|
فەرموودەعه‌قیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وته‌ی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی ره‌مه‌زانگۆشەی فه‌توا
|
ئه‌ستێره‌کانی به‌خت هه‌وه‌ڵ بڕیاردانێکی کۆنه له‌پۆشاکێکی نوێدا !! ئه‌ستێره‌کانی به‌خت هه‌وه‌ڵ بڕیاردانێکی کۆنه له‌پۆشاکێکی نوێدا !! پێشه‌كى : إن الحمد لله نحمده ، ونستعينه ، ونستغفره
، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ، ومن سيّئات أعمالنا من يهده الله فلا مضلّ له ، ومن
يضلل فلا هادي له ، وأشهد أن لا اله الا الله وحده لاشريك له ، وأشهد أنّ محمداً عبده
ورسوله ، أمّا بعد : به‌ڵگه نه‌ويسته به‌ديهێنانى جنۆكه‌و مرۆڤ مه‌به‌ستێكى دياريكراوى هه‌يه وبێ مه‌به‌ست نييه ، مه‌به‌سته‌كه‌ش په‌رستنى خواى باڵا ده‌ست و ناسينى ئه‌و زاته بێگه‌رده‌يه و هاوه‌ڵ بڕيارنه‌دانه بۆى له‌هه‌ر سێ به‌شه‌كه‌ى خوا به‌يه‌ك دانان ( التوحيد ) دا كه بريتين له : يه‌كه‌م : به‌ته‌نها دانانى خوا له په‌روه‌ردگارێتى ( توحيد الربوبية ) . دووه‌م : به‌ته‌نها دانانى خوا له ناو و سيفه‌ته‌كان ( توحيد الاسماء والصفات ) . سێيه‌م : به‌ته‌نها دانانى خوا له په‌رستراوێتيدا ( توحيد الألوهية ) . خواى په‌روه‌ردگار فه‌رمويه‌تى : ( وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْأِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ) ( سورة الذاريات : 56 ) ، پێشه‌وا ( ابن كثير ) له‌ڕاڤه‌ى ئه‌م ئايه‌ته‌دا فه‌رمويه‌تى : ته‌نها بۆ ئه‌وه دروستم كردون فه‌رمانيان پێبكه‌م به‌په‌رستنم ، نه‌ك له به‌ر ئه‌وه‌ى پێويستيم پێيان هه‌بێ ( تفسير القرآن العظيم : 4 : 1778 ) ، كه‌واته : پێويسته موسڵمانان خوا بپه‌رستن به‌بێ هيچ جۆره هاوه‌ڵ بڕياردانێك ، ئه‌و جۆره يه‌كخوا په‌رستيه‌ش كه‌په‌يوه‌ندى به‌م بابه‌ته‌وه هه‌بێ به‌يه‌ك دانانى خوايه له ناوو سيفه‌ته‌كانه . مه‌به‌ست له به‌ته‌نها دانانى خوا له ناو و سيفه‌ته‌كانيدا ( توحيد الاسماء والصفات ) مه‌به‌ست له‌خوا به‌يه‌ك دانانى ناو و سيفاته‌كان چيه ؟ موسڵمانى يه‌كخوا په‌رست : مه‌به‌ست له‌خوا به‌يه‌ك دانانى ناو و سيفه‌ته‌كان : بريتييه له باوه‌ڕهێنان به‌و ناو وسيفاتانه‌ى خواى په‌روه‌ردگار كه له قورئانى پيرۆز و سوننه‌تى پێغه‌مبه‌ردا (صلی الله علیه وسلم ) هاتوون ، به‌بێ لێكچواندنى به سيفه‌تى دروستكراوه‌كانى ( تشبيه وتمثيل ) وبه‌بێ په‌كخستن ( تعطيل ) وبێ واژه كردنى ناڕه‌وا بۆ ئه‌و ناو و سيفه‌تانه ( بلا تحريف و لاتأويل ) و بێ چۆنيه‌تى كردنيان ( تكييف ) له‌گه‌ڵ نه‌دانى ئه‌م ناو و سيفه‌تانه‌و نه‌به‌خشينيان به دروستكراوه‌كانى خواى باڵا ده‌ست و به‌ديهێنه‌ر چونكه خواى په‌روه‌ردگـار فه‌رموويه‌تى : ( لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ ) ( سورة شورى : 11 )، واته : هيچ شتێك وه‌كو خوا نيه ، و هه‌ر ئه‌ويشه بيسه‌ر و بينه‌رى ڕه‌ها . با دروستكراوه‌ش فريشته‌يه‌كى نزيك كراو بێت يان پێغه‌مبه‌رێكى نێردراو ... هتد ، له‌و سيفه‌تانه‌ش كه تايبه‌ته به‌خواى په‌روه‌ردگاره‌وه له به‌يه‌ك دانانى خوا له ناو و سيفه‌ته‌كانيدا باسى لێوه ده‌كرێ ، سيفه‌تى زانينى په‌نهانييه‌كانه واته : ( علم الغيب ) . سيفه‌تى زانينى په‌نهانى يه‌كان ( علم الغيب ) تايبه‌ته به‌خواى په‌روه‌ردگاره‌وه له‌و سيفه‌تانه‌ى پێويسته بڕوامان پێى هه‌بێ كه ته‌نها سيفه‌تى خواى پاك و بێگه‌رده ، سيفه‌تى زانينى په‌نهانييه‌كان ( الغيب ) به‌تايبه‌ت ئه‌و ڕوداوه په‌نهانانه‌ى كه‌جگه له خواى زانا كه‌س په‌نايان پێ نابات ، خواى گه‌وره فه‌رمويه‌تى : ( قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ ) ( سورة النمل : 65 )، وه‌فه‌رمويه‌تى : ( وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ ) ( سورة الأنعام : 59 ) ، واتاكه‌شيان ئه‌وه‌يه كه : زانينى په‌نهانييه‌كان ته‌نها لاى خوايه‌و كه‌سى تر لێى به‌ئاگا نييه ، وه له ئايه‌تێكى تردا فه‌رمان به پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى ده‌كات و ده‌فه‌رموێت : ( قُلْ لا أَمْلِكُ لِنَفْسِي نَفْعاً وَلا ضَرّاً إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ ) ( سورة الأعراف : 188 ). پێشه‌وا ( ابن كثير ) دواى تاوتوێ كردنى ووته‌ى هه‌ندێ له زانايان سه‌باره‌ت به‌ڕاڤه‌ى ئه‌م ئايه‌ته ده‌فه‌رموێت : باشترينيان ـ واته ئه‌و ووتانه كه سه‌باره‌ت به‌ڕاڤه‌ى ئايه‌ته‌كه ووتراون ـ ئه‌وه‌يه كه له ( ابن عباس ) ه‌وه ده‌گێڕنه‌وه كه فه‌رموويه‌تى : ( وَلَوْ كُنْتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ { الخير } ) ، واته : ( پاره و پوله ) ( تفسير القرآن العظيم : 2 / 781 ـ 782 ) . كه‌واته : جگه له خواى په‌وه‌ردگار كه‌سى تر به ئاگا نيه ، با ئه‌وكه‌سه‌ش پێغه‌مبه‌رى خوا بێت (صلی الله علیه وسلم ) ، جا ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌مان له‌لا ئاشكرا بوو ، با بزانين حوكمى باوه‌ڕبوون به‌وه‌ى كه جگه له خوا يه‌كێكى تر زانه‌رى په‌نهانييه‌كانه ، چيه ؟ حوكمى باوه‌ڕ بوون به‌وه‌ى كه جگه له خوا زانه‌رى په‌نهانيه‌كانه موسوڵمانانى به‌ڕێز : باوه‌ڕبوون به‌وه‌ى كه جگه له خوا زانينى غه‌يب و په‌نهانيه‌كانى هه‌يه جۆرێكه له جۆره‌كانى بێباوه‌ڕى ( كفر ) ، خوا په‌نامان بدات ، چونكه ئه‌م بيرو باوه‌ڕه پێچه‌وانه‌ى يه‌ك خواپه‌رستى ناو و سيفه‌ته‌كانه و سيفه‌تێك له سيفه‌ته‌كانى خواى تێدا به‌خشراوه به‌به‌نده‌يه‌ك يان دروست كراوێكى ئه‌و زاته موباره‌كه ، پاشان با بزانين ئه‌م جۆره هاوه‌ڵا بڕياردانه له‌چيدايه ، يان له كآدا به‌رجه‌سته ده‌بآ و به‌دى ده‌كرێت ؟ كردارى فاڵچيه‌كان به‌رجه‌سته‌بووى ئه‌و هاوه‌ڵ بڕياردانه‌يه واتاى كردارى فاڵچيه‌كان و سه‌لماندنى ئه‌وه‌ى كه كردارێكى سه‌رده‌مى نه‌فامى پێش ئيسلامه ، ئه‌م جۆره هاوه‌ڵا بڕياردانه له‌يه‌ك خوا په‌رستى ناو و سيفه‌ت ، له سه‌رده‌مى نه‌فامى پێش ئيسلامى پيرۆز له‌چه‌ند زاراوه‌يه‌ك يان له كردارى چه‌ند كه‌سانێكدا ده‌ر ده‌كه‌وت ، ئه‌وانيش : ( الكاهن ) ، و ( العرّاف ) ، و ( المنجم ) ، فاڵچيش له‌زمانى كورديدا زاراوه‌يه‌كى كۆكه‌ره‌وه‌يه بۆ هه‌ر سێ جۆريان وهه‌مووشيان واتاى هاوبه‌شيان ئه‌وه‌يه : هه‌واڵى داهاتوو بۆ مرۆڤـ ئاشكرا ده‌كه‌ن جا ئه‌و جۆره ـ به گومانى خۆيان ـ خه‌به‌ر دانه به‌ڕوانين بێت بۆ ئه‌ستێره‌كان يان به خوێندنه‌وه‌ى فنجان بێت يان خوێندنه‌وه‌ى ده‌ست يان له شێوه‌ى هه‌ندێك ته‌ڵاسم (جادو) بێت يان هه‌ر جۆرێكى تر . شێخ ( محمد بن صالح العثيمين ) ـ بــه ڕه‌حمه‌ت بێت ـ لــه‌وه‌ڵامى ئه‌وه‌ى كــه يائا( التنجيم ) چيه ؟ و حوكمى چيه ؟ ئه‌ويش له وه‌ڵامدا فه‌رمووى ( التنجيم ) له ( النجم ) ه‌وه وه‌رگيراوه و بريتيه له‌وه‌ى كه‌بارو دۆخه‌كانى گه‌ردوون بكرێت به‌به‌ڵگه بۆ بارو دۆخ و روداوه‌كانى سه‌ر زه‌وى ، به‌واتاى ئه‌وه‌ى كه فاڵچى ئه‌وه‌ى له‌زه‌وى ڕوو ده‌دات يان به ئه‌ستێره‌كان و جوڵه‌يانه‌وه ڕووى داوه ببه‌ستێت ، يان ده‌رچوون و ئاوابوونيان يان نزيك بوونه‌وه‌يان له‌يه‌كتر يان له‌يه‌ك دوور كه‌وتنه‌وه‌يان يان هه‌ر بارو دۆخێكى ترى هاوشێوه وه‌ك ئه‌مانه ( فتاوى