ردى له‌سه‌ر بونيات نراوه‌و ده‌رگايه‌كى به‌هێزه بۆ پاراستنى ڕێبازو ڕێڕه‌وى ئه‌هلى سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت له لادان و گۆڕينى، وه په‌رستشێكى گه‌وره‌و نزيكبونه‌وه‌يه‌كى به‌شكۆشه، باوه‌ڕى موسڵمان زياد ده‌كات، به‌ڵام كه به مه‌رجه‌كانى هه‌ستا: له دڵسۆزى و جگه له‌وه‌ش، حاڵى وه‌كو حاڵى هه‌ر په‌رستنێكى تر ده‌بێت ئيمان زياد ده‌كات. گرفت له‌و بنچينه‌دا نيه، به‌ڵكو ته‌نها له‌و كه‌سه‌دايه كه بنچينه‌و بنه‌ماكه جێ به‌جێ ده‌كات، به‌بێ ڕێخه‌ر، كاتێك كه گومان ڕه‌زامه‌ندى قه‌بوڵكرانى له دڵى وه‌رگرت، ئه‌وا ئينكارى بنه‌ماكه ده‌كات له جياتى قه‌ده‌غه‌و ڕێگرى كردنى له ده‌روونى خۆى، له نه‌بوونى جوان جێ به‌جێ كردنى بۆ بنه‌ماكه. بۆيه‌ش نه‌مان بينيوه له پێشه‌وايانى ڕێنومايى له هاوه‌ڵان ـ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ ـ وشوێنكه‌وتووانيان و شوێنكه‌وته‌ى شوێنكه‌وتووانيان به چاكه؛ ئيللا زوهدو ته‌قواو خواناسى و خۆپارێزى و ترسان و دڵ نه‌رمى نه‌بێت، له‌گه‌ڵ زۆرى ڕه‌خنه‌گرتن و قسه‌كردنيشيان له‌سه‌ر پياوان ـ الرجال ـ وتاقم و پێڕه‌كانيش. ئه‌مه عه‌بدوڵڵاى كوڕى موباڕه‌كه....وئه‌مه‌ش ئه‌حمه‌دى كوڕى حه‌نبه‌ل... وئه‌مه‌ش يه‌حياى كوڕى موعين...وئه‌مه‌ش عه‌لى كوڕى مه‌دينى... وئه‌مه‌شيان ئه‌بو حاته‌مى ڕازى...وئه‌مه‌ش بوخارى... هه‌موويان ژياننامه‌يان دره‌وشاوه‌يه به زوهدو ديندارى و له خوا ترسان و خۆپارێزى و خواناسى. ئه‌و تێكه‌ڵ كردن و بێ سه‌رو به‌رو كوێرانه ڕێكردنه هۆكاره‌كه‌ى نه‌بوونى ئيخڵاص و دڵسۆزى و ڕاستگۆييه له گه‌ڕانه‌وه بۆ لاى خوا، وتۆبه‌كاريش له سه‌ره‌تاوه ڕووى نه‌كردۆته فێربوونى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌ت. له پێناوى ئه‌وه ـ براى تۆبه‌كارم ـ پێويسته له‌سه‌رت كه وريابيت له وێنه‌ى ئه‌و هه‌ڵدێره ترسناكه، وه به‌ڕاستى بشزانيت كه ده‌ربازبوونت بۆ نيه له‌و گومانه بڵاوانه‌و له‌و هه‌ڵدێره له‌ناو به‌رانه؛ مه‌گه‌ر خوا سه‌ركه‌وتووت بكات و ده‌ستت كردبێت به فێربوونى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌ت، ده‌ى سوربه له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته به كۆشش و چوست و چالاكى و نيازو بڕيارێكى پته‌وو به‌هێزه‌وه: (خُذُوا مَا آَتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ ) البقرة: ٦٣ .، واته: (ئه‌وه‌ى پێمان داوون به‌هێزو تينه‌وه وه‌رى بگرن). وه به ڕاست گۆى و دڵسۆزيش: ( وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ ) العنكبوت: ٦٩.