|
فەرموودەعه‌قیده - بیروباوەڕی ڕاستڕوونکردنەوەی شەرعیبەهەشت و دۆزەخبیدعە و داهێنراوەکانبابەتی گشتی + وته‌ی زانایان و دانایان پەروەردە و خێزانبابەتی عەرەبیتاوان و حەرامکراوەکاننزا و پاڕانەوەژیاننامه و ڕووداو و بەسەرهاتەکانمانگی ره‌مه‌زانگۆشەی فه‌توا
|
چـــل فه‌رمووده‌كه‌ى نه‌وه‌وى فه‌رمووده‌ى دووه‌م ( روونكردنه‌وه‌ى ئيسلام و ئيمان و ئيحسان ) چـــل فه‌رمووده‌كه‌ى نه‌وه‌وى فه‌رمووده‌ى دووه‌م روونكردنه‌وه‌ى ئيسلام و ئيمان و ئيحسان عَنْ عُمَرَ (ڕه‌زاى خواى گه‌وره‌ى لێبێت)
أَيْضَاً قَالَ : بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ( صلی الله علیه
وسلم ) ذَاتَ يَوْمٍ إِذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ شَدِيدُ بَيَاضِ الثِّيَابِ ، شَدِيدُ سَوَادِ الشَّعَرِ ، لاَ يُرَى عَلَيْهِ
أَثَرُ السَّفَرِ ، وَلاَ يَعْرِفُهُ مِنَّا أَحَدٌ ، حَتَّى جَلَسَ إِلَى النَّبِيِّ
( صلی الله علیه وسلم ) ، فَأَسْنَدَ رُكْبَتَـيْهِ إِلَـى رُكْبَتَـيْهِ ، وَوَضَعَ
كَفَّيْهِ عَلَى فَخِذَيْـهِ ، وَقَالَ : يَا مُحَمَّدُ أخْبِرْنِى عَنِ الإِسْلامِ
. فَقَالَ رَسُولُ الله( صلی الله علیه
وسلم ): ((الإِسْلاَمُ أنْ تَشْهَدَ أَنْ لا إلَهَ إلاَّ الله ، وَأَنَّ مُحَمَّداً
رَسُولُ الله ، وَتُقِيمَ الصَلاةَ ، وَتُؤْتِىَ الزَّكَاةَ ، وتَصُومَ رَمَضَانَ ،
وَتَحُجَّ الْبَيْتَ إِنِ اِسْتَطَعْتَ إِلَيْهِ سَبِيلا . قَالَ : صَدَقْتَ . فَعَجِبْنا لَـهُ ، يَسْأَلُهُ ويُصَدِّقُه
! قَالَ : فَأَخْبِرْنِى عَنِ الإِيـمَانِ
. قَالَ : أنْ تُؤْمِنَ بِاللهِ ، وَمَلاَئِكَتِهِ
، وَكُتُبِهِ ، وَرُسُلِهِ ، وَاليَوْمِ الآخِرِ ، وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهِ
وَشَرَّهِ . قَالَ : صَدَقْتَ . قَالَ : فَأَخْبِرْنِى عَنِ الإِحْسَانِ
. قَالَ : أَنْ تَعْبُدَ اللهَ كَأَنَّكَ
تَرَاهُ ، فَإنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِِنَّهُ يَرَاكَ . قَالَ : فََأَخْبِرِْنـى عَنْ السَّاعَةِ
. قَالَ : مَا الْـمَسْؤُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ
مِنَ السَّائِلِ . قَالَ : فََأَخْبِرِْنـِى عَنْ أَمَارَاتِهَا
. قَالَ : أَنْ تَلِِدَ الأَمَةُ رَبَّتَهَا
، وَأَنْ تَرَى الْحُفَاَةَ الْعُرَاةَ الْعَالَةََ رِعَاءَ الشَّاءِ يَتَطَاوَلُونَ
فِى الْبُنْيَانِ . ثُمَّ انْطَلَقَ ، فَلَبِثْتُ مَلِيَّاً
. ثُمَّ قَالَ : يَا عُمَرُ أَتَدْرِى مَنِ
السَّائِلُ ؟ قُلْتُ : اللهُ وَرَسُولُهُ أعْلَم . قَالَ : فَإِنَّهُ جِبْرِيلُ أَتَاكُمْ
يُعَلِّمُكُمْ دِينَكُمْ)) صحيح مسلم رقم : (1) . واته : له (عومه‌ر)ه‌وه (ڕه‌زاى خواى
گه‌وره‌ى لێبێت) فه‌رموويه‌تى : له كاتێكدا كه ئێمه دانيشتبووين له