العقيدة (1/ 202) محمد بن صالح العثيمين ) . خوێنه‌رى به‌ڕێز : كارى دزێوى ئه‌م جۆره كه‌سانه پێچه‌وانه‌ى بيرو باوه‌ڕى ئه‌هلى سونه‌ت و جه‌ماعه‌ته ، ده‌بينين له چه‌نده‌ها فه‌رمووده‌ى ( صحيح ) دا پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم ) ئه‌م كاره‌ى قه‌ده‌غه كردوه و حوكمى جياجياى بۆ داناوه ، حوكمى پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم ) له‌سه‌ر ئه‌م كرداره دوو جۆره : يه‌كه‌م : بۆ كه‌سێك ته‌نها بڕوات بۆ لايان ياخود ووته‌كانيان بخوێنێته‌وه ، پێغه‌مبه‌رى خوا (صلی الله علیه وسلم )فه‌رموويه‌تى : " مَنْ أتى عَرّافاً فَسَألَهُ عَنْ شَيء لَمْ تُقْبَلْ لَهُ صَلاة أربَعِيْنَ يَومَاً " ( رواه مسلم ( صحيح مسلم بشرخ النووي ( 7 / 336 ) برقم : 2230 )، واته : هه‌ر كه‌سێك بڕواته لاى فاڵچيه‌ك و پرسيارى شتێكى لێبكات بێ ئه‌وه‌ى باوه‌ڕى پێ بكات ئه‌وا چل ڕۆژ نوێژى لێ وه‌رناگيرێ ، ئه‌مه ئه‌گه‌ر ته‌نها بڕوات بۆلاى و پرسيارى لێبكات بێ ئه‌وه‌ى باوه‌ڕى پێبكات . دووه‌م : بۆ كه‌سێك بڕواى به قسه‌كانيان هه‌بێت ، فه‌رموويه‌تى : " مَنْ أتَى كَاهِنَاً فَصَدَّقَهُ بِمَا يَقُولْ فَقَدْ كَفَرَ بِما أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَد" (صححه العلامة الألباني في السلسلة الصحيحة ( م 7 ، برقم : 3387 ) ، و : صحيح الجامع الصغير ، برقم : 5939 ) ، واته : هه‌ر كه‌سێك بڕواته لاى فاڵچيه‌ك و به‌ڕاستى بزانێ له ئه‌و شتانه‌ى كه ده‌يڵێت ئه‌وا كوفرى به‌وه كردووه كه بۆ سه‌ر محمد (صلی الله علیه وسلم ) دابه‌زێنراوه . واتاى ( فقد كفر بما أنزل على محمد ) ، هه‌موو بێگومانين له‌وه‌ى كه ئه‌وه‌ى بۆ محمد (صلی الله علیه وسلم ) نێردراوه قورئانى پيرۆزه ، هه‌روه‌كو خواى بڵند و باڵاده‌ست فه‌رموويه‌تى : ( كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَبَروا آياتِهِ وَلْيَتَذَكَرَ أُولوُ الألبابْ ) ( سورة ص : 29 ) . قورئانى پيرۆز په‌رتوكێكى پيرۆزه بۆمان ناردويته خواره‌وه بۆ ئه‌وه‌ى تێبفكرێين له ئايه‌ته‌كانى و هۆشمه‌نده‌كانيش بيرى لێبكه‌نه‌وه ، كوفريش به‌قورئان لێره‌دا به‌درۆ دانانێتى ، چونكه هه‌روه‌كو له‌پێشدا ئاماژه‌ى بۆكرا كه خواى په‌روه‌ردگار له قورئانى پيرۆزدا فه‌رمويه‌تى : ( قُلْ لايَعْلَمُ مَنْ في السَمواتِ وَالأرْضِ الغَيْبَ إلا الله ) ، وة