، واته: (ئه‌وانه‌ى له پێناوى ئێمه‌دا تێكۆشاوون، ئه‌وا به‌دڵنياييه‌وه ڕێنوماييان ده‌كه‌ين بۆ ڕێگاكانى خۆمان (((هه‌ڵبه‌ت مه‌به‌ست پێى ڕێگاكانى سه‌رفرازى و گه‌يشتن به ڕه‌زامه‌ندى خواى گه‌وره‌و ده‌ست خستنى به‌هه‌شته؛ نه‌ك مه‌به‌ست پێى بواردان به حزبايه‌تى و پارچه پارچه گه‌ريه‌تى و ڕه‌واييه‌تيان بێت، وه‌رگێڕ. )))، وه بێگومانيش خوا هه‌رده‌م له‌گه‌ڵ چاكه‌كاران دايه). وه دڵنيابه له قسه‌ى خواى به‌رز: (وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا يُوعَظُونَ بِهِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِيتًا وَإِذًا لَآَتَيْنَاهُمْ مِنْ لَدُنَّا أَجْرًا عَظِيمًا ) النساء. 66 -67، واته:(جا ئه‌گه‌ر به‌ڕاستى ئه‌وانه به‌گوێره‌ى ئه‌وه‌ى ئامۆژگاريان پێى ده‌كرێت ڕه‌فتاريان بكردبا، ئه‌وه باشتر بوو بۆيان و دامه‌زراوتر ده‌بوون له‌سه‌ر حه‌ق و ڕاستى. ئينجا ئه‌وكاته به‌دڵنياييه‌وه له لايه‌ن خۆمانه‌وه پاداشتى گه‌وره‌مان پێده‌به‌خشين). وه وريابه له سست و لاوازى و داته‌پين له‌وه‌ى كه توشت ده‌بێت له ڕێگاى خوا، وه بێ ئاگا نه‌بن له فه‌رمايشتى خوا:( فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ ) آل عمران: ١٤٦. ، واته: (كه‌چى ئه‌وانه‌شيان كه‌مان و نه‌كوژران، له‌به‌ر ئه‌و ناڕه‌حه‌تييه‌ى كه له ڕێگه‌ى خوادا تووشيان بوو، هيچ كات لاوازو بێ تين و سستيش نه‌بوون له جيهادو سه‌ريشيان بۆ دوژمن دانه‌خست و پشتيان له جيهاد هه‌ڵ نه‌كرد، خواش خه‌ڵكانى به ئارام و خۆگرى خۆش ده‌وێت). ئامۆژگارى چواره‌م زانست وه‌رمه‌گره مه‌گه‌ر له‌وه‌ى سوننيه‌و به سوننه‌ته‌وه ناسراوه پێشه‌وا موحه‌ممه‌دى كوڕى سيرين فه‌رموويه‌تى: (إنَّ هَذَا الْعِلْمَ دِيْنٌ فَانْظُرُوا عَمَّنْ تأْخُذُونَ دِينَكُمْ). واته: (به‌ڕاستى ئه‌و زانسته دينه، جا بڕوانن دينه‌كه‌تان له كێ وه‌رده‌گرن). وه هه‌روه‌ها فه‌رموويه‌تى: (لَمْ يَكُونُوا يَسْأَلُونَ عَنِ الْإِسْنَادِ فَلَمَّا وَقَعَتِ الْفِتْنَةُ قَالُوا سَمُّوا لَنَا رِجَالَكُمْ. فَيُنْظَرُ إِلَى أَهْلِ السُّنَّةِ فَيُؤْخَذُ حَدِيثُهُمْ، وَيُنْظَرُ إِلَى أَهْلِ الْبِدَعِ فَلاَ يُؤْخَذُ حَدِيثُهُمْ) رواهُما مسلم فِي مقدمة صحيحه.