لاى پێغه‌مبه‌رى خوا ( صلی الله علیه وسلم ) له ناكاودا پياوێكى جل و به‌رگ زۆر
سپى و موو زۆر ڕه‌ش ده‌ركه‌وت بۆمان ، شوێنه‌وارى سه‌فه‌ر كردنى پێوه نه ده‌بينرا
، وه كه‌سيش له ئێمه نه‌يده‌ناسى ، تاوه‌كو له لاى پێغه‌مبه‌ردا ( صلی الله علیه
وسلم ) دانيشـت ، جـا هه‌ردوو ئـه‌ژنـۆى دايـه پاڵا هـــه‌ردوو ئـه‌ژنــۆى پێـغه‌مـبه‌ره‌وه
، وه هـه‌ردوو لـه‌پـى خستـه سه‌ر هـه‌ردوو ڕانييه‌وه ، ئه‌نجا وتى : ئه‌ى (مُحَمَّد) هه‌واڵم بده‌رێ سه‌باره‌ت
به ئيسلام . پێغه‌مبه‌رى خوايش ( صلی الله علیه وسلم
) فه‌رمووى : ئيسلام بريتييه له‌وه‌ى كه شايه‌تى بده‌يت به‌وه‌ى كه هيچ په‌رستراوێك
نييه شايسته‌ى په‌رستن بێت جگه له خوا ، وه به‌ڕاستى (مُحَمَّد ( صلی الله علیه
وسلم )) پێغه‌مبه‌رى خوايه و نوێژه فه‌رزه‌كان به ڕێك و پێكى بكه‌يت و زه‌كات بده‌يت
و ڕۆژووى مانگى ڕه‌مه‌زان بگريت و حه‌جى ماڵى خواى گه‌وره ئه‌نجام بده‌يت ئه‌گه‌ر
توانات هه‌بوو . وتى : ڕاستت كرد . ئێمه‌ش سه‌رمان سوڕما له‌وه‌ى كه پرسيارى
لێده‌كات و كه‌چى به‌ڕاستيشى ده‌خاته‌وه ! وتى : هه‌واڵم بده‌رێ سه‌باره‌ت به ئيمان
. پێغه‌مبه‌رى خوايش ( صلی الله علیه وسلم
) فه‌رمووى : ئيمان بريتييه له‌وه‌ى كه باواڕ بێنيت به خوا و فريشته‌كانى و كتێبه‌كانى
و پێغه‌مبه‌ره‌كانى و ڕۆژى دوايى ، وه باوه‌ڕ بێنيت به قه‌ده‌ر خێر و شه‌ڕى . وتى : ڕاستت كرد . وتى : هه‌واڵم بده‌رێ سه‌باره‌ت به چاكه‌كارى
. پێغه‌مبه‌رى خوايش ( صلی الله علیه وسلم
) فه‌رمووى : چاكه‌كارى بريتييه له‌وه‌ى كه خوا بپه‌رستيت وه‌كو ئه‌وه‌ى كه بيبينيت
، وه ئه‌گه‌ر تۆ خوا نه‌بينيت ئه‌وا ئه‌و تۆ ده‌بينێت . وتى : هه‌واڵم بده‌رێ سه‌باره‌ت به كاتى
هاتنى ڕۆژى دوايى . پێغه‌مـبه‌رى خوايـش ( صلی الله علیه
وسلم ) فه‌رمـووى : پرسيارلێـكراو زاناتـر نييـه لـه پرسياركار . وتى : كه‌واته هه‌واڵم بده‌رێ سه‌باره‌ت
به نيشانه‌كانى . پێغه‌مبه‌رى خوايش ( صلی الله علیه وسلم
) فه‌رمووى : كه‌نيزه‌ك خاوه‌ن و سه‌روه‌ره‌كه‌ى خۆيى لێده‌بێت ، وه ده‌بينيت كه‌سانێكى
پێ په‌تى (الْحُفَاَة) و ڕه‌ش و ڕوت (الْعُرَاة) و هه‌ژار و نه‌دار (الْعَالَة) و شوانى
مه‌ڕ و ماڵات (رِعاءَ الشَّاء) بينايه‌ى به‌رز دروست ده‌كه‌ن . ئه‌نجا پياوه‌كه ڕۆيشت و منيش ماوه‌يه‌ك
چاوه‌ڕێم كرد . ئه‌نجا پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم
) فه‌رمووى : ئه‌ى عومه‌ر ئايا ده‌زانيت ئه‌وه‌ى كه پرسيارى كرد كێ بوو ؟ وتم : خوا و پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ى زاناترن
. فه‌رمووى : ئه‌وه (جِبْڕيل) بوو هات بۆ
لاتان بۆ ئه‌وه‌ى ئاينه‌كه‌تانتان فێر بكات . تأليف : الإمام : مُحيى الدين النووى : وه‌رگێڕانى : محمد عبد الرحمن لطيف |