فةرمويةتى : ( وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الغَيْبِ لايَعْلَمُها إلا هُوَ ) . واته : كه‌س جگه له‌خوا له په‌نهانيه‌كان به‌ئاگانييه ، به‌ڵام كه‌تۆ دێيت ئه‌م سيفه‌ته ده‌به‌خشى به‌كه‌سێكى تر جگه له‌خوا ، كرداره‌كه‌ت ئه‌وه ده‌گه‌يه‌نێ كه‌قورئانى پيرۆز ڕاست و ڕه‌وا نييه‌و به‌درۆى ده‌زانى ـ خوا په‌نامان بدات ـ ئه‌گه‌ر نا ئه‌بێ بێ يه‌ك و دوو پابه‌ندى فه‌رمووده‌كه‌ى خواى په‌روه‌ردگار بى و به‌ڕاستى بزانى ، خواى په‌روه‌ردگار فه‌رمويه‌تى : ( ياأيها الذين آمنوا أَطيعوا اللهَ وَأَطيعُوا الرَّسُولَ وَلاتُبْطِلُوا أَعْمالَكُمْ ) ( سورة محمد : 33 ) ، واته : ئه‌ى ئه‌و كه‌سانه‌ى بڕوادارن گوێڕايه‌ڵى خوا بن و گوێڕايه‌ڵى پێغه‌مبه‌ره‌كه‌شى بكه‌ن و كرداره‌كانتان پووچه‌ڵ مه‌كه‌نه‌وه به سه‌رپێچى كردن له‌فه‌رمانيان ، هه‌روه‌ها فه‌رمويه‌تى : ( وَمَنْ يَعْصِ اللهَ وَرَسُولَهُ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُ يُدْخِلَهُ ناراً خالداً فِيها وَلَهُ عَذابٌ مُهِيْن ) ( سورة النساء : 13 ) ، واته : هه‌ركه‌سێ سه‌رپێچى له فه‌رمانى خواو پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى بكات و سنوره‌كانى خوا بشكێنێ ئه‌وا ئه‌يخاته ئاگرى دۆزه‌خه‌وه به‌هه‌تا هه‌تايى و سزايه‌كى سه‌رشۆركارى بۆ هه‌يه . پاش ئه‌وه بابڕۆينه خزمه‌ت زانايانى ئيسلام ، بۆ ئه‌وه‌ى ئاشنا بين به‌ووته‌كانيان له‌م باره‌يه‌وه . فه‌تواى زانايانى ئيسلام له سه‌ركردارى فاڵچێتى شێخ ( عبد العزيز بن باز ) ـ ڕه‌حمه‌تى خواى لێ بێت ـ فه‌رمويه‌تى : ( وأمّا سؤال العرّافين والمشعوذين والمنجّمين وأشباههم ممن يتعاطى الاخبار من المغيبات فهو منكر لايجوز ، وتصديقهم أشدّ وأنكر بل هو من شعب الكفر ) ( إقامة البراهين : 27- 28 )، واته : سه‌باره‌ت به پرسياركردن له فاڵچى و هاوشێوه‌كانيان ، ئه‌وانه‌ى هه‌واڵ ده‌ده‌ن له شته په‌نهانه‌كان ، ناشايسته‌يه و ناكرێت ، بڕواپێكردنيشيان توندتر و ناشايسته تره ، به‌ڵكو به‌شێكه له به‌شه‌كانى كوفر . هه‌روه‌ها فه‌رمويه‌تى : ( فالواجب على المسلمين الحذر من سؤال الكهنة ، والعرّافين ، وسائر المشعوذين ، المشتغلين بالاخبار عن المغيبات ، والتلبيس على المسلمين سواءً كان باسم الطب أو غيره ) ( إقامة البراهين : 28 ) ، واته : پێويسته له سه‌ر موسڵمانان به ئاگا بن له