، واته: (پرسياريان له ئيسناد نه‌ده‌كرد، به‌ڵام كاتێك فيتنه ڕويدا گوتيان: ناوى پياوه‌كانتانمان بۆ ببه‌ن و پێمان بڵێن (((مامۆستاو شێخ و ڕاويه‌كانتان، وه‌رگێڕ.))). جا سه‌يرى ئه‌هلى سوننه ده‌كرێت و قسه‌كانيان وه‌رده‌گيردرێت، وه سه‌يرى ئه‌هلى بيده‌عيش ده‌كرێتء قسه‌كانيان وه‌رناگيردرێت). وه كاتێك هه‌ندێك له تۆبه‌كاران كه‌مڕه‌وييان كرد له ناسينى ئه‌و بنه‌ماو ڕێساو ياسايانه؛ وايان لێ هات دووچارى گومانه‌كان ببن، وه شوێنێكيش بن بۆ گاڵته‌و گه‌پى زۆرێك له‌وانه‌ى خۆيان ده‌ده‌نه پاڵ زانست و سه‌له‌فييه‌ت، هه‌ر كه‌سێك كه دێت و بانگه‌شه‌ى زانست ده‌كات، ياخود وا ده‌رده‌خات كه په‌يوه‌ندى به گه‌وره خاوه‌ن زانستان له ئه‌هلى سووننه هه‌يه؛ مه‌گه‌ر ده‌بينيت گه‌نجى تۆبه‌كار به‌ده‌وريه‌وه هاڵاون، به‌بێ پشكنينى ڕاستيه‌كه‌ى و وردبوونه‌وه له ژياننامه‌كه‌ى، جا كاتێك كه ئه‌ويش بينى به‌ڕاستى شوێنكه‌وتووانى زۆربوون له ده‌ورى و خۆشه‌ويستانيشى شه‌يداى بوون؛ ئه‌وه‌ى كه ده‌يشارده‌وه‌و مه‌يلى بۆ ده‌كرد ده‌رى ده‌خات و ده‌شيبينيت بانگه‌شه‌ى ئيماڕه‌ت و ميرنيشينى بانگه‌وازى ده‌كات، يان: هه‌ڵدانى خێمه‌و ده‌وارى كۆبوونه‌وه‌و گردبوونه‌وه، يا: جگه له‌وه‌ش كه پێچه‌وانه‌يه بۆ بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت.ئه‌وكاته تێكه‌ڵى و ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌ى تۆبه‌كاران ده‌ست پێده‌كات، وه دابه‌شبوونيان بۆ دوو به‌ش و سێ به‌ش: بۆ لايه‌نگرو دژو بێلايه‌ن. وه ئه‌و ده‌به‌رێك ڕاچوون و ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌يه‌ش ته‌نها له‌به‌ر دوو خاڵان ڕوويدا: 1ـ ڕوو نه‌كردنه زانستى به‌سوود له‌لايه‌ن تۆبه‌كارانه‌وه، به‌تايبه‌ت زانستى بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت؛ ئه‌وه‌ش چونكه به‌ڕاستى زانست پارێزه‌رى هاوه‌ڵه‌كه‌يه‌تى له پێخليسكان. نابينيت چۆن زانست ئه‌بو به‌كره‌ى ـ رَضِي اللَّه عَنْهُ ـ پاراست له ڕۆژه‌كانى جه‌مه‌ل، كاتێك دايكى ئيمانداران عائيشه‌يان ـ رَچِێ اللَّهُ عَنْهَا ـ پێش خست وفه‌رمايشتێك ئه‌بو به‌كره‌ى پاراست كه گوێى له پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَڵيْهِ ۆآلِهِ ۆسَلَّم ـبوو بوو، كه فه‌رموويه‌تى: كاتێك كه هه‌واڵى مردنى كيسڕاو دانانى كچه‌كه‌شى له شوێنى پێگه‌يشت: ((لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَلَّوْا أَمْرَهُمْ امْرَأَةً))، واته: (سه‌ركه‌وتوو نابێت گه‌لێك كاروبارى خۆيان بده‌نه ده‌ست ئافره‌تێك). كاتێك ئاژاوه‌كه ڕوويدا ئه‌بو به‌كره ئه‌و فه‌رمايشته‌ى بيركه‌وته‌وه‌و پاراستى له‌وه، كه فه‌رمووى: خوا پاراستمى به شتێك كه گوێم له پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ بوو، كاتێك كيسڕا له‌ناو چوو، فه‌رمووى: كێيان داناوه به جێنيشينى؟ گوتيان: كچه‌كه‌ى، پێغه‌مبه‌ريش ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، فه‌رمووى: ((لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَلَّوْا أَمْرَهُمْ امْرَأَةً))، واته: (سه‌ركه‌وتوو نابێت گه‌لێك كاروبارى خۆيان بده‌نه ده‌ست ئافره‌تێك). فه‌رمووى: كاتێك عائيشه هات ـ واته: بۆ به‌صڕه‌ى ـ فه‌رمايشتى پێغه‌مبه‌رى خوام ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، بيركه‌وته‌وه‌و خوا به‌هۆيه‌وه پاراستمى رواه البخاري: 7099، والنسائي: 5403، والترمذي: 2365،= =وهذا لفظه. 2 ـ نه‌گه‌ڕانه‌وه بۆ لاى خاوه‌ن زانستان، كه له پێشتره پرسيار له خاوه‌ن زانستان و فێرخوازانى له ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه بكرێت، له‌وه‌ى كه زانستى پێ يه به‌و پياوه‌ى كه مه‌به‌سته سوودى لێ ببيندرێت و پرسيارى لێده‌كرێت. - ئايا له فێرخوازانى زانسته‌و سه‌له‌فييه، يان: نا؟ - وه ئايا ده‌رسى خوێندووه به خوێندنێكى زانستى ڕاست و دروست، به ڕوانگه‌يه‌ك كه شياو بێت زانست له لاى وه‌ربگيردرێت، ياخود: نا؟ كه وه‌ڵامه‌كه به نه‌خێر بوو؛ ئه‌وه به‌ڕاستى كاره‌كه ته‌واوبوو سوپاس بۆ خوا، وه كه به به‌ڵێ و ئه‌رێش بوو؛ ئه‌وه به‌ڕاستى سوودى لێ ده‌بيندرێت، به‌ڵام به‌بێ زياده‌ڕۆيى تێداكردن، به‌ڵكو له شوێن و پله‌ى خۆى داده‌ندرێت. و ئه‌وه خاڵێكى گرنگه، كه بريتى يه له: جياكارى له نێوانى ئه‌هلى عيلمى په‌روه‌رده‌كارو مه‌رجه‌عيه‌ى زانستى و كاتى به‌ڵاو سه‌غڵه‌تيه‌كان، وه‌كو دوو پێشه‌واكه: مُحمد ناصر الدين الألبانِي، وعبد العزيز بن عبد الله بن باز ـ ڕه‌حمه‌تى خوايان لێ بێت ـ ، وه ئه‌وه‌ش كه لێيان ماوه له زانا په‌روه‌رده‌كاره‌كان، وه‌كو: شێخ مُحمد بن صالِح العپيمين (((دياره مه‌به‌ستى نووسه‌ر ئه‌وه‌يه كه ئه‌وكاته ئه‌و زانا مه‌زن و لێهاتووه‌ى ئيسلام له ژياندا مابوو، به‌ڵام دياره جه‌نابيان له ساڵى 1421كۆچيه‌وه كۆچى دوايى كردوه، بۆيه داواكارين له خواى په‌روه‌ردگار كه له به‌ڕێزيان و تێكڕاى زانايان و مامۆستايان و كه‌سءكارمان خۆشببێت، وئه‌وانه‌شيان كه له ژياندا ماوون بپارێزێت، وه‌رگێڕ.)))، وشێخ صالح بن فوزان الفوزان، وشێخ رَبيع بن هادى المدخلي، وشێخمان مقبل بن هادى الوادعى (((وه هه‌روه‌ها زاناو پايه‌دار پێشه‌وا :(موقبيل)ـيش له ساڵى1422ى كۆچى، كۆچى دوايى كردوه، خوا پله‌و پايه‌ى به‌رز بكات و لێى خۆش بێت له‌سه‌ر خزمه‌تى بۆ ئيسلام و موسڵمانان، وه‌رگێڕ.)))، وه جگه له‌وانه‌ش له‌وانه‌ى كه له پله‌ى ئه‌واندان، له ئه‌هلى زانست و فه‌توا له ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه، ئا ئه‌وانه پله‌و پايه‌ى خۆيان هه‌يه. وه له نێوان قوتابيانى زانستى ده‌ركه‌وتوو ئه‌وانه‌ى كه زانستيان زاندراوه‌و سوننى بوونيشيان ده‌ركه‌وتووه له ڕێگه‌ى په‌رتووكه‌كانيان، وه له ڕێگه‌ى ته‌زكيه‌ى ئه‌هلى زانستى په‌روه‌رده‌كاريش بۆيان، ئه‌وانه‌ش پله‌و پايه‌ى خۆيان هه‌يه. وه له نێوان ئه‌وانه‌ش كه له خوار ئه‌وانن له فێرخوازانى زانست، ئه‌وانه‌ى كه سه‌له‌فى بوونيان زانرداوو تواناشيان له‌سه‌ر فێربوون ناسراوه. ئامۆژگارى پێنجه‌م پێويستيه‌تى گه‌ڕانه‌وه بۆ لاى گه‌وره خاوه‌ن زانستان له بابه‌ته گرنگه‌كان ئه‌هلى زانستى په‌روه‌رده‌كار ئه‌وانه‌ن كه خه‌ڵكى بۆ لايان ده‌گه‌ڕێته‌وه، له بابه‌ته گرنگه‌كان؛ به‌تايبه‌ت ئه‌و بابه‌ته‌ى كه قازانجى بۆ ئوممه‌تى ئيسلامى له‌سه‌ر به‌رپا ده‌بێت، وه كه تۆ بڕوانيته حاڵى سه‌ره‌تاييه‌كان له پێشينى چاك، ده‌بينيت سووربوون له‌سه‌ر گه‌ڕانه‌وه بۆ لاى گه‌وره خاوه‌ن زانستان ئه‌وانه‌ى كه له‌سه‌رده‌مياندا بوون، به‌تايبه‌ت له‌و حوكمانه‌ى كه ته‌بديع و به كافر دانانى له‌سه‌ر به‌رپا ده‌بێت (((ئه‌وه‌ش ماناى وانيه كه فێرخوازى زانست هه‌رگيز حوكم له‌سه‌ر بابه‌ته‌كان نادات؛ به‌ڵكو ته‌نها مه‌به‌ست ئه‌وه‌يه كه حوكم نه‌دات له‌سه‌ر بابه‌ته سه‌غڵه‌ت و كاره‌ساته‌كان، له سه‌ره‌تادا به‌تايبه‌ت لێكچووه‌كانيان، به‌ڵام بابه‌ته ڕوون و لێك نه‌چووه‌كان، ئه‌وه پێويست ناكات گه‌ڕانه‌وه تێياندا بۆ لايان.))). - ئه‌مه يه‌حياى كوڕى يه‌عمه‌رى به‌صڕى و حومه‌يدى كوڕى عه‌بدوڕڕه‌حمانى حميه‌رى به‌صڕيه له كاتێكدا كه قه‌ده‌ريه‌ت له سه‌رده‌مياندا ده‌ركه‌وت، وه دژايه‌تيان هه‌بوو بۆ بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه وا پێويستى ده‌كرد كه به كافر دابندرێن، ياخود به بيدعه‌چى و ده‌ربكرێن له بازنه‌ى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌وه، په‌له‌يان نه‌كرد له حوكم دانه سه‌ريان، به‌ڵكو ڕۆيشتنه لاى ئه‌وانه‌ى كه مه‌ڕجه‌عيه‌تى زانستيان هه‌يه له ئه‌هلى زانست و فه‌توا، كه ئه‌ويش بريتيه: له عه‌بدوڵڵاى كوڕى عومه‌رى كوڕى خه‌ططاب ـ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا ـ هه‌واڵيان پێدا به‌وه‌ى ڕوويداوه له لاى ئه‌وان، ئه‌ويش فه‌تواى بۆدان به گومڕاييه‌تى قه‌ده‌ريه‌كان و لادانيان. يه‌حياى كوڕى يه‌عمه‌ڕ ده‌فه‌رمووێت: يه‌كه‌م كه‌س كه له به‌صڕه قسه‌ى ده‌رباره‌ى قه‌ده‌ر كرد (((واته: به نه‌فى كردنى قه‌ده‌ر، كه بيدعه‌ى داهێناو پێچه‌وانه‌ى ڕاستى