پرسيار كردن له هه‌موو فاڵچيه‌ك ، ئه‌وانه‌ى كه خه‌ريكى هه‌واڵدانن له په‌نهانيه‌كان ، با به‌ناوى پزيشكيشه‌وه بێت ، يان هه‌ر ناوێكى تر . كه‌واته : به‌هه‌ر ناو و ناو نيشانێك بێ موسڵمانان نابێ باوه‌ڕيان به‌م كاره ناڕه‌وايه هه‌بێ . شێخ ( الفوزان ) فه‌رمويه‌تى : ( من ادّعى علم الغيب أو صدّق من يدّعيه فهو مشرك كافر لانه يدّعي مشاركة الله فيما هو من خصائصه ) ( كتاب التوحيد : 43 ) ، واته : هه‌ركه‌سێ لافى ئه‌وه لێدات كه‌له زانينى په‌نهانييه‌كان به‌ئاگايه ، ياكه‌سێك به‌ڕاست بزانێت كه‌لافى ئه‌وه لێ ده‌دات ، ئه‌وه هاوه‌ڵى بۆ خوا بڕيار داوه‌و بێباوه‌ڕه ، چونكه لافى ئه‌وه لێده‌دات كه به‌شدارى خوا ده‌كات له تايبه‌ت مه‌ندييه‌كانى . پێشه‌وا ( الذهبى ) به ڕحمه‌ت بێ له په‌رتووكى ( الكبائر ) دا : ئه‌م كرداره به‌يه‌كێك له گوناهه گه‌وره‌كان ئه‌ژمێرێ ( الكبائر : كبيرة ( 46 ) : 194 - 197 ) . ئايا هيچ په‌يوه‌ندييه‌ك هه‌يه له‌نێوان بارو دۆخى ئه‌ستێره‌كان و ڕووداوه‌كانى سه‌ر زه‌وى ؟!!! شێخ ( محمد بن صالح العثيمين ) ـ ڕحمه‌تى خواى لێ بێت ـ لــه‌م باره‌يه‌وه فه‌رمويه‌تى : ( لا علاقة لما يحدث في الارض بما يحدث في السماء ، ولهذا كان من عقيدة أهل الجاهلية أن الشمس والقمر لاينكسفان إلا لموت عظيم ، فكسفت الشمس في عهد النبي (صلی الله علیه وسلم ) في اليوم الّذي مات فيه ابنه إبراهيم ، فخطب النبي (صلی الله علیه وسلم ) الناس حين صلّى الكسوف وقال : " إن الشمس والقمر آيتان من آيات الله لايخسفان لموت أحدٍ ولالحياته " ( رواه البخاري ومسلم ) ، فأبطل النبي (صلی الله علیه وسلم ) ارتباط الحوادث الارضية بالاحوال الفلكية ) ( فتاوى العقيدة : 1 / 202 ). كه‌واته : پێغه‌مبه‌رى پێشه‌وامان (صلی الله علیه وسلم ) له‌م فه‌رموده‌يه‌دا بيرو باوه‌ڕێكى نه‌فامانه‌ى پێش ئيسلامى پوچه‌ڵ كردووه‌ته‌وه و بۆمانى سه‌لماندووه كه هيچ په‌يوه‌ندييه‌ك نيه له نێوان بارو دۆخى ئه‌ستێره‌كان و ڕووداوه‌كانى سه‌ر زه‌وى . هه‌روه‌ها ده‌فه‌رموێ ( أو يستدلّ بولادة انسان في هذا النجم على أنّه سيكون سعيداً ، وفي هذا النجم الآخر على أنّه سيكون شقيّاً ، فيستدلّون باختلاف احوال النجوم على اختلاف الحوادث الارضية ، والحوادث الارضية من الله ، وليس للنجوم بها علاقة ) ( القول المفيد على كتاب التوحيد : ج2 / 35 ) ، واته : يان ئه‌وه‌ى