كرد. وه‌رگێڕ. )))، مه‌عبه‌دى جوهه‌نى بوو، من و حومه‌يدى كوڕى عه‌بدوڕڕه‌حمانى حميه‌رى ڕۆيشتين بۆ حه‌ج ياخود بۆ عومڕه، گوتمان: كه گه‌يشتباين به يه‌كێك له هاوه‌ڵانى پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، جا يه‌كسه‌ر پرسيارمان لێ كردبا ده‌رباره‌ى ئه‌وه‌ى ئه‌وانه ده‌يڵێن ده‌رباره‌ى قه‌ده‌ر: عه‌بدوڵڵاى كوڕى عومه‌رى كوڕى خه‌ططابمان بۆ ڕێككه‌وت و كۆبووينه‌وه له‌ناو مزگه‌وت، من و هاوه‌ڵه‌كه‌م له ئامێزو باوه‌شمان گرت و ده‌ورمان لێيدا يه‌كمان له ڕاستى و ئه‌ويتريش له چه‌پى، جا وام گومان برد هاوڕێكه‌م قسه‌كان ده‌داته من، گوتم: ئه‌ى باوكى عه‌بدوڕڕه‌حمان به‌ڕاستى له‌لاى ئێمه خه‌ڵكانێك ده‌ركه‌وتوون قورئان ده‌خوێننه‌وه‌و شوێن زانستيش ده‌كه‌ون و داواى ده‌كه‌ن، وه باسى حاڵ وبارو دۆخيان كرا، وه به‌ڕاستى وا گومان ده‌به‌ن كه قه‌ده‌ر نيه‌و قه‌ده‌رى خواو زانستى پێش شته‌كان نه‌كه‌وتووه، به‌ڵكو كاتێك خواش شته‌كان ده‌زانێت كه ڕووده‌ده‌ن (((قال الإمام العلامة محيي الدين النووي ـ رحمه الله تعالى ـ في شرح مسلم: (واعلم أن مذهب أهل الحق إثبات القدر، ومعناه أن الله تبارك وتعالى قدر الأشياء في القدم، وعلم سبحانه أنها ستقع في أوقات معلومة عنده سبحانه وتعالى وعلى صفات مخصوصة، فهي تقع على حسب ما قدرها سبحانه وتعالى، وأنكرت القدرية هذا وزعمت أنه سبحانه وتعالى لم يقدرها ولم يتقدم علمه سبحانه وتعالى بها، وأنها مستأنفة العلم، أي إنما يعلمها سبحانه بعد وقوعها، وكذبوا على الله سبحانه وتعالى وجل عن أقوالهم الباطلة علوا كبيرا، وسميت هذه الفرقة قدرية لإنكارهم القدر)، المنهاج شرح صحيح مسلم بن الحجاج للنووي: 18/21. واته: پێشه‌واو زۆر زانا محيي الدين النووي ـ رَحِمَهُ الله تَعَالَى ـ له ڕاڤه‌ى موسليمدا فه‌رموويه‌تى: (بزانه كه ڕێڕه‌وى ئه‌هلى هه‌ق و ڕاستى جێگيركردنى قه‌ده‌ره، وه ماناكه‌شى به‌ڕاستى خوا ـ تَبَارَكَ وَتَعَالَى ـ له ئه‌زه‌له‌وه شته‌كانى ئه‌ندازه كێشاوون، وه زانيويشيه‌تى ـ سُبْحَانَهُ ـ كه به‌دڵنياييه‌وه ڕووداوه‌كان ڕووده‌ده‌ن له كاته دياريكراوه‌كان كه لاى خوا ـ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ـ ڕوونه، وه به چ صيفه‌ت و شێوه‌يه‌كيش ڕووده‌ده‌ن هه‌ر ڕوونه، ئه‌م ڕووداوانه ڕووده‌ده‌ن به‌و شێوه‌يه‌ى خواى گه‌وره ـ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ـ دياريكردوه، قه‌ده‌ريه‌كان ئينكارى ئه‌وه ده‌كه‌ن وايان گومان برد كه به‌ڕاستى خوا ـ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى ـ ئه‌ندازه‌ى