كه له ديك بوونى كه‌سێك له‌و ئه‌ستێره‌دا بكرێته به‌ڵگه‌ى ئه‌وه‌ى كه ئه‌و كه‌سه دڵخۆش ده‌بێت ، يان له‌و ئه‌ستێره‌دا كه ئه‌و كه‌سه خراپه حاڵده‌بێت ، كه به‌ڵگه هێنانه‌وه‌يه به جياوازى بارودۆخى ئه‌ستيره‌كان له سه‌ر جياوازى بارو دۆخى سه‌ر زه‌وى ، كه له ڕاستيدا جياوازى بارو دۆخى سه‌ر زه‌وى له لايه‌ن خواى په‌روه‌ردگاره‌وه‌يه و هيچ په‌يوه‌نديه‌كى به ئه‌ستێره‌كانه‌وه . كه‌واته : هيچ په‌يوه‌ندييه‌ك نيه له نێوانيانداو نابێ موسڵمانان ئه‌وه‌نده ساويلكه بن كه‌سانێك به‌ناوى شارستانييه‌ته‌وه زاڵ بن به‌سه‌ر بيرو باوه‌ڕ و تايبه‌تمه‌ندى يه‌كانى ژيانيان . ئه‌ستێره‌كانى به‌خت و فاڵچێتى دوو ديوى يه‌ك دراون براى بڕوادارم : ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ت لا ئاشكرا بوو بۆت ده‌رئه‌كه‌وێ كه‌ئه‌ستێره‌كانى به‌خت كه له سه‌ر كه‌ناڵه‌كانى ڕاگه‌ياندن و گۆڤار ڕۆژنامه‌كان دا بانگه‌شه‌ى بۆ ئه‌كرێ ديوى دراوێكه ، ديوه‌كه‌ى ترى فاڵچێتيه ، به‌ڵام ئه‌م جاره‌يان به‌ناوێكى مۆدێرن و ناونيشانێكى تازه‌وه ، بێ ئه‌وه‌ى موسڵمانان لێ ى به‌ئاگابن به‌ڵكو چه‌نده‌ها كه‌س ئه‌بينين كڕينى گۆڤارو ڕۆژنامه‌كانى ته‌نها بۆزانينى ئه‌وه‌يه ئه‌م هه‌فته‌يه يان ئه‌م مانگه‌ى ژيانى به‌چى ئه‌بێ بباته‌سه‌ر !!… به‌ژيانێكى پڕئاگادارى له ده‌وروبه‌رى ؟!!! يان به‌متمانه نه‌كردنه سه‌ركه‌س له دۆست و هاوه‌ڵانى ؟! ، يان به‌چاوه‌ڕێ كردنى ڕووداوێكى ترسناك له ژيانيدا ؟!!! ، وه هۆى دژوار بوونى ژيانى سه‌ده‌هاى تره له خوێنه‌رانى ئه‌و ووته پڕو پوچانه‌ن . شێخ ( الفوزان ) جارێكى تر له‌م باره‌يه‌وه فه‌رمويه‌تى : ( ويقولون من تزوج بنجم كذا وكذا حصل له كذا وكذا ، ومن سافر بنجم كذا حصل له كذا ومن ولد بنجم كذا وكذا حصل كذا من السعود أو النحوس ، كما يعلن في بعض المجلات الساقطة عن الخزعبلات حول البروج ومايجرى فيها من الحظوظ ) ( انظر : كتاب التوحيد : 43 )، واته : فاڵچيه‌كان ئه‌ڵێن : هه‌ركه‌سێ له ئه‌ستێره‌ى فڵانى يان فڵانى مێرد بكات يان ژن بهێنێ ئه‌وه ئه‌وه‌ى توش ئه‌بێ ، وئه‌و كه‌سه‌ش له ئه‌ستێره‌ى ئه‌وه يان ئه‌وه له دايك بێ ئه‌وه ئه‌وه‌ى توش ئه‌بێ له خۆشى و ناخۆشى . هه‌روه‌كو بانگه‌شه‌ى بۆ ئه‌كرێ له هه‌ندێ گۆڤارى بێ نرخ ، سه‌باره‌ت به‌و ووته پڕو پووچانه‌ى ده‌رباره‌ى ئه‌ستێره‌كانى به‌خت ئه‌ووترێ كه تێيدا باس له