شته‌كانى نه‌كێشاوه وه زانستيشى ـ سُبْحَانَهُ ـ پێى پێش نه‌كه‌وتووه، وه به‌ڕاستى خوا ـ سُبْحَانَهُ ـ دواى ڕوودانيان ده‌يانزانێ، درۆيان به‌ناوى خواوه كرد پاكى و به‌رزى و شكۆ بۆ خوا له قسه پووچه‌كانيان به‌رزيه‌كى گه‌وره، وه ئه‌م كۆمه‌ڵه‌يه‌ش قه‌ده‌رييان پێ گوترا؛ چونكه ئينكارى (قه‌ده‌ر)ـيان كرد). وه‌رگێڕ. ))). فه‌رمووى: كه به‌وانه گه‌يشتى پێيان بڵێ: كه به‌ڕاستى من لێيان به‌ريم، وه بێگومان ئه‌وانيش له‌من به‌رين، وه سوێند به‌وه‌ش كه عه‌بدوڵڵاى كوڕى عومه‌ر سوێندى پێ ده‌خوات، ئه‌گه‌ر بۆ يه‌كێك له‌وان هه‌بێت به‌وێنه‌ى كێوى ئوحود له زێڕو بيبه‌خشێت له پێناوى خوا، خوا لێى وه‌رناگرێت، تا باوه‌ڕ به قه‌ده‌ر نه‌هێنێت پاشان فه‌رمووى: حدثنِي أبِي...الخ" رواه مسلم: 93. - ئه‌مه‌ش زوبه‌يدى كوڕى حارپى ياميه، كاتێك موڕجيئه له سه‌رده‌ميدا سه‌ريان هه‌ڵدا و بينى موخاله‌فه‌و جياوازييان بۆ بنه‌ماكانى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه هه‌يه، كه‌وا پێويست ده‌كات ده‌ربكرێن له بازنه‌ى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه، په‌له‌ى نه‌كرد له حوكم دانه سه‌ريان، به‌ڵكو چوو بۆ لاى ئه‌وكه‌سه‌ى كه مه‌رجه‌عيه‌تى زانستى هه‌يه له سه‌رده‌مى خۆيدا، له ئه‌هلى زانست و فه‌توا، ئه‌وانه‌ى كه زانستيان له گه‌وره هاوه‌ڵان وه‌رگرتووه، كه ئه‌ويش بريتى بوو: له ئه‌بو وائيل شه‌قيقى كوڕى سه‌له‌مه‌ى ئه‌سدى كوفى، زوبه‌يد هه‌واڵى پێدا به‌وه‌ى ڕوويداوه، ئه‌بو وائيلش فه‌تواى بۆدا به ده‌قێكى پێغه‌مبه‌رى خواـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ،كه گوزارشت ده‌كات بۆ پووچى گومانى موڕجيئه...وه لادانيان له ئه‌هلى سوننه، كه زوبه‌يد گوتى: كاتێك موڕجيئه ده‌ركه‌وت هاتمه لاى ئه‌بو وائيل و ئه‌وه‌م بۆ باس كرد، گوتى: عه‌بدوڵڵا پێى گوتووم: كه پێغه‌مبه‌رى خوا ـ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّم ـ، فه‌رموويه‌تى: ((سِبَابُ الْمُسْلِمِ فُسُوقٌ، وَقِتَالُهُ كُفْرٌ)) (((المناوي ده‌فه‌رمووێت: (وقتالُ الـمسلم أخاه في الدين وإنْ لـم يكن من النسب كفرٌ أي يشبه الكفر من حيث إنه من شأن الكفار، فأطلق عليه الكفر لشبهه به أو أراد الكفر اللغوي وهو التغطية لأنَّ حق الـمسلم على الـمسلم أنْ يُعينه وينصره ويكف عنه أذاه)، فيض القدير: 4 / 505، وانظر الفتح: 1 / 150. وه‌رگێڕ. ))) رواه البخاري: 48، ومسلم: 218. ، واته: (جنێودان به موسڵمان فاسيقى و له ڕێ ده‌رچوونه، وه‌كوشتاركردنيشى به‌شێكه له بێ باوه‌ڕى). كه تۆ به‌راورد