قسمه‌ت و نسيبه‌كان ئه‌كرێ . ئاكامه دونياييه‌كانى گوێگرتن يان خوێندنه‌وه‌ى ئه‌ستێره‌كانى به‌خت : - ده‌بێته هۆى دروست بوونى زۆر بيرى خراپ وه‌ك ( دڵه ڕاوكێ و دوو دڵى و زۆر جاريش ده‌بێته مايه‌ى بێزار بوون له ژيان له لاى گه‌نجان و لاوانمان ) . - وه ده‌بێته هۆى دروستبوونى ڕه‌شبينى (التشاؤم) لاى خوێنه‌ران و بيسه‌رانى ئه‌م ووته بێ نرخانه به‌رامبه‌ر به‌و كه‌سانه‌ى كه هه‌ڵسوكه‌وتيان له گه‌ڵ ده‌كه‌ن . - وه هۆكارى زۆر له‌نه‌خۆشييه ده‌رونييه‌كانه واته : ( الأمراض النفسية والإنفعالات الباطنية ) كه له ڕاستيدا ئه‌و نه‌خۆشيانه هيچ بونێكيان نييه ، ته‌نها كاريگه‌رى ئه‌و ووتانه‌وه نه‌بێ . - وه هۆكارێكه بۆ خواردنى سامان و سه‌روه‌تى خه‌ڵكانى تر و به‌فيڕۆدانى له ڕێگه‌يه‌كى بێَسوودا . - وه هۆكارى گه‌ڕانه‌وه و شوێن كه‌وتنى سه‌رده‌مى نه‌فامى پێش ئيسلامه سه‌ره‌ڕاى ئه‌و هه‌موو بانگه‌شه‌يه‌ى كه بۆ شارستانييه‌تى نوێ ده‌كرێ ، بێ بيركردنه‌وه له وه‌ى كه ئه‌م كرداره خۆى له خۆيدا يه‌كێكه له ناشارستانى ترين كرداره كۆنه‌كان . دوا ووته‌و كۆتايى خوێنه‌رى به‌ڕێز : ده‌ركه‌وت كه‌زاراوه‌ى ئه‌ستێره‌كانى به‌خت ( واته : بورجه‌كان ) ديوى دراوێكه ديوه‌كه‌ى ترى ( الكاهن والعراف والمنجم ) هو زيندووكردنه‌وه‌ى ئه‌و بێ باوه‌ڕييه‌يه كه له پێش ئيسلام و له‌سه‌رده‌مى نه‌فامييدا هه‌بووه پێغه‌مبه‌رى ئازيز (صلی الله علیه وسلم ) و زانايانى ئيسلام قه‌ده‌غه‌يان كردووه و به بێ باوه‌ڕييان له قه‌ڵه‌م داوه ، جانه‌كه‌ى ئامان شوێنى قسه‌ى ئه‌م وئه‌و بكه‌وى وبڕوايان پێبكه‌ى هه‌رچه‌نده بانگه‌شه‌كارانى ئه‌م كاره‌ش زۆربن! له‌كۆتاييدا ئه‌لێم : براى موسڵمان ئه‌گه‌ر تائه‌مڕۆ فريوخواردووى ده‌ستى بانگه‌شه‌كارانى ئه‌م تاوانه بووى به‌نه‌زانييه‌وه ، پێويسته ده‌ست به‌جێ واز له‌و كاره بهێنيت و جارێكى تر نه‌بيخوێنيته‌وه و نه‌به‌ڕاستيشى بزانيت و تۆبه‌يه‌كى ڕاسته‌قينه‌ى بۆ بكه‌يت و په‌شيمانيش بيته‌وه له‌و كرده‌وه‌ت ئه‌گه‌ر كردبێتت ، به‌ڵكو خواى په‌روه‌ردگار له‌وتاوانه‌ت ببورێ و قه‌ڵه‌مى لێخۆشبوونى به‌سه‌ردا بهێنێ ، خواى په‌روه‌ردگارو ميهره‌بان فه‌رموويه‌تى : ( وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ) ( سورة النور : 31 ) وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ نووسينى : مامۆستا عدنان بارام |