بكه‌ى له نێوان حاڵى ئه‌وانه له‌گه‌ڵ حاڵ و بارو دۆخى ئه‌هلى زانست و فه‌توا له سه‌رده‌مى خۆياندا و له حاڵى زۆرێكيش له تێكه‌ڵ و پێكه‌ڵان و گرفتاران له تۆبه‌كه‌يان له‌و سه‌رده‌مه‌ى خۆمان؛ جياوازيه‌كى گه‌وره‌ت له نێوانياندا چنگ ده‌كه‌وێت. ئه‌وان سووربوون له سه‌ر ئه‌و ڕێساو ياسايه، په‌له‌يان نه‌ده‌كرد له حوكمدان له‌سه‌ر ئه‌و كه‌سه‌ى كه لادانى لێ ده‌ركه‌وتووه، له ڕۆڵه‌كانى سه‌رده‌مى خۆيان، تا ئه‌وه‌يان نه‌خستبا ڕووى ئه‌هلى زانست و فه‌توا له ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه؛ وه كاتێك فه‌تواكه‌يان بيستووه؛ به خرێكانيان قه‌پيان لێ گرتووه‌ء خۆشيان له‌و لاده‌رو پێچه‌وانانه بۆ ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه به‌دوور گرتووه. به‌ڵام ئه‌مڕۆكه كه‌مت ده‌ست ده‌كه‌وێت كه كه‌سێك له‌سه‌ر ئه‌و ڕێساوو ياسايه سووربێت، به‌ڵكو كه‌سى وه‌هات ده‌ست ده‌كه‌وێت كه گوێ نادات به قسه‌ى ئه‌هلى زانست و فه‌توا له هۆشدارييان له ئه‌هلى هه‌واو ئاره‌زوو بيده‌ع، وه دژايه‌تى فه‌تواكانى ئه‌هلى زانست ده‌كه‌ن و ده‌يانگۆڕن، داواى سه‌لامه‌ت و عافيه‌ت له خوا ده‌كه‌ين. كۆتايى له كۆتاييدا: ئامۆژگارى هه‌موو برايه‌ك ده‌كه‌م كه ده‌ربازبوون و به‌خته‌وه‌رى ده‌وێت، له هه‌ردوو ماڵه‌كه: • كه په‌يوه‌ست بێت به مه‌نهه‌جى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه‌و ڕێبازه‌كه‌شيان بۆ ئه‌وه‌ى سه‌لامه‌ت بێت له‌و گومانه گومڕاكارانه. • وه ڕاستگۆ بێت له تۆبه‌كه‌ى، سووريش بێت له‌سه‌ر گرتنه به‌رى هۆكاره يارمه‌تيده‌ره‌كان له‌سه‌ر به‌رده‌وامى، به پشت به‌ستن به خواى شاره‌زاوو به‌سۆزو ميهره‌بان. • وه په‌نا بۆ خوا به‌رێت و له‌به‌ر ده‌سته‌كانيدا بڵاڵێته‌وه‌و داواى يارمه‌تى و سه‌ركه‌وتن بكات. داوا له خوا ده‌كه‌م كه‌من و ته‌واوى برايانم سه‌ركه‌وتوو بكات بۆ ئه‌وه‌ى پێى خۆشه و لێى ڕازيه و فيتنه‌و ئاشوبيشمان لێ دووربخاته‌وه، ئه‌وه‌ى ئاشكراو ئه‌وه‌شى نادياره و يارمه‌تيمان بدات له‌سه‌ر سه‌رخستنى ڕێگه‌ى ئه‌هلى سوننه‌و جه‌ماعه و به‌رده‌واميشمان بكات له‌سه‌ر ئه‌وه. وَصَلَّى اللَّهُ وَبَارَكَ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ تَسْليِماً كَثِيْراً. نووسينى: أحمد بن محمد الشِّحَّيِّ (باوكى عبد الله) الإمارات العربية المتحدة، رأس الخيمة ـ الرمس وه‌رگێڕانى: جيهاد ئه‌حمه‌د شه‌وى 11ى موحه‌ڕڕه‌مى 1433ى كۆچى كۆمارى ميسرى عه‌ره‌بى پێداچوونه‌وه‌ى جارێكى تر شه‌وى 11ى موحه‌ڕڕه‌مى ساڵى 1435ى كۆچى كوردستانى ئێراق |
